Triệu chứng ngộ độc Botulinum là gì? Biện pháp xử trí người bệnh nhiễm độc C.Botulinum

Theo nhà khoa học nghiên cứu, chỉ 0,03 mcg protein độc Clostridium Botulinum tiêm vào tĩnh mạch máu có thể khiến một người 70kg mất mạng. Bởi vậy, nhiễm độc Botulinum là tình trạng cấp cứu cần được xử trí nhanh chóng. Những triệu chứng ngộ độc Botulinum sẽ là chỉ điểm hữu ích giúp người bệnh được can thiệp điều trị y tế kịp thời.

Tổng quan về độc tố Botulinum

Độc tố Botulinum là một loại protein độc gây chết người mạnh nhất từng được biết đến, sản xuất bởi vi khuẩn Clostridium Botulinum. Loại độc tố này có khả năng gây ra các trạng thái bệnh lý nghiêm trọng khi tiếp xúc với người.

Hiện nay thống kê có tổng cộng 7 loại độc tố Botulinum, được ký hiệu là A, B, C, D, E, F và G. Trong số này, loại A, B, E hiếm gặp hơn loại F là có khả năng gây bệnh cho con người.

Độc tố Botulinum được biết đến nhiều với khả năng gây ra tình trạng độc chết người cực mạnh. Liều lượng cần để gây chết người chỉ khoảng 1,2 - 1,3 ng/kg khi tiêm và 10 - 13 ng/kg khi hít vào.

Độc tố Botulinum không hình thành trong môi trường có độ pH dưới 4,6. Tuy nhiên, độc tố đã hình thành trước đó vẫn tồn tại, không bị phân hủy bởi việc giảm độ pH. Sự kết hợp của nhiệt độ thấp, hàm lượng muối và/hoặc độ pH thích hợp trong quá trình bảo quản thực phẩm là cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn cùng độc tố.

Độc C.Botulinum đã được phát hiện trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm rau củ được bảo quản trong môi trường không phù hợp, thực phẩm đóng hộp, đồ ăn lên men, cá muối hoặc thịt hun khói… Khi người dùng tiêu thụ có thể xuất hiện dấu hiệu nhiễm độc Botulinum.

Bởi vậy, việc kiểm soát và quản lý an toàn thực phẩm là yếu tố rất quan trọng để đảm bảo rằng độc tố không gây ra nguy cơ cho sức khỏe con người. Các biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm như kiểm tra quá trình sản xuất thực phẩm, bảo quản đúng cách giúp ngăn chặn rủi ro liên quan đến ngộ độc thực phẩm.

Các trường hợp ngộ độc Botulinum

Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi người tiêu thụ thực phẩm bị nhiễm bào tử Clostridium Botulinum. Khi thực phẩm được lưu trữ không đúng cách hoặc không được bảo quản một cách an toàn, vi khuẩn có thể phát triển trong thực phẩm.

Khi chúng phát triển, vi khuẩn này giải phóng độc tố vào thức ăn. Các nguồn sản phẩm dễ bị nhiễm độc bao gồm thực phẩm đóng hộp tự làm tại nhà, thức ăn bảo quản không đúng cách… Từ đó, khi ăn thực phẩm nhiễm độc thì người dùng có thể xuất hiện dấu hiệu ngộ độc Botulinum như sụp mi mắt, khó thở hoặc đau bụng.

Bên cạnh đó, có trường hợp ngộ độc ở trẻ sơ sinh khi trẻ ăn hoặc hít phải bào tử Clostridium Botulinum. Các bào tử này có thể phát triển thành vi khuẩn trong ruột của trẻ, giải phóng độc tố gây bệnh.

Mật ong cũng là một nguồn ngộ độc, vì mật ong có thể nhiễm bào tử Clostridium Botulinum. Do đó, bác sĩ thường khuyên không nên cho trẻ sơ sinh ăn mật ong trước khi bé đủ 1 tuổi.

Bên cạnh đó, bào tử C.Botulinum dễ lây nhiễm qua vết thương hở. Trường hợp này hiếm gặp nhưng bào tử có thể phát triển, giải phóng chất độc vào máu. Một số trường hợp độc tố phát triển sau phẫu thuật hoặc chấn thương nghiêm trọng. Các triệu chứng ngộ độc này cũng có thể gặp ở người tiêm chích ma túy thường xuyên.

Ngộ độc Botulinum có thể xảy ra khi người bệnh tiêm quá liều độc tố Botulinum trong quá trình điều trị như việc sử dụng Botox để xóa nếp nhăn hoặc điều trị đau nửa đầu. Mặc dù trường hợp này rất hiếm nhưng là một nguy cơ tiềm ẩn.

Điều quan trọng là người thực hiện chỉ nên tiêm Botox khi có chỉ định, dưới sự hướng dẫn của các bác sĩ chuyên khoa da liễu, chuyên viên thẩm mỹ tại các cơ sở có uy tín, được cấp phép.

