Bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục ở trẻ là gì? Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Tồn tại lỗ bầu dục có thể trở thành một vấn đề y tế cần phải loại trừ trong một số trường hợp cụ thể, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh hoặc những bệnh nhân trẻ mắc phải đột quỵ không rõ nguyên nhân. Bên cạnh đó, sử dụng siêu âm tim đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình chẩn đoán bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục.

Khái niệm về bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục

Theo như nguyên cứu, có hơn một phần tư dân số gặp phải tình trạng có lỗ bầu dục trong tim. Đối với hầu hết trường hợp, tình trạng này không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Thực tế, phần lớn mọi người không biết mình có lỗ bầu dục.

Có hai loại khiếm khuyết gần giống nhau trong cấu trúc của tim, đó là thông liên nhĩ (ASD) và tồn tại lỗ bầu dục (PFO). Cả hai đều là các lỗ trên vách ngăn giữa hai buồng trên của tim (tâm nhĩ trái và tâm nhĩ phải). Tuy nhiên, nguyên nhân của chúng lại khác nhau. Thông liên nhĩ (ASD) hình thành do quá trình tạo mô của hai tâm nhĩ không hoàn chỉnh, do đó được coi là một khuyết tật tim bẩm sinh. Thêm vào đó, lỗ thông liên nhĩ thường lớn hơn lỗ bầu dục. Kích thước của lỗ càng lớn, càng dễ xuất hiện triệu chứng sớm hơn.

Trong khi đó, tồn tại lỗ bầu dục chỉ xảy ra khi lỗ bầu dục không đóng lại sau khi trẻ được sinh ra. Lỗ bầu dục là một cấu trúc tự nhiên trong tim thai nhi, cho phép máu đi qua phổi chưa hoạt động của thai nhi. Khi trẻ sinh ra và hít nhịp thở đầu tiên, lỗ bầu dục thường đóng lại. Trong vài tháng, khoảng 75% trẻ sẽ đóng hoàn toàn lỗ bầu dục. Nếu lỗ này vẫn chưa đóng, tình trạng này được gọi là tồn tại lỗ bầu dục.

Bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục ở trẻ sơ sinh thường không gây ra vấn đề gì, do đó hầu hết các trẻ mắc bệnh này đều không có triệu chứng. Đây có thể là một tình trạng ẩn, không gây ra những triệu chứng đặc trưng của bệnh tim mạch.

Tuy nhiên, ở một số trường hợp nhất định, việc tồn tại lỗ bầu dục lại mang lại lợi ích đáng kể cho trẻ sơ sinh. Cụ thể, khi trẻ sinh ra gặp vấn đề nghiêm trọng về tim hoặc huyết áp phổi (huyết áp cao trong phổi), sự tồn tại của lỗ bầu dục giúp giảm bớt triệu chứng bằng cách cho phép máu từ hai bên của tim trộn lẫn với nhau.

Phương pháp chẩn đoán bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục

Để chẩn đoán bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục ở trẻ sơ sinh cũng như người lớn, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một hoặc nhiều xét nghiệm:

Siêu âm tim

Siêu âm tim giúp hiển thị giải phẫu, cấu trúc và chức năng của tim. Trong xét nghiệm này, sóng âm thanh được phát từ một thiết bị đầu dò đặt trên ngực và truyền hình ảnh về hoạt động của tim lên màn hình. Dựa vào hình ảnh này, bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục và phát hiện các vấn đề tim mạch khác. Xét nghiệm này cũng có thể bao gồm siêu âm màu Doppler và nghiên cứu bong bóng:

• Siêu âm màu Doppler: Sóng âm thanh phản xạ từ các tế bào máu di chuyển trong tim, thay đổi cường độ và tạo ra tín hiệu Doppler được hiển thị bằng màu sắc trên màn hình máy tính. Tính năng này giúp bác sĩ kiểm tra tốc độ và hướng dòng máu trong tim.
• Nghiên cứu bong bóng: Sử dụng dung dịch muối vô trùng lắc để tạo bong bóng nhỏ, sau đó tiêm vào tĩnh mạch. Các bong bóng này sẽ di chuyển đến bên phải của tim và hiển thị trên hình ảnh siêu âm, giúp bác sĩ quan sát và đánh giá chi tiết hơn.

