Mổ cắt thận được thực hiện như thế nào?

Mổ cắt thận là một trong những phương pháp phẫu thuật quan trọng nhằm điều trị các bệnh lý liên quan đến thận, bao gồm ung thư thận, thận mất chức năng hoặc các chấn thương nghiêm trọng.

Mổ cắt thận là gì?

Mổ cắt thận là một phương pháp phẫu thuật nhằm loại bỏ một phần hoặc toàn bộ quả thận, thường được thực hiện trong các trường hợp nghiêm trọng như ung thư tế bào thận (RCC), ung thư tế bào chuyển tiếp đường tiết niệu trên (TCC), thận mất chức năng, chấn thương thận, hoặc để lấy thận cho ghép. Đây được xem là biện pháp điều trị tiêu chuẩn khi thận gặp phải tổn thương không thể hồi phục, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Phẫu thuật cắt thận có thể được thực hiện theo hai phương pháp chính: Mổ mở và mổ nội soi. Trong đó, mổ nội soi ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến nhờ vào những ưu điểm vượt trội như ít xâm lấn, giảm đau đớn, và thời gian hồi phục nhanh hơn. Thực tế, chỉ khoảng 2 - 3% ca phẫu thuật cần phải thực hiện mổ mở, còn lại hầu hết đều được tiến hành bằng phương pháp nội soi hiện đại.

Chỉ định thực hiện phẫu thuật cắt thận khi nào?

Phẫu thuật cắt thận là một trong những thủ thuật lớn và phức tạp, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng từ các chuyên gia về tiết niệu thận học. Dưới đây là một số chỉ định chính mà bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật:

Điều trị ung thư thận

Khi xuất hiện khối u ác tính trong thận, hay còn gọi là ung thư thận, phẫu thuật cắt thận thường được xem là phương pháp điều trị chủ yếu. Tùy thuộc vào kích thước và vị trí của khối u, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ toàn bộ thận nếu khối u lớn hoặc thực hiện cắt thận bán phần, tức là chỉ cắt bỏ khối u mà vẫn bảo tồn mô thận lành, trong trường hợp khối u có kích thước nhỏ hơn 4 cm và nằm khu trú trong vỏ bao thận. Đôi khi, việc cắt bỏ cả tuyến thượng thận cùng thận là cần thiết để giảm nguy cơ ung thư lan rộng.

Thận mất chức năng

Phẫu thuật cắt thận cũng được chỉ định khi thận không còn khả năng hoạt động và gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nếu một quả thận đã hoàn toàn mất chức năng và kèm theo tình trạng nhiễm khuẩn, việc cắt bỏ trở nên cần thiết để ngăn ngừa tình trạng lây nhiễm hoặc giảm đau đớn cho bệnh nhân. Trong trường hợp này, quyết định cắt thận sẽ được đưa ra dựa trên tình trạng cụ thể của bệnh nhân.

Điều trị các tình trạng khác

Ngoài các lý do trên, bác sĩ cũng có thể chỉ định phẫu thuật cắt thận để loại bỏ các mô thận bị tổn thương nghiêm trọng do chấn thương. Thêm vào đó, việc điều trị sỏi thận phức tạp có thể yêu cầu phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ thận.

Một chỉ định khác cho phẫu thuật cắt thận là khi thực hiện ghép thận. Trong trường hợp này, phẫu thuật được thực hiện trên người cho có thận khỏe mạnh, nhằm lấy thận ghép cho bệnh nhân cần điều trị thay thế chức năng thận.

Mỗi trường hợp cụ thể sẽ có những yếu tố quyết định khác nhau, nhưng việc chỉ định phẫu thuật cắt thận thường được thực hiện với mục tiêu cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Quy trình thực hiện mổ cắt thận

Mổ mở

Phẫu thuật cắt thận qua phương pháp mổ mở thường được chỉ định trong các trường hợp bướu thận lớn hoặc khi có vết mổ cũ, làm cho việc tiếp cận thận trở nên phức tạp hơn. Quy trình bắt đầu bằng việc gây mê nội khí quản cho bệnh nhân và đặt ống thông tiểu lưu để kiểm soát nước tiểu. Tùy thuộc vào vị trí và đặc điểm của tổn thương, bệnh nhân sẽ được đặt theo tư thế nằm nghiêng 90 độ hoặc nằm ngửa.

