Kẽm và hệ thần kinh trung ương: Những điều bạn cần biết cho hệ thần kinh khỏe mạnh

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin về vai trò của kẽm và hệ thần kinh trung ương, cùng với những kiến thức liên quan. Hy vọng bài viết sẽ cho bạn đọc những thông tin bổ ích.

Kẽm và hệ thần kinh trung ương

Vai trò của kẽm

Kẽm là một khoáng chất thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể, bao gồm cả hệ thần kinh trung ương. Nó được tìm thấy với nồng độ cao trong não và tủy sống, nơi nó tham gia vào nhiều quá trình sinh học quan trọng, ảnh hưởng đến cả chức năng nhận thức và sức khỏe tâm thần. Dưới đây là một số vai trò cụ thể của kẽm đối với hệ thần kinh:

• Dẫn truyền thần kinh: Kẽm cần thiết cho sự hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh - những hóa chất truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh. Sự thiếu hụt kẽm có thể ảnh hưởng đến việc giải phóng và tái hấp thu các chất dẫn truyền thần kinh này, dẫn đến các rối loạn chức năng thần kinh.
• Chức năng nhận thức: Kẽm đóng vai trò quan trọng trong học tập, trí nhớ và khả năng nhận thức. Nó giúp điều chỉnh sự phát triển, chức năng của các tế bào thần kinh, cũng như sự hình thành và duy trì các kết nối thần kinh. Thiếu kẽm có thể dẫn đến suy giảm chức năng nhận thức, bao gồm học tập kém, trí nhớ kém và khó tập trung.
• Sức khỏe tâm thần: Thiếu kẽm có liên quan đến một số rối loạn sức khỏe tâm thần, bao gồm trầm cảm, lo âu và rối loạn phân liệt cảm xúc. Kẽm ảnh hưởng đến các hệ thống neuropeptide, hormone điều chỉnh tâm trạng và hành vi. Do đó, sự thiếu hụt kẽm có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan.
• Bảo vệ thần kinh: Kẽm giúp bảo vệ các tế bào thần kinh khỏi tổn thương do quá trình oxy hóa và các chất độc hại khác. Nó hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp trung hòa các gốc tự do có thể gây hại cho tế bào thần kinh. Kẽm cũng giúp sửa chữa DNA bị tổn thương, ngăn ngừa sự chết của tế bào thần kinh.
• Phát triển não bộ: Kẽm đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển não bộ của thai nhi và trẻ em. Nó cần thiết cho sự phân chia, di chuyển của tế bào, phát triển các kết nối thần kinh. Thiếu kẽm từ khi còn nhỏ có thể dẫn đến các vấn đề về học tập, hành vi, chức năng nhận thức của trẻ.

Nhìn chung, kẽm đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì chức năng khỏe mạnh của hệ thần kinh. Bổ sung đầy đủ kẽm thông qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm chức năng có thể giúp bảo vệ sức khỏe não bộ và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý thần kinh.

Ảnh hưởng của sự thiếu hụt kẽm đến hệ thần kinh trung ương

Thiếu hụt kẽm có thể dẫn đến một số vấn đề về thần kinh, bao gồm:

• Rối loạn phát triển: Ở trẻ em, thiếu hụt kẽm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và vận động. Trẻ có thể chậm phát triển các kỹ năng ngôn ngữ, vận động, học tập. Ở người lớn, thiếu hụt kẽm có thể dẫn đến suy giảm nhận thức và khả năng trí tuệ.
• Rối loạn tâm trạng: Thiếu hụt kẽm có liên quan đến nguy cơ cao mắc bệnh trầm cảm, lo âu và rối loạn lưỡng cực. Bổ sung kẽm có thể giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh trầm cảm, lo âu.
• Rối loạn chức năng thần kinh: Thiếu hụt kẽm có thể dẫn đến các vấn đề về chức năng thần kinh, chẳng hạn như tê bì, ngứa ran và yếu cơ. Trong trường hợp nghiêm trọng, thiếu hụt kẽm có thể dẫn đến mất cảm giác và giảm khả năng phối hợp vận động.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh thần kinh: Thiếu hụt kẽm có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, Parkinson, và Huntington.
• Suy giảm hệ miễn dịch: Dẫn đến việc dễ bị nhiễm trùng hơn, quá trình lành vết thương chậm hơn.