Triệu chứng ngộ độc Botulinum

Đầu tiên, trẻ sơ sinh có thể biểu hiện triệu chứng ngộ độc Botulinum theo nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng, tại một vùng hoặc toàn bộ cơ thể, bao gồm:

• Sụp mí mắt (ptosis);
• Tiếng khóc yếu ớt;
• Chảy nước dãi;
• Giảm phản xạ;
• Ăn chậm hoặc ăn kém;
• Táo bón;
• Khó thở.

Triệu chứng ngộ độc Botulinum ở trẻ lớn hơn hay người trưởng thành thường liên quan đến các cơ trên mặt, mắt và cổ họng. Nếu không được điều trị kịp thời, chất độc có thể lan sang các bộ phận khác trên cơ thể. Các triệu chứng bắt đầu xuất hiện từ vài giờ đến vài ngày sau khi tiêu thụ bào tử ngộ độc, bao gồm:

• Sụp mí mắt (ptosis);
• Nhìn đôi hoặc mờ;
• Nói lắp;
• Khô miệng (xerostomia);
• Khó nuốt;
• Yếu hoặc tê liệt cánh tay, chân;
• Khó thở;
• Buồn nôn và nôn.

Trong tất cả các trường hợp, điều quan trọng nhất là tìm kiếm sự chăm sóc y tế sớm nhất có thể nếu nhận thấy người bệnh có bất kỳ dấu hiệu ngộ độc Botulinum. Bởi vì, tình trạng nhiễm độc này gây ra các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng bệnh nhân nếu không được xử trí kịp thời.

Biện pháp xử trí khi bệnh nhân ngộ độc Botulinum

Ngộ độc Botulinum là một tình trạng nhiễm độc nghiêm trọng có thể gây ra các biểu hiện sức khỏe nguy hiểm cho tính mạng của người bệnh. Để đảm bảo thể trạng, phục hồi, việc xử trí cần được thực hiện sớm, hiệu quả ngay khi người bệnh nghi ngờ có triệu chứng ngộ độc Botulinum. Dưới đây là những biện pháp xử trí chính, cụ thể:

• Dùng thuốc giải độc tố Botulinum: Phương pháp điều trị chính cho ngộ độc Botulinum là sử dụng thuốc giải độc tố. Thuốc này cần được tiêm càng sớm càng tốt sau khi xuất hiện triệu chứng. Thuốc giải độc tố không phục hồi những tổn thương đã xảy ra nhưng hoạt chất sẽ ngăn chặn việc lây lan độc tố, giúp cải thiện tình trạng người bệnh.
• Điều trị tại bệnh viện: Người bị ngộ độc Botulinum cần được điều trị tại bệnh viện. Việc này đảm bảo rằng người bệnh nhận được chăm sóc y tế chuyên nghiệp, giám sát kỹ lưỡng tình trạng sức khỏe, dấu hiệu sinh tồn. Thời gian điều trị có thể kéo dài phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh nhân.
• Chăm sóc suy hô hấp nặng: Nếu người bệnh có triệu chứng suy hô hấp nặng, cần được thở máy và được theo dõi tại khoa ICU (Intensive Care Unit). Điều này đảm bảo rằng bệnh nhân có sự hỗ trợ cần thiết để duy trì hô hấp, đồng thời cải thiện tình trạng yếu liệt cơ hô hấp.
• Loại bỏ vết thương nhiễm độc: Trong trường hợp ngộ độc do nhiễm độc vết thương hở, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để loại bỏ phần vết thương. Đồng thời, người bệnh sẽ được sử dụng thuốc kháng sinh phổ rộng để điều trị nhiễm trùng kèm theo.
• Hỗ trợ chăm sóc toàn diện: Ngoài việc sử dụng thuốc giải độc tố và điều trị suy hô hấp, người bệnh ngộ độc Botulinum cũng cần được cung cấp chăm sóc toàn diện, bao gồm dinh dưỡng, theo dõi toàn trạng và hỗ trợ tinh thần để đảm bảo sự phục hồi tốt nhất có thể.

Trong tất cả các trường hợp, việc can thiệp y tế kịp thời là yếu tố quyết định để ngăn chặn tình trạng ngộ độc Botulinum gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Thông qua bài viết, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả thông tin về triệu chứng ngộ độc Botulinum cần chú ý. Mong bạn đọc đã có được góc nhìn tổng quan về tình trạng nhiễm độc này cũng như biện pháp xử trí kịp thời để đảm bảo sức khỏe cùng tính mạng người bệnh. Hãy tiếp tục theo dõi những bài viết mới với nhiều chủ đề đa dạng của Nhà thuốc Long Châu nhé!

Xem thêm:

• Ngộ độc củ ấu tẩu: Dấu hiệu và biện pháp phòng tránh
• Dấu hiệu nhận biết đau bụng do ngộ độc thực phẩm là gì?
• Ngộ độc Cyanide: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa