Viêm khớp ngón tay cái: Những thông tin bạn cần biết

Đặc điểm của khớp ngón tay cái

Ngón tay cái có đặc điểm giải phẫu và sinh lý khác với bốn ngón tay còn lại. Những khác biệt này cho phép ngón cái di chuyển linh hoạt và thực hiện nhiều động tác phức tạp hơn các ngón tay khác. Một số nghiên cứu năm 2017 đã chứng minh ngón cái đảm nhận khoảng 40% chức năng của bàn tay.

Ngón tay cái có hai đốt xương gồm đốt gần và đốt xa, thay vì ba đốt như các ngón khác. Khớp giữa đốt gần và đốt xa của ngón cái gọi là khớp liên đốt ngón tay (interphalangeal joint). Khớp này cho phép ngón tay gấp duỗi linh hoạt. Khớp giữa đốt gần của ngón cái và xương bàn ngón tay gọi là khớp nối xương bàn tay (metacarpophalangeal joint). Khớp này cho phép ngón cái dạng và uốn cong. Khớp nối giữa xương bàn tay và xương cổ tay gọi là khớp cổ tay - bàn tay (carpometacarpal joint). Khớp này có vai trò dạng và đối ngón cái.

Các cơ góp phần vào chuyển động của ngón tay cái gồm nhóm cơ ngoại lai và nhóm cơ nội tại. Nhóm cơ ngoại lai có nguyên ủy tại vùng cẳng tay và bám tận vào xương bàn tay, tạo ra các cử động thô của ngón tay. Nhóm cơ nội tại có nguyên ủy và bám tận đều ở bàn tay, tạo ra các cử động tinh vi và chính xác cao.

Viêm khớp ngón tay cái là gì?

Viêm khớp ngón tay cái (thumb arthritis) hay còn được gọi là viêm gốc ngón tay cái (basal thumb arthritis), là bệnh viêm khớp phổ biến thứ hai ở khu vực cổ tay - bàn tay. Bệnh lý này tổn thương tại vùng khớp cổ tay - bàn tay ở ngón cái (carpometacarpal joint), đây là khớp yên ngựa duy nhất vùng bàn tay.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm ngón tay cái

Ngón tay cái được sử dụng thường xuyên nên bất kỳ triệu chứng nào của viêm khớp ngón tay cái xảy ra sẽ mang tới cảm giác khó chịu. Các triệu chứng bao gồm:

• Sưng, nóng, đỏ vùng khớp viêm.
• Đau: Là triệu chứng nổi trội xuất hiện đầu tiên của viêm khớp ngón tay cái, đau âm ỉ liên tục có khi đau chói tại vị trí khớp cổ tay - bàn tay, đau trầm trọng hơn khi thực hiện các hoạt động hàng ngày như nắm chặt một vật nào đó, vặn nắp chai, viết lách hoặc khi dạng ngón cái.
• Yếu: Cảm giác hoạt động ngón cái yếu hoặc không có lực được xem là một cơ chế bảo vệ để ngăn chặn việc sử dụng khớp bị tổn thương quá mức.
• Biến dạng ngón tay cái: Ở giai đoạn sau của bệnh, khi tình trạng mất ổn định của khớp diễn tiến liên tục khiến người bệnh không thể dạng ngón cái, khả năng cầm nắm suy yếu, giảm chức năng của bàn tay, ngón cái không dạng đủ xa so với ngón trỏ để cầm nắm các vật lớn. Ngón tay cái xảy ra tình trạng thoái hóa gây hẹp khe khớp, dính khớp, mọc các gai xương, tạo ra biến dạng cổ thiên nga.

Biến chứng có thể gặp khi bị viêm khớp ngón tay cái

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ viêm của khớp và chiến lược điều trị mà diễn tiến bệnh ở mỗi người sẽ khác nhau. Dù viêm khớp ngón tay cái xuất phát từ đâu, mức độ ra sao thì việc điều trị không kịp thời và phù hợp cũng có thể gây ra các biến chứng như:

• Giảm khả năng vận động khớp;
• Cứng khớp, dính khớp;
• Biến dạng khớp;
• Yếu/liệt vĩnh viễn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến viêm khớp ngón tay cái

Có nhiều căn nguyên dẫn đến viêm khớp ngón tay cái. Một số nguyên nhân thường gặp bao gồm:

• Thoái hóa khớp: Tại Hoa Kỳ, có tới 8% nam giới và 25% nữ giới từ 50 tuổi trở lên mắc thoái hóa khớp cổ tay - bàn tay ở ngón tay cái. Thoái hóa khớp là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm khớp ngón tay cái.
• Viêm khớp sau chấn thương: Chấn thương làm ảnh hưởng đến trật khớp, gãy xương, bong gân,... cũng là nguyên nhân gây viêm khớp ngón tay cái.
• Viêm khớp dạng thấp: Vị trí phổ biến của bệnh viêm khớp dạng thấp là các khớp nhỏ ở bàn tay, trong đó có khớp cổ tay - bàn tay ở ngón tay cái.