Tác hại của thuốc Diclofenac là gì? Dùng Diclofenac thế nào là đúng cách?

Diclofenac là một loại thuốc rất phổ biến hiện nay với tác dụng giảm đau chống viêm, đặc biệt trong điều trị viêm khớp. Tuy nhiên, thuốc diclofenac có thể gây dị ứng và một số tác dụng phụ khác. Vậy cụ thể tác hại của thuốc Diclofenac là gì?

Thuốc Diclofenac là thuốc gì?

Diclofenac là loại thuốc nằm trong nhóm giảm đau kháng viêm không steroid (NSAID). Cơ chế tác dụng của thuốc là ức chế hoạt tính của Cyclooxygenase. Từ đó hạn chế đáng kể sự tạo thành prostaglandin, prostacyclin và thromboxan - những chất trung gian của quá trình viêm. Bên cạnh đó, Diclofenac cũng có tác dụng điều hòa con đường lipoxygenase cũng như sự kết tập tiểu cầu. Thuốc có tác dụng giảm đau, chống viêm hiệu quả và được dùng để điều trị các tình trạng như:

• Viêm và thoái hóa khớp gồm: Viêm khớp dạng thấp, viêm khớp dạng thấp thiếu niên, viêm khớp đốt sống, viêm đốt sống cùng khớp, viêm xương khớp, đau cột sống, bệnh thấp không phải ở khớp.
• Các đợt bùng phát gút cấp.
• Đau sau phẫu thuật (mổ, chỉnh hình, nhổ răng).
• Đau sau chấn thương.
• Đau do viêm và sưng.
• Đau, viêm phụ khoa như: Viêm phần phụ hay đau bụng kinh nguyên phát.

Tác hại của thuốc Diclofenac

Dưới đây là những tác hại của thuốc Diclofenac có thể ảnh hưởng xấu đến người sử dụng:

Ảnh hưởng đến tim mạch

Thử nghiệm lâm sàng và các nghiên cứu dịch tễ đã chỉ ra sự tăng nguy cơ gặp các biến cố thuyên tắc động mạch (đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim) liên quan đến việc sử dụng thuốc kháng viêm Diclofenac, đặc biệt khi dùng với liều cao (150mg/ngày) và điều trị dài ngày. Do đó, thuốc giảm đau này chỉ nên sử dụng ở liều thấp có hiệu quả trong thời gian ngắn nhất. Đáp ứng điều trị của bệnh nhân dùng Diclofenac cũng cần được định kỳ đánh giá lại.

Ảnh hưởng đến thần kinh trung ương

Thuốc Diclofenac có thể gây chóng mặt, nhìn mờ, buồn ngủ và các tác động thần kinh khác. Do đó làm suy giảm khả năng tinh thần hoặc thể chất của bệnh nhân. Người bệnh phải được cảnh báo trước khi sử dụng Diclofenac nếu phải thực hiện các công việc đòi hỏi sự tỉnh táo về tinh thần như: Lái xe hoặc vận hành máy móc.

Ảnh hưởng đến tiêu hóa

Gây hại đường tiêu hóa cũng là một tác hại của thuốc Diclofenac thường gặp. Tác hại này là do bản chất thuốc có khả năng làm giảm tổng hợp prostaglandin dẫn đến ức chế tạo mucin - chất có tác dụng bảo vệ đường tiêu hóa. Vì vậy, cần rất thận trọng, cân nhắc lợi và hại khi dùng thuốc Diclofenac ở người có tiền sử chảy máu, loét hoặc thủng đường tiêu hóa.

Ảnh hưởng đến gan

Thuốc Diclofenac có thể làm tăng một hay nhiều trị số enzym gan. Bên cạnh đó, các phản ứng gan nghiêm trọng hiếm gặp, đôi khi gây tử vong như: Suy gan, viêm gan tối cấp, hoại tử gan… đã xảy ra khi sử dụng thuốc. Nếu điều trị kéo dài, người bệnh cần được theo dõi chức năng gan thường xuyên. Trong trường hợp các xét nghiệm chức năng gan bất thường vẫn không cải thiện, thậm chí xấu đi hoặc các triệu chứng lâm sàng của bệnh gan tiến triển thì người bệnh nên ngưng dùng thuốc.

Ảnh hưởng đến thận

Do ức chế tổng hợp prostaglandin nên dùng Diclofenac có thể gây viêm thận kẽ, viêm cầu thận, hoại tử nhú và hội chứng thận hư, nhất là ở những người bị bệnh thận hoặc suy tim mạn tính. Với những trường hợp này, các thuốc chống viêm không steroid có thể làm tăng suy thận cấp và suy tim cấp.