Nguyên nhân gây thiếu hụt kẽm

Thiếu hụt kẽm là tình trạng cơ thể không có đủ kẽm để thực hiện các chức năng quan trọng. Kẽm đóng vai trò thiết yếu trong nhiều quá trình sinh học. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thiếu hụt kẽm, bao gồm:

• Chế độ ăn uống thiếu kẽm: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu hụt kẽm. Các thực phẩm giàu kẽm bao gồm thịt đỏ, gia cầm, hải sản, đậu, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và sữa. Nếu bạn không ăn đủ những thực phẩm này, bạn có nguy cơ thiếu hụt kẽm.
• Rối loạn tiêu hóa: Một số bệnh lý tiêu hóa như bệnh Crohn, bệnh celiac và viêm loét đại tràng có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu kẽm của cơ thể.
• Sử dụng một số loại thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu, thuốc kháng sinh và thuốc chelate, có thể làm giảm lượng kẽm trong cơ thể.
• Tăng nhu cầu kẽm: Mang thai và cho con bú, trẻ em, thanh thiếu niên, người cao tuổi có nhu cầu kẽm cao hơn so với người bình thường. Nếu không bổ sung đủ kẽm, họ có nguy cơ thiếu hụt kẽm cao hơn.
• Lạm dụng rượu bia: Lạm dụng rượu bia có thể làm giảm lượng kẽm trong cơ thể.
• Chảy máu: Mất máu do lượng kinh nguyệt quá nhiều, chấn thương hoặc phẫu thuật có thể làm giảm lượng kẽm trong cơ thể.
• Suy giảm hệ miễn dịch: Hệ miễn dịch suy yếu có thể khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng, dẫn đến mất kẽm.

Bí quyết cung cấp đầy đủ kẽm cho hệ thần kinh khỏe mạnh

Kẽm đóng vai trò thiết yếu cho sức khỏe hệ thần kinh, giúp duy trì chức năng nhận thức, tâm trạng và bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương. Để đảm bảo cung cấp đầy đủ kẽm cho hệ thần kinh khỏe mạnh, bạn có thể áp dụng những bí quyết sau:

• Bổ sung thực phẩm giàu kẽm: Thịt đỏ, hải sản, các loại đậu, hạt, ngũ cốc nguyên hạt, sữa và các sản phẩm từ sữa.
• Kết hợp thực phẩm giàu kẽm với thực phẩm giàu vitamin C: Vitamin C giúp tăng cường khả năng hấp thu kẽm của cơ thể. Do đó, bạn nên kết hợp các thực phẩm giàu kẽm với các loại trái cây và rau quả giàu vitamin C như cam, quýt, bưởi, ớt chuông, bông cải xanh,...
• Hạn chế thực phẩm cản trở hấp thu kẽm: Một số thực phẩm như thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, thức uống có gas, cà phê,... có thể cản trở khả năng hấp thu kẽm của cơ thể. Do đó, bạn nên hạn chế sử dụng những thực phẩm này.
• Bổ sung kẽm dạng thực phẩm chức năng (khi cần thiết): Nếu bạn không thể đáp ứng đủ nhu cầu kẽm thông qua chế độ ăn uống, bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung kẽm dạng thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, cần lưu ý lựa chọn sản phẩm uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ngủ đủ giấc, tập thể dục thường xuyên, quản lý căng thẳng.

Nhu cầu kẽm của mỗi người có thể khác nhau tùy theo độ tuổi, giới tính, tình trạng sức khỏe. Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định nhu cầu kẽm phù hợp với bản thân. 

Việc sử dụng quá liều kẽm có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy. Vì vậy, cần tuân thủ liều lượng khuyến cáo và sử dụng kẽm theo hướng dẫn của bác sĩ. Bằng cách áp dụng những bí quyết trên, bạn có thể cung cấp đầy đủ kẽm cho hệ thần kinh khỏe mạnh, từ đó hỗ trợ chức năng nhận thức, tâm trạng và bảo vệ sức khỏe tổng thể.

Trên hành trình chăm sóc sức khỏe bản thân và gia đình, việc nâng cao hiểu biết về kẽm và hệ thần kinh trung ương là điều quan trọng. Hệ thần kinh trung ương là bộ phận quan trọng nhất trong cơ thể chúng ta. Hãy chăm sóc sức khỏe hệ thần kinh bằng cách bổ sung đầy đủ kẽm cho cơ thể mỗi ngày. Hãy nhớ rằng, một hệ thần kinh khỏe mạnh sẽ giúp bạn có một cuộc sống vui vẻ và hạnh phúc.

Xem thêm: Đau thần kinh tọa là gì? Nhận biết và đối phó với những cơn đau nhức