Cách chữa bệnh táo bón và những lưu ý cần biết

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá những cách chữa bệnh táo bón đơn giản tại nhà từ thay đổi lối sống, chế độ ăn uống, đến các biện pháp điều trị y khoa. Hãy cùng khám phá để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất cho bản thân thông qua bài viết cách chữa bệnh táo bón.

Tổng quan về bệnh táo bón

Bệnh táo bón là gì và biểu hiện như thế nào?

Táo bón là một loại rối loạn tiêu hóa gây khó khăn khi đi đại tiện. Trường hợp táo bón cấp tính có thể dẫn đến tình trạng tắc ruột, thậm chí cần phải can thiệp phẫu thuật. Mặc dù có nhiều định nghĩa khác nhau về táo bón, nhưng thông thường ở người lớn, việc không đi đại tiện trong hơn 3 ngày được coi là táo bón. Còn đối với trẻ em, nếu trong một tuần không đi đại tiện được 3 lần thì được xem là táo bón. 

Các triệu chứng táo bón có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi và đối tượng, nhưng thường có những điểm chung như đại tiện khó khăn, phải rặn nhiều, phân cứng, chướng bụng, có thể sờ thấy bụng cứng. 

Dấu hiệu táo bón ở người lớn gồm: 

• Không đi đại tiện quá 3 ngày. 
• Chướng bụng.
• Cố gắng rặn nhưng không thể đại tiện hoặc rất khó khăn để đẩy phân ra ngoài.
• Phân khô cứng và có thể lẫn máu do tổn thương hậu môn.

Dấu hiệu táo bón ở trẻ em: 

• Không đi đại tiện được 3 lần/tuần.
• Chướng bụng.
• Đại tiện khó, trẻ phải rặn đỏ mặt mỗi khi đại tiện.
• Phân khô cứng, có thể gây chảy máu nhẹ ở hậu môn do rặn quá mức.

Ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới 1 tuổi, dấu hiệu táo bón bao gồm: Không đi đại tiện từ 5 - 7 ngày, phân cứng, có thể kèm theo máu và chất nhầy, trẻ quấy khóc, lười ăn/bú và ngủ không yên giấc do bị chướng bụng và đau bụng.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh táo bón

Tìm hiểu nguyên nhân gây ra táo bón từ đó khắc phục chúng là cách chữa bệnh táo bón hiệu quả nhất. Nguyên nhân dẫn đến táo bón có thể bao gồm:

Chế độ sinh hoạt và ăn uống

• Thói quen đại tiện không đúng cách: Thói quen không đi hết trong một lần hoặc thường xuyên nhịn đi tiêu sẽ làm phân tích tụ. Khi đó, ruột già tăng cường hấp thụ nước, khiến phân khô hơn và gây táo bón.
• Thiếu chất xơ: Chất xơ giúp giữ độ ẩm và làm mềm phân, hỗ trợ phân dễ dàng di chuyển qua ruột. Thiếu chất xơ trong chế độ ăn uống có thể khiến phân trở nên khô cứng, dẫn đến táo bón.
• Thiếu nước: Nước giúp phân mềm và dễ di chuyển qua ruột. Khi cơ thể thiếu nước, đại tràng sẽ hấp thụ nước từ phân, khiến nó trở nên khô và cứng.
• Lạm dụng rượu bia: Uống nhiều rượu bia có thể góp phần gây táo bón.
• Thay đổi thói quen sống: Việc thay đổi lịch trình sinh hoạt như đi du lịch, thay đổi thói quen ăn uống hoặc giờ giấc ngủ có thể dẫn đến táo bón.
• Tiêu thụ nhiều sữa, phô mai: Các sản phẩm từ sữa chứa canx, ít chất xơ có thể gây táo bón.
• Căng thẳng: Stress có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề tiêu hóa, bao gồm cả táo bón.
• Nhịn đi tiêu: Làm giảm độ nhạy của cơ ruột đối với cảm giác muốn đại tiện nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên.

Sử dụng một số loại thuốc có thể gây táo bón

• Thuốc giảm đau mạnh: Codeine, oxycodone và hydromorphone
• Thuốc chống trầm cảm: Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin (như fluoxetine) hoặc thuốc chống trầm cảm ba vòng (như amitriptyline)
• Quá liều vitamin D, thuốc bổ sung sắt.
• Các loại thuốc kháng cholinergic.

