Ung thư máu cấp tính là gì? Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị ung thư máu cấp tính

Ung thư máu cấp tính là gì?

Ung thư máu cấp tính là một nhóm bệnh ung thư do sự biến đổi ác tính của tế bào gốc tạo máu.

Sự thay đổi của khối u có thể ảnh hưởng đến một số dòng tủy hoặc bạch huyết, dựa vào đó chúng được phân thành hai loại bệnh bạch cầu cấp:

• Bệnh bạch cầu cấp dòng tủy;
• Bệnh bạch cầu cấp dòng lympho.

Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư máu cấp tính

Các đặc điểm lâm sàng của ung thư máu cấp tính có thể liên quan đến suy tuỷ xương, sự xâm nhập của các tế bào bạch cầu vào các cơ quan hoặc kết hợp cả hai. Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của bệnh ung thư máu cấp tính là:

• Triệu chứng khởi phát đột ngột và tiến triển nhanh chóng (vài ngày đến vài tuần);
• Số lượng bạch cầu thấp;
• Nhiễm trùng thường xuyên;
• Mệt mỏi và không giảm khi nghỉ ngơi;
• Hụt hơi;
• Da nhợt nhạt;
• Đổ mồ hôi vào ban đêm (đổ mồ hôi trộm);
• Sốt nhẹ;
• Đau xương và khớp;
• Vết thương chậm lành;
• Chảy máu cam, chảy máu nướu răng, ban xuất huyết, vết bầm dưới da.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh ung thư máu cấp tính

Một số biến chứng có thể gặp ở người bệnh ung thư máu cấp tính như:

• Hội chứng ly giải khối u: Một loạt các rối loạn điện giải có thể xảy ra do điều trị ung thư. Sự ly giải rộng rãi của các tế bào khối u có thể giải phóng một lượng đáng kể kali, photphat, axit uric và lactate dehydrogenase. Đặc điểm lâm sàng rất khác nhau, tổn thương thận cấp và rối loạn nhịp tim là hai trong số những biểu hiện thường gặp và đáng lo ngại nhất.
• Ngưng tập bạch cầu (leukostasis): Tăng độ nhớt của máu do tăng số lượng bạch cầu quá mức (thường >100.000/μL). Số lượng bạch cầu chưa trưởng thành rất cao ở người mắc bệnh bạch cầu cấp tính làm tăng nguy cơ biến chứng não và phổi do tắc nghẽn mạch máu.
• Các trường hợp khẩn cấp về ung thư: Một nhóm các biến chứng của bệnh ác tính và/hoặc việc điều trị bệnh ác tính. Có thể được phân loại dựa trên biến chứng là chuyển hóa (ví dụ hội chứng ly giải khối u, tăng canxi máu ác tính), huyết học (ví dụ hội chứng tăng độ nhớt máu (hyperviscosity syndrome)), cấu trúc (ví dụ hội chứng tĩnh mạch chủ trên) hoặc liên quan đến điều trị (ví dụ sốt giảm bạch cầu).
• Biến chứng của ung thư.
• Biến chứng của phương pháp điều trị ung thư.
• Sốt giảm bạch cầu: Một tình trạng đặc trưng bởi sốt ở người bệnh có số lượng bạch cầu trung tính ≤ 500/μL. Tăng nguy cơ nhiễm trùng nặng. Các nguyên nhân bao gồm hóa trị, nhiễm khuẩn, aspergillosis, nấm candida và nhiễm virus herpes.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào nêu trên khiến bạn lo lắng.

Các triệu chứng bệnh bạch cầu thường mơ hồ và không cụ thể. Bạn có thể bỏ qua các triệu chứng bệnh bạch cầu sớm vì chúng có thể giống với các triệu chứng của bệnh cúm và các bệnh thông thường khác.

Đôi khi bệnh bạch cầu được phát hiện vô tình trong quá trình xét nghiệm máu cho một số bệnh khác.

Nguyên nhân dẫn đến ung thư máu cấp tính

Bệnh bạch cầu cấp dòng lympho:

• Không xác định được nguyên nhân hoặc yếu tố nguy cơ trong hầu hết các trường hợp;
• Tổn thương tủy xương trước đó do thuốc hóa trị liệu alkyl hóa hoặc bức xạ ion hóa ;
• Bệnh bạch cầu/u lympho tế bào T trưởng thành có liên quan đến nhiễm virus HTLV;
• Yếu tố di truyền hoặc nhiễm sắc thể: Hội chứng Down, bệnh u sợi thần kinh loại 1, mất điều hòa mao mạch (ataxia telangiectasia).

Bệnh bạch cầu cấp dòng tủy:

• Không xác định được nguyên nhân hoặc yếu tố nguy cơ trong hầu hết các trường hợp;
• Rối loạn tạo máu đã có từ trước (nguyên nhân phổ biến nhất có thể xác định được): Hội chứng rối loạn sinh tủy, thiếu máu bất sản, tăng sinh tủy ác tính.
• Yếu tố môi trường: Hóa trị liệu alkyl hóa, bức xạ ion hóa, tiếp xúc với benzen, hút thuốc lá.
• Yếu tố di truyền hoặc nhiễm sắc thể: Hội chứng Down, thiếu máu fanconi.