Đau ngón tay: Nguyên nhân gây bệnh và cách phòng ngừa

Đau ngón tay là gì? 

Đau ngón tay là cảm giác đau nhói, chuột rút hoặc đau nhức ở bất kỳ ngón tay nào, kể cả ngón cái. Đau ngón tay có thể do bệnh tật hoặc chấn thương ảnh hưởng đến bất kỳ cấu trúc nào của ngón tay, bao gồm: Xương, cơ bắp, khớp, gân, mạch máu hoặc các mô liên kết. Trong hầu hết các trường hợp, đau ngón tay không nghiêm trọng và sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, đau ngón tay không rõ nguyên nhân có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng hơn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của đau ngón tay

• Đau ngón tay có thể âm ỉ và đau nhức, hoặc có thể đau nhói, đau dữ dội và chuột rút. Cơn đau có thể bắt đầu đột ngột và sau đó biến mất nhanh chóng.

• Đau kèm theo sưng: Nếu bị gãy ngón tay, ngón tay sẽ sưng lên, có màu tím hoặc xanh, và đặc biệt là rất đau đớn. Đau đột ngột, đau buốt, sưng tấy, tiếng lộp bộp hoặc vỡ vụn trong quá trình chấn thương.

• Đau nhói hoặc đau khi cử động: Hội chứng ống cổ tay và các nguyên nhân liên quan đến dây thần kinh và cơ ở cánh tay và bàn tay.

• Cục hoặc nốt dưới da tại ngón tay, có thể chứa dịch hoặc chai cứng, di động hoặc không.

• Đau khi thời tiết lạnh hoặc căng thẳng, tê hoặc kim châm, đôi khi da đổi màu trong hội chứng Raynaud.

Tác động của đau ngón tay đối với sức khỏe 

Bàn tay chứa một số cơ quan cảm ứng nhạy cảm nhất trong toàn bộ cơ thể và tất cả các cơ quan cảm ứng đó được kết nối với não của bạn bằng một mạng lưới các dây thần kinh. Vì vậy khi đau ngón tay sẽ gây ảnh hướng khó khăn đến việc sinh hoạt và trong công việc hằng ngày. 

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

• Cơn đau dữ dội hoặc khiến bạn ngừng hoạt động bình thường;

• Cơn đau đang trở nên tồi tệ hơn hoặc tiếp tục quay trở lại;

• Cơn đau không được cải thiện sau khi điều trị tại nhà trong 2 tuần;

• Bạn có bất kỳ ngứa ran hoặc mất cảm giác ở tay của bạn;

• Bạn bị bệnh tiểu đường - các vấn đề về tay có thể nghiêm trọng hơn nếu bạn bị tiểu đường.

Nguyên nhân dẫn đến đau ngón tay

• Đau khớp là một đặc điểm của tình trạng viêm khớp (viêm khớp) có thể xảy ra ở các khớp của xương ngón tay. Điều này đôi khi có thể kèm theo đỏ, sưng, nóng các khớp, đau nhức ngón tay.

• Cả viêm xương khớp và viêm khớp dạng thấp (RA) thường ảnh hưởng đến các khớp ngón tay.

• Các chấn thương ở ngón tay có thể gây ra vết cắt hở, bầm tím hoặc gãy xương hoặc tổn thương cơ và mô đều là những nguyên nhân phổ biến gây đau ngón tay. Những kiểu chấn thương thường gặp là gãy ngón tay hoặc gãy móng tay, ngón tay bị cắt trúng,…

• Khối u của các cấu trúc trong ngón tay là một nguyên nhân rất hiếm gây đau ngón tay.

• Một số bệnh như tiểu đường có thể gây tổn thương các dây thần kinh, dẫn đến đau, tê hoặc ngứa ran ở cánh tay và chân.

• Bệnh lý thần kinh ngoại biên đôi khi cũng có thể gây đau ngón tay.

• Nhiễm trùng da hoặc các mô khác của ngón tay là nguyên nhân ít phổ biến hơn gây đau ngón tay.

• Hội chứng ống cổ tay ban đầu gây tê và ngứa ran ở bàn tay, nhưng khi tiến triển, nó có thể gây chuột rút hoặc bỏng rát ở các ngón tay.

• Các nguyên nhân khác như nhiễm khuẩn, khối u xương, viêm da, chấn thương, trật khớp, tổn thương dây thần kinh do độc tố, khối u mô mềm (sarcomas), loãng xương, hiện tượng Raynaud,…

Những ai có nguy cơ mắc phải (bị) đau ngón tay?

• Người hoạt động tay nhiều.

