Bệnh tim và thai nghén là gì? Triệu chứng bệnh tim mạch khi mang thai

Bệnh tim mạch trong thai kỳ là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến cả mẹ và thai nhi. Do đó, việc theo dõi, quản lý và điều trị bệnh tim trong thai kỳ là vô cùng cần thiết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Vậy bệnh tim và thai nghén là gì?

Bệnh tim và thai nghén là gì?

Bệnh tim ở phụ nữ mang thai là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, có thể gây ra nhiều nguy cơ cho cả mẹ và thai nhi trong suốt quá trình thai kỳ, đặc biệt là trong giai đoạn chuyển dạ và sau khi sinh. Tại Việt Nam, tỷ lệ phụ nữ mang thai mắc bệnh tim khoảng 1-2%, điều này đòi hỏi sự chú ý đặc biệt từ cả hai chuyên khoa sản và tim mạch để theo dõi và điều trị hiệu quả.

Ảnh hưởng của bệnh tim mạch đến thai kỳ bao gồm:

Đối với thai nhi:

• Dọa sảy thai và sảy thai;
• Dọa sinh non và sinh non;
• Thai chậm phát triển trong tử cung;
• Thai dị dạng;
• Thai chết lưu trong tử cung và thai chết trong chuyển dạ.

Đối với thai phụ:

• Suy tim cấp và phù phổi cấp;
• Rối loạn nhịp tim;
• Tắc mạch phổi;
• Viêm tắc tĩnh mạch sau sinh.

Việc quản lý bệnh tim và thai nghén đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và con.

Triệu chứng bệnh tim mạch khi mang thai

Trong thời gian mang thai, cơ thể của phụ nữ thường xảy ra nhiều biến đổi như sau:

• Thể tích máu và lưu lượng tuần hoàn gia tăng từ 40-50%.
• Huyết áp thường giảm khoảng 10mmHg do máu được phân bổ nhiều hơn đến tử cung.
• Nhịp tim có thể tăng từ 10-15 nhịp mỗi phút.
• Tình trạng đông máu tăng, dẫn đến tăng nguy cơ hình thành huyết khối thuyên tắc.

Những thay đổi này có thể khiến thai phụ cảm thấy mệt mỏi, đặc biệt là trong các tháng cuối của thai kỳ. Bên cạnh đó, một số triệu chứng cảnh báo nguy cơ bệnh tim khi mang thai có thể xuất hiện, bao gồm:

• Khả năng gắng sức giảm.
• Cảm giác mệt mỏi.
• Khó thở khi ngồi.
• Tim đập nhanh.
• Cảm giác chóng mặt.
• Ngất xỉu.

Khi gặp phải những triệu chứng này, thai phụ nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để thăm khám và kiểm tra tim mạch, nhằm phát hiện sớm nguy cơ mắc bệnh tim trong thời kỳ mang thai.

Đối tượng nguy cơ dễ mắc bệnh tim khi mang thai

Một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao nên chủ động kiểm tra sức khỏe tim mạch và tham vấn bác sĩ trước khi mang thai bao gồm:

• Người có triệu chứng tim mạch như đau ngực, thường xuyên mệt mỏi, khó thở, hồi hộp và tim đập nhanh.
• Những người có tiền sử bệnh tim bẩm sinh.
• Người đã từng trải qua nhồi máu cơ tim hoặc mắc bệnh mạch vành.
• Những người có tiền sử huyết khối tĩnh mạch thuyên tắc hoặc thuyên tắc phổi.
• Người mắc bệnh van tim dù đang điều trị hoặc đã thay van tim nhân tạo.
• Những bệnh nhân bị suy tim.
• Người mắc các bệnh lý cơ tim như cơ tim giãn nở, cơ tim phì đại, cơ tim hạn chế hoặc cơ tim chu sản.
• Những người có bệnh phình giãn động mạch chủ, bóc tách động mạch chủ hoặc hội chứng Marfan.
• Người bị tăng huyết áp.
• Những bệnh nhân rối loạn nhịp tim, cả nhanh lẫn chậm.

Các đối tượng này cần được đánh giá sức khỏe bệnh tim và thai nghén kỹ lưỡng để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.

Phương pháp chẩn đoán các bệnh tim mạch và thai kỳ

Trước khi mang thai:

• Khám và tư vấn: Phụ nữ nên gặp bác sĩ chuyên khoa tim mạch để được tư vấn về các nguy cơ có thể xảy ra cho mẹ và con, cách theo dõi tình trạng tim mạch trong thai kỳ, lựa chọn nơi sinh, quyết định sinh thường hay sinh mổ, theo dõi sức khỏe sau sinh và lựa chọn thuốc an toàn trong thai kỳ.
• Tư vấn di truyền: Nếu mẹ có tiền sử bệnh tim bẩm sinh hoặc các bệnh lý tim mạch có nguy cơ di truyền, cần trao đổi với chuyên gia di truyền và thực hiện các xét nghiệm di truyền.
• Kiểm tra sức khỏe: Thực hiện siêu âm tim, điện tâm đồ để đánh giá tình trạng tim mạch trước khi mang thai.

Trong khi mang thai:

• Đo độ mờ da gáy: Khi thai 11-12 tuần tuổi, cần tiến hành đo độ mờ da gáy để phát hiện sớm các bất thường.
• Siêu âm tim thai: Từ 19-22 tuần tuổi, siêu âm tim thai sẽ giúp xác định khoảng 45% các trường hợp tim bẩm sinh trong bào thai.
• Siêu âm tim ở tháng thứ 5 và 7: Thai phụ nên thực hiện siêu âm tim để xem xét các can thiệp tim mạch cần thiết trước khi sinh (nếu có) và chuẩn bị cho quá trình sinh.

Tất cả các thai phụ, đặc biệt là những người mắc bệnh tim và thai nghén cần tuân thủ việc theo dõi thai kỳ định kỳ theo đúng hướng dẫn. Đối với những trường hợp có bệnh tim mạch kèm theo, cần phối hợp khám và điều trị với bác sĩ tim mạch để hạn chế nguy cơ xảy ra biến chứng và tai biến trong quá trình mang thai, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.