Nhận biết đau rễ dây thần kinh tọa theo từng vị trí

Dây thần kinh tọa là dây thần kinh có độ dài và đường kính lớn nhất trong cơ thể (tương đương gần với đường kính của một ngón tay). Nó được hình thành từ 5 rễ thần kinh, bao gồm hai rễ từ vùng lưng dưới và ba rễ từ phần cuối cùng ở cột sống.

Dấu hiệu giúp nhận biết đau rễ dây thần kinh tọa

Trong hầu hết các trường hợp, đau kéo dài từ vùng lưng dưới, lan xuống mông và đùi, thường chỉ ảnh hưởng đến một bên chân khi triệu chứng của đau thần kinh tọa trở nên nặng nề. Một số biểu hiện phổ biến có thể là dấu hiệu cảnh báo cho tình trạng đau dây thần kinh này bao gồm:

• Đau nhức: Cơn đau thần kinh tọa có thể xuất hiện liên tục hoặc đột ngột. Cường độ đau cũng đa dạng, từ nhói nhẹ đến cảm giác đau rát khó chịu và không thể diễn đạt.
• Tê ngứa khó chịu: Người mắc bệnh thường trải qua cảm giác tê ngứa giống như kim châm ở mặt sau của chân.
• Suy nhược cơ: Biểu hiện của yếu cơ thường xuất hiện ở chân và bàn chân. Bệnh nhân có thể cảm nhận áp lực nặng lên chân, gây khó khăn trong việc đi lại hoặc đứng thẳng.
• Cơn đau khi tư thế thay đổi: Một đặc điểm dễ nhận biết của đau rễ dây thần kinh tọa là cơn đau nhức tăng lên mỗi khi thay đổi tư thế. Ngồi lâu, đứng dậy đột ngột, cúi người, vặn mình, hoặc thậm chí là việc ho đều có thể kích thích cơn đau.

Một số người còn cho biết rằng cơn đau tăng lên khi nằm, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ. Trong trường hợp này, chuyên gia thường khuyến cáo việc nằm nghiêng và sử dụng gối giữa hai chân để giảm bớt đau nhức không thoải mái.

Triệu chứng đau rễ dây thần kinh tọa theo từng vị trí

Tùy thuộc vào vị trí tổn thương, vị trí rễ thần kinh bị chèn ép, các triệu chứng lâm sàng của đau rễ dây thần kinh tọa ở người bệnh có thể khác nhau:

Triệu chứng của đau thần kinh tọa tại rễ thần kinh S1:

• Đau nhức ở vùng mông, bắp chân phía sau, thậm chí là cả bàn chân và ngón chân.
• Tê liệt ở ngón chân út, áp út và thậm chí cả ngón giữa.
• Khả năng nâng phần gót chân lên khỏi mặt đất giảm đi.
• Yếu cơ ở chân và mông.
• Phản xạ giật của gân mắt cá giảm một cách rõ rệt.

Triệu chứng của đau thần kinh tọa tại rễ thần kinh L4:

• Đau nhức chủ yếu tập trung ở hông, đùi và các khu vực bên trong đầu gối, cùng với bắp chân.
• Mất cảm giác ở bắp chân.
• Suy nhược cơ đùi và hông, dẫn đến hiện tượng hai chân có xu hướng chụm vào nhau.
• Phản xạ của gân khớp gối giảm đi.

Triệu chứng của đau thần kinh tọa tại rễ thần kinh L5:

• Cơn đau nhức xuất phát từ mông và mặt ngoài của đùi, cũng như cẳng chân.
• Mất cảm giác khu vực da ở giữa ngón trỏ và ngón cái.
• Yếu cơ mông và chân.
• Gặp khó khăn trong việc chuyển động mắt cá chân và nâng ngón chân cái lên.

Đau thần kinh tọa có chữa được không?

