Sỏi đường mật trong gan nguy hiểm như thế nào?

Sỏi mật hay sỏi đường mật trong gan là vấn đề đang ngày càng thu hút sự quan tâm của giới chuyên môn y khoa. Bài viết không chỉ giúp bạn hiểu rõ về tình trạng sỏi đường mật trong gan mà còn giúp bạn nhận ra tầm quan trọng của việc duy trì sức khỏe gan và hệ tiêu hóa một cách toàn diện.

Tổng quan về sỏi đường mật trong gan

Sỏi đường mật trong gan thường tạo thành trong các đường dẫn mật bên trong gan. Hai loại sỏi chính thường được gặp là sỏi cholesterol và sỏi sắc tố mật. Sỏi đường mật ở trong các ống gan có khả năng gây ra nhiều biến chứng hơn so với sỏi tạo thành ở các vị trí khác trong hệ thống đường mật.

Các biến chứng có thể xuất hiện như nhiễm trùng đường mật, viêm gan, xơ gan, ung thư đường mật, nhiễm trùng huyết và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Bệnh sỏi đường mật trong gan thường xuất hiện nhiều ở các nước Châu Á, đặc biệt là vùng Đông Nam Á như Việt Nam, Thái Lan, Lào, Campuchia, và Indonesia. Tỷ lệ này thường nằm trong khoảng 10 - 20%, tùy theo từng nước. Ở Việt Nam chủ yếu mắc sỏi đường mật trong gan do sỏi sắc tố từ bilirubin.

Nguyên nhân gây sỏi đường mật trong gan

Tùy theo từng loại sỏi đường mật trong gan sẽ có những nguyên nhân gây bệnh khác nhau, cụ thể:

Sỏi cholesterol

Sỏi cholesterol được hình thành từ sự tích tụ của cholesterol, một chất bã thải trong mật. Khi sự cân bằng giữa cholesterol và mật bị đảo lộn, cholesterol có thể kết tủa và tạo thành các hạt sỏi.

Nguyên nhân chính gây ra tình trạng này do chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn các loại thực phẩm có nhiều cholesterol như thịt mỡ, thịt đỏ, tôm hùm, các loại hải sản và các thực phẩm có nhiều purine như nội tạng động vật có thể tạo điều kiện cho sự hình thành sỏi.

Bên cạnh đó, người bệnh mắc bệnh tiểu đường, các vấn đề liên quan đến gan như viêm gan, xơ gan hay gan nhiễm mỡ cũng tác động đến việc hình thành sỏi trong gan.

Sỏi sắc tố mật

Sỏi sắc tố mật hình thành từ bilirubin được tạo ra khi gan giải phóng hemoglobin từ các tế bào máu. Khi bilirubin không được xử lý đúng cách hoặc không thể giải phóng ra khỏi cơ thể, nó có thể kết tủa lại trong gan và tạo thành các hạt sỏi sắc tố.

Ngoài ra, nguyên nhân hình thành sỏi sắc tố là do ký sinh trùng ở đường ruột di chuyển lên đường mật, kèm theo đó là các vi khuẩn gây hại làm thay đổi khả năng hòa tan của bilirubin. Bilirubin không hòa tan hoàn toàn kết hợp với trứng và xác của ký sinh trùng trong gan tạo thành sỏi.

Bên cạnh đó, tuổi tác và di truyền cũng ảnh hưởng đến khả năng hình thành sỏi đường mật trong gan. Nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh này, nguy cơ mắc bệnh này cao hơn gấp 5 lần so với bình thường.

Các biểu hiện của sỏi đường mật trong gan

Các triệu chứng của sỏi đường mật có thể thay đổi tùy theo kích thước và vị trí của sỏi. Một số biểu hiện thường gặp bao gồm:

Đau hạ sườn phải

Một trong những triệu chứng phổ biến nhất của sỏi đường mật là cảm giác đau vùng bên phải trên bụng. Đau thường xuất hiện ở phần dưới xương sườn phải và có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Đau có thể gia tăng sau khi ăn đồ nhiều mỡ hoặc khi vận động. Khi mức độ đau tăng có thể kèm theo triệu chứng buồn nôn hay nôn.

Rối loạn tiêu hóa, chán ăn

Sỏi đường mật cản trở lưu thông mật, gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu, và tiêu chảy. Bên cạnh đó, triệu chứng chán ăn, mất cảm giác ngon miệng cũng có thể xuất hiện, do ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.

Ngứa và vàng da

Sỏi đường mật có thể gây tắc nghẽn trong quá trình mật di chuyển và làm tăng nồng độ bilirubin trong máu, từ đó da có thể bị ngứa và vàng hơn da của người bình thường.

Sốt

Sỏi đường mật trong gan thường không gây sốt trực tiếp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bệnh nhân có sốt do nhiễm trùng đường mật, viêm gan, xơ gan hoặc tình trạng tăng bilirubin gây ra.

Các biến chứng của sỏi đường mật trong gan

Sỏi đường mật trong gan có thể gây ra nhiều biến chứng và các tình trạng khác nhau, dưới đây là một số biến chứng thường gặp:

• Nhiễm trùng đường mật: Sỏi đường mật có thể làm tắc nghẽn hoặc hẹp đường mật, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây nhiễm trùng đường mật. Việc mật và enzyme không thể tiết vào ruột gây ra 1 số triệu chứng như sốt, đau hạ sườn phải, sưng và đỏ ở vùng gan.
• Nhiễm trùng huyết: Nếu sỏi đường mật là nguyên nhân gây nhiễm trùng đường mật hoặc viêm gan, có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng huyết, là một tình trạng nghiêm trọng đe dọa tính mạng.
• Viêm gan và xơ gan: Sỏi đường mật cản trở lưu thông mật, gây ra viêm gan hoặc xơ gan. Cả hai tình trạng này đều có thể làm hỏng cấu trúc gan và gây suy gan.
• Suy gan và rối loạn tiêu hóa: Các tình trạng biến chứng của sỏi đường mật có thể gây suy gan, làm ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa, và gây khó khăn trong quá trình hấp thu chất dinh dưỡng.
• Ung thư: Mặc dù hiếm, sỏi đường mật phần nào làm tăng tỉ lệ ung thư gan và ung thư đường mật.

Trong việc duy trì sức khỏe gan và hệ tiêu hóa, việc chăm sóc đường mật là vô cùng quan trọng. Hiểu rõ về nguyên nhân, biểu hiện, cách điều trị và biến chứng của sỏi đường mật trong gan sẽ giúp mọi người nâng cao nhận thức về vấn đề này và biết cách tự chăm sóc sức khỏe cho chính bản thân mình.

Xem thêm:

• Giải đáp thắc mắc: Người bị sỏi mật uống canxi được không?
• Người bị sỏi mật ăn chuối được không?