Chăm sóc dinh dưỡng cho bệnh nhân suy thận mạn

Nhiều người bệnh suy thận mạn đang phải đối mặt với những hạn chế về dinh dưỡng và chế độ ăn uống. Việc tìm kiếm giải pháp chăm sóc chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân suy thận giúp bệnh nhân vượt qua những khó khăn và cải thiện chất lượng cuộc sống. Cùng nhà thuốc Long Châu tìm hiểu chi tiết dưới đây nhé.

Nguyên tắc dinh dưỡng cho bệnh nhân bệnh thận mạn

Suy thận mạn là một tình trạng dẫn đến việc xơ hóa các chức năng của thận, từ từ giảm khả năng lọc máu và duy trì sự cân bằng nội môi, gây ra nhiều biến đổi trong cơ thể. 

Các nguyên nhân chính gây suy thận mạn trên toàn cầu là đái tháo đường, tăng huyết áp và bệnh cầu thận. Tình trạng này gây tác động nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh, đồng thời tạo gánh nặng kinh tế lớn cho hệ thống y tế và xã hội.

Bệnh nhân suy thận mạn thường gặp các vấn đề liên quan đến sự chuyển hóa, ảnh hưởng đến tình trạng dinh dưỡng như suy dinh dưỡng do thiếu năng lượng và protein, thiếu máu và rối loạn chuyển hóa các khoáng chất như canxi, magie, phospho... Việc tuân thủ chế độ ăn phù hợp có thể cải thiện tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhân, từ đó tăng hiệu quả của quá trình điều trị và cải thiện tiên lượng bệnh.

Trước khi bắt đầu các biện pháp thay thế, nguyên tắc dinh dưỡng chung cho các bệnh nhân mắc bệnh suy thận mạn bao gồm:

• Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng, giới hạn lượng protein để giảm quá trình giải phóng protein trong cơ thể. Đồng thời, cung cấp đủ lượng protein cần thiết, đặc biệt là các acid amin quan trọng.
• Bổ sung đủ vitamin và các khoáng chất vi lượng.
• Giữ cân bằng nước, muối, hạn chế thực phẩm giàu phosphat.
• Tạo ra các món ăn hợp khẩu vị và dễ tiêu hóa.

Nhu cầu dinh dưỡng cho bệnh nhân thận nhân tạo chu kỳ

Yêu cầu dinh dưỡng cho bệnh nhân sử dụng thận nhân tạo chu kỳ (TNTCK):

Nhu cầu protein: Thay vì lượng protein thông thường 0,8 - 1 g/kg/ngày, bệnh nhân TNTCK cần nhiều hơn, khoảng 1,2 - 1,4 g/kg/ngày, tùy theo số lần thực hiện thận nhân tạo trong tuần. Phần lớn protein nên đến từ nguồn động vật, chiếm ít nhất 60% nhu cầu, để cung cấp đủ nitơ cho những ngày không thực hiện lọc máu.

Nhu cầu năng lượng: Mức năng lượng cần thiết thường được khuyến nghị tối thiểu 30 - 35 kcal/kg/ngày cho giai đoạn ổn định của bệnh nhân TNTCK.

Nhu cầu nước và điện giải: Nên hạn chế natri so với người bình thường, cụ thể: dưới 2000mg natri/ngày, 2000 - 3000mg kali/ngày. Lượng nước cần cung cấp hàng ngày bao gồm nước tiểu/24h cộng thêm 500ml (800ml cho bệnh nhân sử dụng thận nhân tạo màng bụng). Trong trường hợp sốt hoặc tăng 10°C, cần bổ sung thêm 150ml nước.

Nhu cầu lipid (chất béo): Chiếm khoảng 20 - 25% tổng năng lượng, trong đó, 1/3 là acid béo chưa no đơn không gian và 1/3 là acid béo no.

Nhu cầu carbohydrate (Glucid): Chiếm 55 - 65% tổng năng lượng.

Nhu cầu vitamin: Do mất mát vitamin trong quá trình lọc, trong thực đơn 7 ngày cho người suy thận cần bổ sung cả 2 nhóm vitamin như sau:

• Vitamin tan trong nước: 
  • Vitamin C: 70 - 75 mg/ngày.
  • Vitamin B1: 0,9 - 1,2 mg/ngày.
  • Vitamin B2: 1,3 - 1,8 mg/ngày.
• Vitamin tan trong dầu:
  • Vitamin A: 500 - 600 µg/ngày.
  • Vitamin D: 500 UI/ngày.

Nhu cầu Khoáng chất: Cần cung cấp các khoáng chất như sau:

• Canxi: 500 mg/ngày.
• Phospho: 700 mg/ngày.
• Sắt: 11 - 24 mg/ngày.

Lựa chọn thực phẩm cho bệnh nhân suy thận mạn

Người suy thận không nên ăn những loại thực phẩm nào:

• Tránh thực phẩm chế biến có nhiều muối như cá khô, cá muối, thịt muối, cà muối, da muối, giò, chả, patê, xúc xích, thịt hộp, cá hộp. Nếu muốn tiêu thụ các thực phẩm này, cần kiểm tra lượng muối và tính toán cẩn thận.
• Hạn chế các thực phẩm thực vật giàu đạm như đậu đỗ, vừng, lạc, giá đỗ, rau ngót, rau muống, rau dền.
• Tránh việc thêm muối (nước mắm, gia vị, mì chính, muối) khi chế biến và nấu ăn.
• Tránh uống các loại chế phẩm từ lá, rễ cây hoặc thuốc gây tải nặng cho thận.

Mắc bệnh suy thận nên ăn gì:

• Cung cấp nước cho cơ thể theo mức độ đào thải của thận, tức là lượng nước đưa vào cơ thể bằng lượng nước tiểu ngày hôm trước cộng thêm 500ml.
• Giảm muối trong chế độ ăn: Khi có tình trạng phù hoặc cao huyết áp, lượng muối hàng ngày cần điều chỉnh. Hạn chế ăn tối đa 3 g/ngày, tương đương với 15ml nước mắm (nếu không tuân thủ theo thực đơn cụ thể).
• Ưu tiên chọn ngũ cốc ít đạm như miến, khoai củ, bột sắn. Hạn chế gạo, mì tối đa 200 g/ngày, tuỳ theo mức độ suy thận. Trong các trường hợp suy thận nặng hơn, lượng gạo, mì cần giảm đi.
• Ưu tiên chọn rau ít đạm như dưa chuột, bầu, bí, rau cải...
• Tăng cường ăn thực phẩm động vật giàu đạm tùy theo mức độ suy thận.

Trong hành trình điều trị suy thận mạn, việc chăm sóc dinh dưỡng cho bệnh nhân suy thận, bệnh thận nên ăn gì đóng một vai trò quan trọng, giúp duy trì sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống của các bệnh nhân. Kết hợp cùng những biện pháp điều trị y khoa hiện đại, chăm sóc dinh dưỡng đúng cách sẽ góp phần giảm thiểu tác động của suy thận mạn và mang lại sự phục hồi, thoải mái cho cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân.

Có thể bạn cần biết thêm:

• Một số loại trái cây tốt cho thận: Suy thận nên ăn trái gì
• Thực đơn cho người suy thận độ 4 khoa học và lành mạnh
• Người bị suy thận ăn rau gì để tốt cho sức khỏe