Thường thì triệu chứng của đau thần kinh tọa có thể tự biến mất theo thời gian hoặc thông qua việc áp dụng một số phương pháp tự chăm sóc tại nhà. Khoảng 80 - 90% trường hợp không cần phải can thiệp phẫu thuật mà đã hồi phục hoàn toàn. Trong số này, có khoảng một nửa có thể hồi phục hoàn toàn trong vòng sáu tuần. Vì vậy, các bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị đau thần kinh tọa như sau:

• Sử dụng thuốc được kê đơn để giảm tác động của đau rễ dây thần kinh tọa gây ra.
• Thực hiện một số yêu cầu liệu pháp vật lý trị liệu theo chỉ định bác sĩ.
• Tiêm trực tiếp vào cột sống.
• Áp dụng các phương pháp thay thế.
• Thực hiện các bài tập hỗ trợ giảm đau thần kinh tọa.

Nếu các phương pháp nói trên không đem lại hiệu quả và tình trạng bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn, có thể cần phải thực hiện can thiệp phẫu thuật để kiểm soát tình trạng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như: Hội chứng chùm đuôi ngựa, nhiễm trùng cột sống, teo cơ vận động...

Dưới đây là một số dấu hiệu nghiêm trọng mà người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ khi nhận thấy, nhằm tránh các biến chứng đau thần kinh tọa nghiêm trọng:

• Đau chân với mức độ nặng kéo dài hơn vài giờ.
• Tê hoặc yếu cơ ở cùng một chân.
• Mất kiểm soát ruột hoặc bàng quang (tình trạng này có thể do hội chứng đuôi ngựa gây ra, ảnh hưởng đến các bó dây thần kinh ở phần cuối của tủy sống).
• Đau đột ngột và tình trạng dần tệ hơn do tai nạn giao thông hoặc một số chấn thương khác.

Phương pháp phòng ngừa đau thần kinh tọa

Mặc dù một số nguyên nhân gây đau thần kinh tọa có thể không thể ngăn ngừa được, như: Thoái hóa đĩa đệm, đau thần kinh tọa do thai kỳ hoặc tai nạn, việc thực hiện một số biện pháp phòng bệnh hiệu quả có thể giúp bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ, bao gồm:

• Duy trì tư thế đúng: Thực hiện tư thế đúng khi ngồi, đứng, nâng đồ vật và khi ngủ sẽ giảm áp lực lên lưng dưới.
• Ngưng hút thuốc: Nicotine làm giảm lượng máu cung cấp cho xương, dẫn đến sự suy yếu và căng thẳng cho cột sống và đĩa đệm.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Việc duy trì cân nặng lý tưởng giúp giảm căng thẳng cho cột sống và giảm nguy cơ viêm và đau rễ dây thần kinh tọa trong toàn bộ cơ thể.
• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức mạnh cho cơ vùng bụng và lưng dưới, đồng thời giữ cho các khớp và cột sống linh hoạt.
• Lựa chọn các hoạt động thể chất ít gây tổn thương lưng như: Bơi lội, đi bộ, yoga...
• Hạn chế để bị chấn thương: Đảm bảo mang giày vừa vặn, giữ lối đi luôn khô ráo để tránh nguy cơ té ngã khi di chuyển.
• Bổ sung một số loại thực phẩm có lợi cho tình trạng đau thần kinh tọa để giảm các triệu chứng đau của bệnh.

Khi phát hiện các dấu hiệu sức khỏe không bình thường, đặc biệt liên quan đến thần kinh, bạn nên đi khám chuyên khoa càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tránh để đau rễ dây thần kinh tọa kéo dài từ đó kéo theo các nguy cơ sức khỏe khác như: Teo cơ, liệt vận động, nhiễm trùng cột sống…

Xem thêm:

• Những biến chứng đau thần kinh tọa mà bạn cần biết
• Mẹo giảm đau dây thần kinh chân trái hiệu quả nhanh chóng
• Đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm khác nhau ở những điểm nào?