Huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới là gì? Những vấn đề cần biết về huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới

Huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới là gì?

Huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới là tình trạng huyết khối hình thành trong các tĩnh mạch sâu ở chân như tĩnh mạch khoeo, tĩnh mạch đùi hay tĩnh mạch vùng chậu. Huyết khối tĩnh mạch sâu là hậu quả của tình trạng máu giảm khả năng trở về tĩnh mạch trung tâm của các tĩnh mạch sâu vùng chi dưới và vùng chậu gây tổn thương lớp nội mạc mạch máu gây rối loạn chức năng co dãn mạch hoặc tăng đông. Huyết khối tĩnh mạch sâu là nguyên nhân chính gây nên thuyên tắc phổi (Pulmonary Embolism - PE).

Thuyên tắc tĩnh mạch chi dưới là bệnh lý phổ biến với tỷ lệ mắc là 1,6/1000 người mỗi năm. Tỷ lệ mắc khác nhau tùy vị trí tĩnh mạch, tỷ lệ này được thống kê như sau: Tĩnh mạch xa là 40%, tĩnh mạch khoeo là 16%, tĩnh mạch đùi là 20%.

Những triệu chứng của huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới

Trong số bệnh nhân nhập viện có nguy cơ cao gặp phải tình trạng huyết khối tĩnh mạch sâu (bất động, có chấn thương lớn,…) thì hầu hết huyết khối tĩnh mạch xảy ra trong tĩnh mạch vùng cẳng chân dù có không có triệu chứng hay không được phát hiện.

Các triệu chứng và dấu hiệu không đặc hiệu nhưng gợi ý tình trạng này như: Đau mơ hồ đau dọc theo đường đi tĩnh mạch (50% bệnh nhân có triệu chứng này), đỏ một bên chân, phù nề, sưng chân, ấn đau,… Cảm giác khó chịu của bắp chân tăng khi gấp mặt mu vào cẳng chân (dấu hiệu Homans) đôi khi xảy ra với DVT đoạn xa nhưng đây cũng là một dấu hiệu không đặc hiệu.

Tác động của huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới với sức khỏe

Huyết khối tĩnh mạch sâu là một bệnh phổ biến và có nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Nó là nguyên nhân gây tử vong phổ biến thứ ba do bệnh tim mạch (sau bệnh lý nhồi máu cơ tim và đột quỵ).

Biến chứng có thể gặp huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới

Các biến chứng mạn tính thường gặp bao gồm suy tĩnh mạch kèm hoặc không kèm hội chứng hậu huyết khối, thuyên tắc phổi, tử vong,... Các triệu chứng của PE có thể bao gồm đột ngột khó thở và đau ngực kiểu màng phổi.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi có bất kỳ triệu chứng khó chịu nào kể trên bạn nên đến gặp bác sĩ nội khoa ngay lập tức để được chẩn đoán, điều trị sớm hay được hướng dẫn đến khác chuyên khoa khác điều trị hiệu quả hơn.

Nguyên nhân gây huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới

DVT chi dưới hầu như là kết quả từ của sự giảm sự di chuyển của máu tĩnh mạch về tim, tổn thương tế bào nội mô mạch máu hoặc rối loạn chức năng đông cầm máu cụ thể là tăng đông quá mức - 3 yếu tố này được gọi là tam chứng Virchow,… Cụ thể các yếu tố sau đây được coi là nguyên nhân gây huyết khối tĩnh mạch sâu đồng thời làm tăng nặng tình trạng huyết khối:

• Giảm lưu lượng máu tĩnh mạch về tim: Bất động (các trường hợp buộc phải nghỉ ngơi tại giường như gây mê toàn thân, sau phẫu thuật hay đột quỵ, chuyến bay dài,...).
• Tăng áp lực lên hệ thống tĩnh mạch: Sự tăng áp lực lên hệ thống tĩnh mạch dẫn đến giảm dòng máu chảy trong tĩnh mạch chi dưới về tim (u chèn ép, mang thai, hẹp hoặc dị tật bẩm sinh hệ thống tĩnh mạch làm tăng sức cản dòng máu về tim).
• Chấn thương cơ học ở tĩnh mạch: Chấn thương do tai nạn, phẫu thuật, đặt ống thông tĩnh mạch ngoại biên, DVT trước đó, lạm dụng thuốc tiêm tĩnh mạch,... làm tổn thương tĩnh mạch ảnh hưởng đến khả năng co dãn tĩnh mạch và đưa máu về tim,...
• Bệnh lý gây tăng độ nhớt máu: Bệnh đa hồng cầu, tăng tiểu cầu, mất nước do tiêu chảy hay nôn ói,… làm giảm thể tích huyết tương, tăng độ nhớt máu, tăng khả năng hình thành huyết khối,...