• Người có tiền sử bệnh viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp, gout.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc (bị) đau ngón tay

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc đau ngón tay, bao gồm:

• Các hoạt động và công việc làm áp lực lên khớp ngón tay.

• Di truyền do các khớp lỏng và khớp bị biến dạng.

• Chấn thương như gãy xương hoặc là bong gân.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán đau ngón tay

Bác sĩ thường thăm khám và hỏi tiền sử kỹ càng. Bác sĩ sẽ hỏi các câu hỏi về tiền sử bệnh, các loại thuốc đang dùng và nghề nghiệp của bạn. Từ những thông tin được khai thác trên, bác sĩ sẽ quyết định xét nghiệm nào cần thiết để chẩn đoán chính xác. Các xét nghiệm thông thường để chẩn đoán đau ngón tay bao gồm xét nghiệm máu và xét nghiệm hình ảnh (như chụp X - quang).

Chụp X - quang có thể cho thấy bất kỳ vết gãy và phát triển bất thường nào trong ngón tay. Nếu chụp X - quang không đủ để xác định chẩn đoán, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh bổ sung hoặc nghiên cứu thần kinh. 

Nếu bạn có một vết cắt hoặc có nốt mọc trên ngón tay, bác sĩ có thể chẩn đoán tình trạng bệnh chỉ dựa trên khám sức khỏe. Nếu bạn bị đau khi sử dụng ngón tay và không có nguyên nhân rõ ràng, thì sẽ cần thêm thông tin.

Phương pháp điều trị đau ngón tay hiệu quả

Tùy vào thể trạng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp:

• Đau ngón tay gây ra bởi vết cắt, cạo hay do phỏng thường sẽ tự lành mà không cần điều trị. Bạn chỉ cần đợi sau một thời gian ngắn khoảng vài ngày để lành vết thương và uống thêm thuốc để giảm đau. 

• Nhưng nếu phỏng quá nhiều, vết cắt sâu hay bầm tím do gãy xương thường sẽ không thể khỏi nếu không được điều trị. Nếu bạn bị phỏng quá nhiều thì nên đến bệnh viện hay trung tâm y tế dùng gạc đắp vết phỏng và uống kèm thê, thuốc giảm đau. Nếu bị cắt trúng tay quá sâu thì có thể bạn sẽ phải khâu vài mũi ở vết thương. Cơn đau thường kéo dài vài tuần kể từ lúc điều trị.

• Bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau trong những trường hợp đau ngón tay không rõ nguyên nhân hoặc đau do chèn ép thần kinh, tổn thương mô và cơ. Các thuốc được dùng gồm: Ibuprofen, paracetamol, thuốc chống viêm không steroid, corticoid,…

• Những phương pháp điều trị khác như phẫu thuật, tập vận động bàn tay hoặc dùng vật dụng hỗ trợ như nẹp tay, có thể cần thiết để làm giảm đau hoàn toàn. Cố định khớp bằng nẹo hoặc băng thun để cố định các ngón bị tổn thương để hạn chế các tác động không cần thiết.

• Vật lý trị liệu.

Lưu ý: Các loại thuốc khi dùng phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của đau ngón tay

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

• Bệnh nhân cần lạc quan. Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái. 

• Nghỉ ngơi và hạn chế vận động khớp ngón tay có thể giúp cải thiện đau. Có thể massage và xoa bóp để ngón tay được thư giãn. Nẹp và dụng cụ hỗ trợ viêm khớp đặc biệt giúp giảm áp lực lên các khớp bị đau. 

• Chườm lạnh hoặc ngâm tay trong nước ấm chỗ bị đau. Nhiệt độ cao có thể làm giảm bớt độ cứng của ngón tay, trong khi nhiệt độ thấp sẽ thuyên giảm tình trạng sưng tấy.

• Loại bỏ đồ trang sức trên ngón tay bị đau.

Chế độ dinh dưỡng:

• Ăn thực phẩm hạn chế viêm nhiễm, chẳng hạn như axit béo omega - 3 có trong cá như cá hồi hoặc trong dầu lanh.

Phương pháp phòng ngừa đau ngón tay hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Mua các thiết bị như dụng cụ mở hộp, dây kéo lớn và chìa khóa xoay, thiết kế cho những người có sức tay bị hạn chế. Thay nắm cửa truyền thống bằng nắm cửa loại đòn bẩy.

• Tập thể dục thường xuyên là rất quan trọng để giúp bàn tay và các ngón tay của bạn linh hoạt hơn. Bạn cũng cần nghỉ ngơi các khớp bị đau.