Khi đã chuẩn bị xong, bác sĩ tiến hành rạch một đường dài từ 15 - 20 cm để tiếp cận thận. Quá trình này yêu cầu bác sĩ bóc tách các mô xung quanh để tìm cuống thận, bao gồm động mạch, tĩnh mạch và niệu quản. Để đảm bảo an toàn, bác sĩ sẽ kẹp và cắt cuống thận, với động mạch được cắt trước tĩnh mạch nhằm tránh tình trạng ứ máu trong thận. Sau khi đã cắt bỏ quả thận chứa bướu cùng với các hạch lympho và mô bệnh lý, các mẫu này sẽ được gửi đi làm giải phẫu bệnh để xác định tính chất của khối u.

Cuối cùng, bác sĩ sẽ đặt dẫn lưu vào hố thận để kiểm soát dịch và khâu đóng lại thành bụng, kết thúc ca phẫu thuật. Mặc dù mổ mở là phương pháp hiệu quả trong nhiều trường hợp, nhưng nó có thể kéo dài thời gian phục hồi cho bệnh nhân do vết mổ lớn và tổn thương mô xung quanh.

Mổ nội soi

Mổ nội soi cắt thận là một bước tiến vượt bậc trong y học hiện đại, mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân. Phương pháp này cho phép thực hiện phẫu thuật thông qua chỉ 3 - 4 vết mổ nhỏ, mỗi vết dài từ 0,5 đến 1 cm, cùng một vết mổ nhỏ khác để lấy mẫu bệnh phẩm ra ngoài. Với cách tiếp cận này, bệnh nhân thường ít mất máu, thời gian phục hồi nhanh hơn, cảm giác đau đớn ít hơn và quá trình chăm sóc sau mổ cũng trở nên dễ dàng hơn.

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ đưa các dụng cụ phẫu thuật vào cơ thể bệnh nhân thông qua các trocar, có thể thực hiện theo hai phương pháp: Xuyên phúc mạc (nội soi ổ bụng) hoặc sau phúc mạc (nội soi hông lưng). Từ đây, bác sĩ có thể tiếp cận và cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ thận một cách chính xác.

Sau khi cắt bỏ mô thận, phần mô này sẽ được đưa vào trong một túi chuyên dụng và lấy ra ngoài qua vết mổ nhỏ. Cuối cùng, bác sĩ sẽ đặt dẫn lưu vào hố thận để kiểm soát dịch và khâu đóng các lỗ trocar lại, đảm bảo không có tổn thương nào còn sót lại. Mổ nội soi đã chứng minh là một lựa chọn phẫu thuật hiệu quả và an toàn, mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân trong quá trình điều trị bệnh lý thận.

Thời gian nằm viện sau phẫu thuật cắt thận phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân, mức độ nghiêm trọng của bệnh lý, cũng như tốc độ hồi phục và khả năng xuất hiện các biến chứng sau mổ. Trung bình, người bệnh sẽ cần từ 3 đến 7 ngày để nằm viện và được bác sĩ theo dõi chặt chẽ sau ca phẫu thuật. Trong thời gian này, đội ngũ y bác sĩ sẽ đánh giá khả năng hồi phục của thận còn lại, đồng thời theo dõi các chỉ số sức khỏe như huyết áp, nhịp tim và chức năng thận.

Mặc dù mổ cắt thận có thể gây ra một số rủi ro nhất định, như nhiễm trùng hoặc chảy máu, nhưng với sự phát triển của công nghệ y tế hiện đại và tay nghề của các bác sĩ, tỷ lệ thành công của phẫu thuật này rất cao. Sau khi hồi phục, người bệnh thường có thể trở lại cuộc sống bình thường, mặc dù một số sẽ cần điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống để bảo vệ chức năng thận còn lại. Nhìn chung, mổ cắt thận là một giải pháp hiệu quả cho những trường hợp thận bị tổn thương nặng nề, giúp cải thiện chất lượng sống và giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng cho bệnh nhân.