Ngoài ra, việc sử dụng thuốc Diclofenac ở nữ giới có thể làm giảm khả năng sinh sản. Do đó, không dùng thuốc cho người đang điều trị vô sinh, bệnh nhân đang có dự định mang thai hoặc phụ nữ bị hiếm muộn.

Tác dụng phụ của thuốc Diclofenac

Không chỉ cần biết các tác hại của thuốc Diclofenac, người bệnh cũng cần lưu ý các tác dụng phụ không mong muốn có thể xảy ra khi sử dụng loại thuốc này bao gồm:

Thường gặp:

• Toàn thân: Bồn chồn, đau đầu.
• Tiêu hóa: Ðau thượng vị, buồn nôn, nôn, đầy bụng và khó tiêu, tiêu chảy.
• Gan: Tăng transaminase huyết thanh.
• Tai: Ù tai.

Ít gặp:

• Toàn thân: Phù, mày đay, dị ứng, choáng phản vệ bao gồm cả tụt huyết áp, viêm mũi, co thắt phế quản ở người bệnh hen.
• Tiêu hóa: Ðau bụng, nôn ra máu, xuất huyết đường tiêu hóa, làm ổ loét tiến triển, kích ứng tại chỗ khi dùng thuốc theo đường trực tràng.
• Hệ thần kinh: Buồn ngủ, ngủ gật, trầm cảm, khó chịu, lo âu và dễ bị kích động.
• Mắt: Đau nhức mắt, nhìn mờ, nhìn đôi và điểm tối thị giác.
• Thần kinh cơ xương: Đau chân tay, đau lưng và đau cơ xương.
• Tiết niệu: Tiểu ra máu, viêm bàng quang, viêm thận kẽ, hội chứng thận hư và suy thận.
• Tác dụng phụ khác: Thời gian chảy máu kéo dài, tăng creatinin.

Hiếm gặp:

• Toàn thân: Rụng tóc và hội chứng Stevens - Johnson.
• Hệ thần kinh: Viêm màng não vô khuẩn.
• Tim mạch: Hạ huyết áp và đánh trống ngực, rối loạn nhịp tim, suy tim.
• Da liễu: Ban đỏ, viêm da tróc vảy, nhạy cảm với ánh sáng.
• Nội tiết và chuyển hóa: Thay đổi cân nặng và tăng đường huyết.
• Máu: Thiếu máu, giảm bạch cầu, giảm bạch cầu hạt, giảm tiểu cầu, tăng bạch cầu ái toan.
• Gan: Rối loạn co bóp túi mật, nhiễm độc gan gây vàng da và viêm gan, xét nghiệm chức năng gan bất thường.

Dùng Diclofenac thế nào là đúng cách?

Nhằm hạn chế tối đa các tác hại của thuốc Diclofenac người bệnh cần lưu ý:

• Dùng thuốc Diclofenac chính xác theo liều lượng và thời gian chỉ định của bác sĩ.
• Không nên nhai, nghiền nát hoặc phá vỡ viên thuốc khi uống. Nguyên nhân là vì viên thuốc Diclofenac được bào chế ở dạng tan trong ruột, có một lớp phủ đặc biệt để bảo vệ dạ dày. Việc nghiền nát thuốc sẽ gây hại dạ dày do làm mất tác dụng của lớp phủ này.
• Uống thuốc Diclofenac sau khi ăn no để tránh kích ứng niêm mạc dạ dày.
• Khi quên uống một liều, nên dùng liều đó ngay khi nhớ ra. Trường hợp quên uống thuốc mà sắp đến thời điểm uống liều tiếp theo thì chỉ cần uống liều tiếp theo chứ không uống liều đã quên nữa.
• Khi đang dùng thuốc Diclofenac phải tránh uống rượu để hạn chế nguy cơ chảy máu dạ dày.
• Tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong quá trình sử dụng vì Diclofenac có thể làm cho da bị mẫn cảm với ánh nắng.

Tác hại của thuốc Diclofenac có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, một số có thể nghiêm trọng và đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, nếu được kê đơn thích hợp và sử dụng theo hướng dẫn, thuốc giảm đau này có thể mang lại nhiều lợi ích. Để đảm bảo an toàn bạn thêm tham khảo ý kiến tư vấn của bác sẽ từ đó có lựa chọn hướng điều trị phù hợp cho bản thân.

Xem thêm:

• Tác dụng phụ của thuốc kháng viêm và một số lưu ý khi sử dụng
• Những tác dụng phụ của thuốc Diclofenac cần lưu ý khi dùng