Cách chữa bệnh táo bón

Áp dụng các mẹo dân gian chữa táo bón

• Massage vùng đáy chậu: Phương pháp này giúp thả lỏng cơ, phá vỡ khối phân cứng và kích thích các dây thần kinh của ruột. Bạn cũng có thể massage vùng bụng quanh rốn theo chiều kim đồng hồ để kích thích đại tràng.
• Sử dụng thảo dược dân gian: Như nước chanh, dầu oliu, nước ép mận hoặc mận khô, thảo quyết minh, phan tả diệp hoặc lá muồng trâu để pha nước/nấu nước uống.
• Thêm chất xơ: Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, các loại hạt, đậu, ngũ cốc vào chế độ ăn để giúp phân mềm và dễ đào thải.
• Uống nhiều nước mỗi ngày (từ 2 – 2,5 lít). Bạn cũng có thể uống một ly cà phê hoặc trà nóng vào buổi sáng để kích thích tiêu hóa, hoặc một ly trà chanh mật ong để thải độc gan và giảm táo bón.

Sử dụng thuốc chữa táo bón

Trong các trường hợp táo bón nặng, khi các phương pháp dân gian không hiệu quả thì cách chữa bệnh táo bón bằng thuốc nhuận tràng sẽ mang lại hiệu quả nhanh hơn, tuy nhiên không nên được coi là giải pháp lâu dài. Việc sử dụng một số loại thuốc nhuận tràng quá thường xuyên có thể dẫn đến các tác dụng phụ như mất nước và mất cân bằng điện giải. Nếu sau hai tuần sử dụng mà các triệu chứng không cải thiện, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

Có nhiều loại thuốc nhuận tràng với cơ chế hoạt động khác nhau. Một số loại bổ sung nước để làm mềm phân, trong khi những loại khác giữ nước trong ruột nhờ khả năng thẩm thấu cao, cụ thể:

• Thuốc nhuận tràng làm trơn: Bao phủ một lớp bôi trơn lên phân để giúp phân di chuyển dễ dàng trong đường tiêu hóa. Loại phổ biến là dầu khoáng, được sử dụng dưới dạng uống hoặc thụt.
• Thuốc nhuận tràng thẩm thấu: Giữ nước trong ruột để làm mềm phân, với các thành phần chính như magie hydroxit (sữa magie), magie citrat, lactulose, sorbitol, polyethylene glycol và glycerin.
• Thuốc nhuận tràng kích thích: Bisacodyl là loại thường được sử dụng nhằm kích thích các cơ quanh ruột đẩy phân qua đại tràng.

Cần lưu ý gì khi áp dụng các cách chữa bệnh táo bón?

Hãy đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia y tế ngay nếu bạn đã thực hiện các phương pháp hỗ trợ đi ngoài mà tình trạng táo bón cải thiện không đáng kể hoặc khi có các dấu hiệu:

• Phân dính có màu đen/đỏ kèm theo mùi tanh như mùi máu.
• Đau bụng ngày càng nặng hoặc kéo dài.
• Không thể đi tiêu được.
• Nôn mửa hoặc buồn nôn thường xuyên.

Những dấu hiệu này có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nghiêm trọng bên trong cơ thể gây ra táo bón, do đó bạn không nên chủ quan.

Ngoài ra, để hỗ trợ điều trị táo bón cũng như phòng ngừa tình trạng này, bạn cũng cần lưu ý:

• Khi đi ngoài, bạn không nên xem điện thoại hoặc đọc báo vì nó có thể ảnh hưởng đến sự tập trung và khó khăn khi rặn.
• Tránh sử dụng quá nhiều giấy vệ sinh khi đi đại tiện để tránh lây nhiễm và kích ứng da vùng hậu môn.
• Không nên cố gắng rặn mạnh khi đi đại tiện vì điều này có thể dẫn đến tổn thương hậu môn về lâu dài.

Hy vọng thông qua bài viết đã giúp bạn có những thông tin hữu ích về cách chữa bệnh táo bón. Bạn có thể cải thiện tình trạng táo bón bằng cách kết hợp nhiều phương pháp. Tuy nhiên, trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp nào, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để được tư vấn một cách khoa học nhất. Đồng thời, duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học và rèn luyện thói quen sinh hoạt là yếu tố quan trọng giúp phòng ngừa, hỗ trợ điều trị táo bón hiệu quả.