Siêu âm tim qua thực quản

Thử nghiệm này cho phép quan sát chi tiết hơn về hình ảnh tim và dòng máu chảy qua tim. Bác sĩ sẽ sử dụng một đầu dò nhỏ gắn vào đầu ống và đưa xuống ống dẫn từ miệng đến dạ dày. Đây là phương pháp chính xác nhất để chẩn đoán bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục. Bác sĩ cũng có thể kết hợp siêu âm màu Doppler hoặc nghiên cứu bong bóng để đạt được kết quả chẩn đoán chính xác hơn.

Các xét nghiệm khác

Bác sĩ có thể đề nghị thêm các xét nghiệm bổ sung để chẩn đoán chính xác hơn khi người bệnh đã được chẩn đoán mắc bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục hoặc có tiền sử bị đột quỵ. Một số xét nghiệm khác có thể bao gồm kiểm tra não, hệ thần kinh, và các bộ phận liên quan khác.

Phương pháp điều trị bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục

Hầu hết các bệnh nhân mắc bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục không cần phải điều trị. Tuy nhiên, trong một số trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể đề xuất can thiệp và điều trị.

Lý do can thiệp để đóng lỗ bầu dục bao gồm nồng độ oxy trong máu thấp. Nếu siêu âm tim phát hiện lỗ bầu dục, bác sĩ sẽ đề nghị can thiệp trong trường hợp máu thiếu oxy. Đóng lỗ bầu dục cũng có thể giảm nguy cơ đau nửa đầu hoặc ngăn ngừa đột quỵ. Tuy nhiên, một số bệnh nhân đột quỵ sau khi đóng lỗ bầu dục vẫn có thể tái phát mặc dù đã được điều trị nội khoa và không tìm thấy nguyên nhân khác.

Các phương pháp phẫu thuật để đóng lỗ bầu dục bao gồm:

• Sử dụng thông tim và chèn thiết bị: Bác sĩ sẽ sử dụng một thiết bị thông tim và chèn nó vào lỗ bầu dục. Thiết bị được đặt vào tĩnh mạch ở háng và hướng vào vị trí cần điều trị. Mặc dù các biến chứng không phổ biến trong quá trình này, nhưng vẫn có thể xảy ra như vết rách của tim hay mạch máu hoặc biến dạng của thiết bị.
• Phẫu thuật sửa lỗ bầu dục: Bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật mở tim và đóng lỗ bầu dục bằng cách mở lỗ và sử dụng các khâu như một cái nắp. Thủ thuật này sử dụng một vết mổ rất nhỏ.

Một số biến chứng của bệnh

Nhìn chung, bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục thường không gây ra biến chứng. Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa bệnh này và các rối loạn phổ biến hơn ở những người mắc một số bệnh cụ thể, như đột quỵ không rõ nguyên nhân hoặc đau nửa đầu thoáng qua.

Trong phần lớn các trường hợp, các cục máu nhỏ trong tim có thể di chuyển qua lỗ bầu dục và đi đến não, có thể tạo ra các nguy cơ nghiêm trọng như đột quỵ. Mối liên hệ này đang được các nhà nghiên cứu tiếp tục khảo sát để có thêm bằng chứng rõ ràng.

Trong các trường hợp hiếm, bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục có thể dẫn đến lượng máu lớn đi qua phổi, gây ra thiếu oxy máu. Nó cũng có thể gây nguy hiểm trong các hoạt động như lặn biển khi một cục máu được không khí dẫn qua lỗ bầu dục. Cũng có khả năng xảy ra các trường hợp khuyết tật tim kết hợp với bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục.

Bệnh tim tồn tại lỗ bầu dục ở trẻ là một vấn đề phổ biến mà phụ huynh cần được quan tâm. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị là rất quan trọng nhằm giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch của trẻ sơ sinh. Nếu bố mẹ phát hiện bé có bất kỳ triệu chứng nào đáng lo ngại, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa sớm nhất có thể.