Bệnh teo đa hệ thống là gì? Nguyên nhân và cách điều trị bệnh teo đa hệ thống

Bệnh teo đa hệ thống là một chứng rối loạn thần kinh thoái hóa hiếm gặp, ảnh hưởng đến các chức năng không tự chủ của cơ thể, bao gồm huyết áp và kiểm soát vận động.

Bệnh teo đa hệ thống trước đây được gọi là hội chứng Shy-Drager, olivopontocerebellar atrophy hoặc thoái hóa thể vân. Bệnh teo đa hệ thống có nhiều triệu chứng giống bệnh Parkinson, chẳng hạn như cử động chậm, cơ bắp cứng và khả năng giữ thăng bằng kém. Điều trị bao gồm dùng thuốc và thay đổi lối sống để giúp kiểm soát các triệu chứng, nhưng không có cách chữa trị khỏi hoàn toàn. Bệnh sẽ tiến triển dần dần nặng hơn và cuối cùng dẫn đến tử vong.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh teo đa hệ thống

Các triệu chứng của bệnh teo đa hệ thống khá đa dạng, liên quan đến nhiều cơ quan. Nhiều chức năng khác nhau của cơ thể có thể bị ảnh hưởng, bao gồm hệ tiết niệu, tim mạch - mạch máu, vấn đề về phối hợp, cân bằng, lời nói và hệ cơ xương khớp.

Hệ tiết niệu

• Đi tiểu nhiều lần hơn bình thường;
• Bàng quang bị mất kiểm soát, tiêu tiểu không tự chủ;
• Rối loạn cương dương (ở nam giới). Đàn ông mắc bệnh teo đa hệ thống thường sẽ bị rối loạn chức năng cương dương (không có khả năng đạt được và duy trì sự cương cứng).

Hệ tim mạch - mạch máu

Hạ huyết áp tư thế: Bệnh nhân teo đa hệ thống thường cảm thấy choáng váng, chóng mặt và ngất xỉu sau khi đứng lên. Điều này được gọi là hạ huyết áp tư thế và xảy ra do huyết áp giảm khi bạn đứng lên hoặc thay đổi tư thế đột ngột.

Các vấn đề về phối hợp, cân bằng và lời nói

Trong teo đa hệ thống, tiểu não bị tổn thương khiến người bệnh trở nên vụng về, không vững khi đi lại và cũng có thể gây ra tình trạng nói ngọng, lắp bắp. Những vấn đề này gọi là mất điều hòa tiểu não.

Chuyển động chậm và cảm giác cứng cơ

Người bị teo đa hệ thống có chuyển động chậm hơn nhiều so với bình thường (bradykinesia). Điều này gây khó khăn cho việc thực hiện các hoạt động hàng ngày. Người bệnh sẽ trở nên chậm chạp, khó khăn khi bắt đầu di chuyển, lê bước chân và bước đi rất nhỏ. Một số người cũng có thể bị cứng cơ, chuột rút đau cơ (loạn trương lực cơ).

Các dấu hiệu và triệu chứng khác

Những người bị teo đa hệ thống cũng có thể có:

• Đau vai, đau cổ;
• Táo bón;
• Tay chân lạnh;
• Dễ toát mồ hôi;
• Yếu cơ ở cơ thể và tay chân;
• Rối loạn cảm xúc, khóc hoặc cười không kiểm soát;
• Rối loạn giấc ngủ, ngủ ngáy, cảm giác bồn chồn hoặc ác mộng;
• Vấn đề nuốt, phát âm;
• Mờ mắt;
• Trầm cảm;
• Mất trí nhớ.

Biến chứng của bệnh teo đa hệ thống

Sự tiến triển của bệnh teo đa hệ thống khác nhau ở từng người nhưng tình trạng này sẽ trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm:

• Khó nuốt;
• Vấn đề về hô hấp khi ngủ như ngưng thở khi ngủ, ngủ ngáy;
• Chấn thương do té ngã do mất thăng bằng hoặc ngất xỉu;
• Mất khả năng tự chăm sóc bản thân trong các hoạt động hàng ngày;
• Liệt dây thanh âm, gây khó nói và khó thở;
• Tử vong thường do các vấn đề về hô hấp, nhiễm trùng hoặc máu đông trong phổi (thuyên tắc phổi).

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh teo đa hệ thống

Nguyên nhân của bệnh teo đa hệ thống chưa được hiểu rõ, vẫn chưa có bằng chứng cho thấy bệnh teo đa hệ thống có liên quan đến di truyền.

Các tế bào não của người bị teo đa hệ thống có chứa một loại protein gọi là alpha-synuclein. Sự tích tụ alpha-synuclein bất thường được cho là nguyên nhân gây tổn thương các vùng não kiểm soát sự cân bằng, chuyển động và các chức năng bình thường của cơ thể.