Sót nhau sau sinh: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và cách phòng ngừa

Sau quá trình chuyển dạ và sinh nở, sản phụ cần được tiếp tục theo dõi chặt chẽ ít nhất trong vòng 24 giờ nhằm phòng ngừa một số biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra, trong đó có sót nhau sau sinh. Sót nhau sau sinh là một biến chứng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của người mẹ. Do đó, việc tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp điều trị và cách phòng ngừa là điều mẹ nên làm. Nhà thuốc Long Châu sẽ chia sẻ những thông tin hữu ích để giúp bạn đọc nắm rõ hơn về hiện tượng sót nhau sau sinh.

Sót nhau sau sinh là gì?

Nhau thai được gắn trực tiếp vào thành của tử cung với nhiệm vụ cung cấp oxy cũng như chất dinh dưỡng để giúp thai nhi phát triển bình thường. Bên cạnh đó, bánh nhau thai còn có tác dụng bảo vệ thai nhi khi có sự tác động từ những yếu tố gây hại bên ngoài như virus, vi khuẩn gây nhiễm trùng, chấn thương hay va đập.

Cơ thể của người mẹ sẽ không cần đến nhau thai nữa sau khi em bé chào đời. Vì thế, đối với các trường hợp sinh thường, sau khi em bé ra đời khoảng 30 phút thì tử cung của sản phụ sẽ co bóp để đẩy nhau thai ra bên ngoài (hiện tượng này được gọi là sổ rau). Đối với trường hợp sinh mổ, bác sĩ sản khoa sẽ lấy bánh rau ra khỏi tử cung của người mẹ.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, do một nguyên nhân nào đó mà một phần của bánh rau bị mắc kẹt lại ở tử cung và được gọi là hiện tượng sót nhau sau sinh. Sót nhau thai có thể xảy ra do nhau thai vẫn còn bám vào thành tử cung (nhau cài răng lược) hoặc do cổ tử cung đóng lại một phần.

Sót nhau sau sinh là một tình trạng sức khỏe rất nguy hiểm cho sức khoẻ của sản phụ. Hiện tượng này có thể gây viêm tử cung, viêm nhiễm phần phụ hoặc nghiêm trọng hơn là băng huyết, thậm chí là đe dọa đến tính mạng của người mẹ.

Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng sót nhau sau sinh

Việc xác định được chính xác nguyên nhân gây sót nhau sau sinh có thể giúp bác sĩ tìm được phương pháp điều trị phù hợp cho sản phụ.

Một số nguyên nhân gây sót nhau sau sinh có thể đến như:

• Nhau thai bị mắc kẹt: Đây là tình trạng nhau thai mắc kẹt ở sau tử cung khiến cho dù đã được tách ra nhưng nhau vẫn bị kẹt lại bên trọng khi cổ tử cung đóng lại.
• Đờ tử cung: Là tình trạng hoạt động co bóp của tử cung không liên tục hoặc không đủ mạnh khiến cho việc tống nhau thai ra ngoài không triệt để.
• Nhau tiền đạo: Thông thường, nhau thai sẽ bám ở đáy tử cung. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bị rau tiền đạo thì một phần hoặc toàn bộ bánh nhau bám ở đoạn dưới tử cung và cổ tử cung. Tình trạng này không chỉ khiến thai nhi khó di chuyển ra ngoài mà còn làm tăng nguy cơ nhau thai bị sót lại ở tử cung.
• Nhau cài răng lược: Là tình trạng nhau thai bám quá sâu và thậm chí là xâm lấn vào thành tử cung khiến cho việc lấy bánh rau ra khỏi tử cung gặp khó khăn. Từ đó có thể dẫn đến hiện tượng băng huyết, rối loạn đông máu hoặc sót nhau sau sinh.

Ngoài ra, một số trường hợp sót nhau thai sau sinh có thể là do:

• Nhân viên y tế khi tiến hành lấy nhau thai ra ngoài không kiểm tra kỹ.
• Những người phụ nữ từng thực hiện thủ thuật nạo - phá thai hoặc có tiền sử sinh mổ thì nhau thai có thể bị dính vào vết mổ, vết rạch hoặc vết sẹo, gây khó khăn trong việc phát hiện.
• Những người phụ nữ mang thai khi đã lớn tuổi (trên 35 tuổi), sinh quá nhiều lần (trên 5 lần), sinh non, quá trình chuyển dạ kéo dài hoặc thai lưu,… cũng dễ gặp phải tình trạng này.

Triệu chứng của hiện tượng sót nhau sau sinh

Hiện tượng sót nhau sau sinh có thể gây ra một số triệu chứng điển hình như sau:

• Chảy máu âm đạo bất thường: Trên thực tế, sản dịch sau sinh có thể kéo dài. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là do sót nhau thai thì cả máu và dịch đều không bình thường như dịch có mùi hôi, màu đen, ra nhiều máu và có máu cục lẫn máu tươi.
• Bụng bị đau nhiều, đặc biệt là vùng bụng dưới.
• Sốt do nhiễm trùng.
• Mất máu nhiều có thể gây choáng váng và mệt mỏi.
• Tử cung co hồi kém.

Đặc biệt, sản phụ cần lưu ý đến các dấu hiệu của nhiễm trùng do sót rau như sốt, hơi thở có mùi hôi, mệt mỏi,… để có thể phán đoán kịp thời tình trạng sức khoẻ.

Điều trị sót nhau sau sinh như thế nào?

Sót nhau sau sinh là một hội chứng nghiêm trọng có thể gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ của sản phụ nên cần được phát hiện sớm và xử trí kịp thời.

Thông thường, người phụ nữ sau khi sinh con, các bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra nhau thai nhằm xác định nhau đã được ra ngoài toàn bộ hay chưa. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, phần nhau thai bị mắc kẹt lại rất nhỏ, khó nhận thấy và thường gây ra các triệu chứng ngay sau sinh. Do đó, việc đưa ra chẩn đoán chính xác nhất về tình trạng sót nhau thai cần được thực hiện qua phương pháp siêu âm.

Sau khi đã xác định được chẩn đoán sót nhau, bác sĩ sản khoa có thể chỉ định tiến hành một số phương pháp điều trị sót nhau thai như:

• Kiểm soát tử cung và sử dụng tay để loại bỏ hết nhau thai.
• Nạo tử cung.
• Cắt tử cung: Phương pháp này được áp dụng trong trường hợp rau cài răng lược.

Biện pháp phòng ngừa tình trạng sót nhau sau sinh

Sót nhau thai được biết đến là một trong những biến chứng ít gặp trong sản khoa, có thể điều trị triệt để và hiệu quả. Tuy nhiên, người phụ nữ cần phải rất thận trọng trong quá trình mang thai cũng như sinh nở.

Do vậy, nếu người mẹ có tiền sử hoặc có nguy cơ bị sót rau thì cần trao đổi với bác sĩ điều trị để có được sự chuẩn bị tốt nhất, đầy đủ nhất. Bên cạnh đó, chị em phụ nữ cũng nên tránh tình trạng nạo - phá thai hoặc hút thai nhiều lần.

Sản phụ sau sinh cũng nên hoạt động và vận động sớm, tăng cường ăn đu đủ xanh hoặc uống nước rau ngót xay để kích thích sự co bóp cổ tử cung, từ đó giúp đẩy nhanh nhau thai sót và sản dịch ra ngoài.

Có thể nói rằng, việc đảm bảo cho nhau thai được tống hết ra bên ngoài sau sinh không chỉ phụ thuộc vào cơ địa của người phụ nữ mà còn dựa vào trình độ chuyên môn cũng như dịch vụ chăm sóc của đội ngũ nhân viên y tế và trang thiết bị. Chính vì thế, trong quá trình mang thai và chuyển dạ sinh con, người mẹ nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín để được hướng dẫn về cách chăm sóc sức khoẻ và kiểm tra thai định kỳ, đảm bảo cho quá trình sinh đẻ diễn ra một cách thuận lợi.

Sót nhau sau sinh là một biến chứng ít gặp trong sản khoa nhưng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe người mẹ. Do vậy, việc nắm bắt được nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa là điều mà các bà mẹ nên làm. Hy vọng với những thông tin được chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn đọc hiểu hơn về hiện tượng sót nhau sau sinh.

Xem thêm:

• Đau xương mu sau sinh: Nguyên nhân, ảnh hưởng và cách điều trị
• Cách phòng ngừa tiền sản giật cho phụ nữ mang thai
• Tiền sản giật: Cảnh báo tai biến sản khoa nguy hiểm