Thiếu máu cấp là gì? Nguyên nhân nào gây ra thiếu máu cấp?

Thiếu máu cấp xảy ra khi lượng máu trong cơ thể giảm đột ngột, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là cực kỳ quan trọng để tránh các hậu quả nghiêm trọng như suy tim, sốc hoặc thậm chí tử vong. Hãy cùng tìm hiểu một số thông tin về thiếu máu cấp qua bài viết này nhé.

Thiếu máu cấp là gì?

Thiếu máu cấp là tình trạng giảm lượng máu trong cơ thể một cách đột ngột và nghiêm trọng, dẫn đến sự thiếu hụt oxy cung cấp cho các cơ quan và mô. Thiếu máu cấp có thể xảy ra trong nhiều tình huống, từ chấn thương nặng đến bệnh lý huyết học. 

Đặc điểm chính của thiếu máu cấp là sự xuất hiện nhanh chóng của các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt và da xanh tím. Khác với thiếu máu mạn tính, thường phát triển từ từ và dễ dàng điều chỉnh qua thời gian, thiếu máu cấp yêu cầu can thiệp y tế kịp thời để tránh dẫn đến các tình huống xấu nhất.

Nguyên nhân nào gây ra thiếu máu cấp?

Thiếu máu cấp có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, mỗi nguyên nhân đòi hỏi phương pháp điều trị riêng biệt. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng thiếu máu cấp:

Xuất huyết cấp

Xuất huyết cấp là một trong những nguyên nhân chính gây thiếu máu cấp. Điều này có thể do chấn thương nghiêm trọng, tai nạn giao thông, hoặc các phẫu thuật quy mô lớn. Mất máu nhanh chóng từ các vết thương hoặc trong quá trình phẫu thuật có thể dẫn đến sự giảm nhanh chóng lượng máu trong cơ thể, gây ra thiếu máu cấp.

Mất máu do phẫu thuật, sinh nở

Trong các tình huống như phẫu thuật lớn hoặc sinh nở, cơ thể có thể mất một lượng máu đáng kể. Mặc dù trong nhiều trường hợp, các bác sĩ sẽ dự đoán lượng máu mất và chuẩn bị các biện pháp dự phòng, nhưng một số trường hợp vẫn có thể dẫn đến thiếu máu cấp nếu mất máu vượt quá khả năng bù đắp của cơ thể.

Rối loạn đông máu hoặc bệnh lý huyết học

Các rối loạn đông máu, chẳng hạn như hemophilia, hoặc các bệnh lý huyết học như bệnh bạch cầu cấp, cũng có thể dẫn đến thiếu máu cấp. Những tình trạng này có thể làm giảm khả năng của cơ thể trong việc đông máu hoặc sản xuất hồng cầu, dẫn đến việc máu không đủ cung cấp oxy cho các cơ quan và mô.

Triệu chứng và dấu hiệu khi bị thiếu máu cấp

Thiếu máu cấp thường xuất hiện đột ngột và có thể dẫn đến nhiều triệu chứng khác nhau. Các triệu chứng này bao gồm:

• Mệt mỏi: Một cảm giác mệt mỏi và kiệt sức thường xuyên, không thể cải thiện bằng nghỉ ngơi.
• Da xanh xao: Da và niêm mạc có thể trở nên nhợt nhạt hoặc xanh xao do thiếu oxy trong máu.
• Chóng mặt và hoa mắt: Những cảm giác này có thể xảy ra khi lượng máu không đủ cung cấp cho não.
• Nhịp tim nhanh và thở gấp: Cơ thể có thể phản ứng bằng cách tăng nhịp tim và nhịp thở để cố gắng bù đắp cho sự thiếu hụt oxy.

Các biến chứng của thiếu máu cấp

Thiếu máu cấp nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện và chức năng của các cơ quan khác trong cơ thể. Dưới đây là các biến chứng phổ biến và nghiêm trọng mà bệnh nhân có thể gặp phải:

Sốc

Sốc là một biến chứng nghiêm trọng và phổ biến của thiếu máu cấp. Khi lượng máu giảm đột ngột và không đủ cung cấp oxy cho các mô và cơ quan, cơ thể có thể rơi vào tình trạng sốc. Sốc có thể biểu hiện qua các triệu chứng như hạ huyết áp, nhịp tim nhanh, da lạnh và ẩm, và mất ý thức. Nếu không được xử lý kịp thời, sốc có thể gây tổn thương các cơ quan và thậm chí dẫn đến tử vong.

Suy tim

Khi thiếu máu cấp xảy ra, tim sẽ phải hoạt động nhiều hơn để bù đắp cho sự thiếu hụt oxy trong cơ thể. Sự căng thẳng này có thể dẫn đến suy tim, một tình trạng trong đó tim không còn khả năng bơm máu hiệu quả để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Các triệu chứng của suy tim bao gồm khó thở, phù chân, và mệt mỏi nghiêm trọng. Suy tim có thể dẫn đến các vấn đề tim mạch khác và làm giảm chất lượng cuộc sống.

Tổn thương các cơ quan nội tạng

Thiếu máu cấp kéo dài có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan nội tạng, đặc biệt là não, thận và gan. Khi các cơ quan này không nhận đủ oxy, chúng có thể gặp phải tình trạng thiếu oxy cấp tính, dẫn đến:

• Tổn thương não: Có thể gây ra các triệu chứng như mất trí nhớ, rối loạn nhận thức, hoặc thậm chí tổn thương não nghiêm trọng nếu tình trạng kéo dài.
• Tổn thương thận: Thiếu máu cấp có thể gây tổn thương thận, dẫn đến suy thận cấp tính. Điều này có thể làm giảm khả năng thải độc và cân bằng nước của cơ thể.
• Tổn thương gan: Thiếu oxy cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng gan, gây rối loạn chức năng gan và làm trầm trọng thêm tình trạng suy gan nếu không được điều trị kịp thời.

Rối loạn điện giải

Khi cơ thể mất máu, có thể xảy ra các rối loạn về điện giải, bao gồm sự mất cân bằng giữa các chất điện giải như kali, natri và canxi. Rối loạn điện giải có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như loạn nhịp tim, co giật, hoặc yếu cơ.

Thiếu máu cấp là một tình trạng y tế nghiêm trọng đòi hỏi sự can thiệp kịp thời. Hiểu rõ các nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp điều trị có thể giúp phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Để bảo vệ sức khỏe, việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách là rất quan trọng. Duy trì lối sống lành mạnh, theo dõi sức khỏe định kỳ, và tìm kiếm sự chăm sóc y tế khi cần thiết là những bước cần thiết để kiểm soát và điều trị thiếu máu cấp hiệu quả.