Đối tượng dễ mắc viêm não mô cầu nhất là ai? Dấu hiệu và triệu chứng viêm não mô cầu

Viêm màng não do não mô cầu là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, bùng phát thành dịch, do vi khuẩn Neisseria meningitidis. Đặc trưng bởi triệu chứng viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, có thể dẫn đến sốc và tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu những thông tin chi tiết về căn bệnh này bao gồm đại cương bệnh, đối tượng dễ mắc viêm não mô cầu nhất, dấu hiệu và biện pháp phòng bệnh trong bài viết dưới đây.

Viêm não mô cầu là bệnh gì?

Não mô cầu (Neisseria meningitidis) là một loại vi khuẩn nguy hiểm thuộc họ Neisseriaceae, có hình dạng song cầu khuẩn Gram âm và ưa thích môi trường giàu oxy. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có ít nhất 12 chủng huyết thanh khác nhau của vi khuẩn này, được phân biệt dựa trên sự khác biệt về cấu tạo vỏ polysaccharide. Trong số đó, nhóm A, B và C chiếm tới 90% ca bệnh viêm màng não do não mô cầu. Gần đây, sự bùng phát của các chủng nhóm Y và W135 cũng đang trở thành mối lo ngại ngày càng gia tăng do khả năng gây bệnh và dịch bệnh cao của chúng.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã xác định người bệnh và người lành mang vi khuẩn là nguồn chứa duy nhất của não mô cầu. Ước tính có khoảng 10 - 20% dân số mang mầm bệnh này tại họng mà không biểu hiện triệu chứng (người lành mang trùng), tỷ lệ này có thể tăng lên 40 - 50% trong các đợt bùng phát dịch. Hiện tại, đã có 13 chủng huyết thanh của não mô cầu được phát hiện tại Việt Nam, trong đó các chủng hay gây bệnh là: A, B, C, X, Y, Z và W135.

Viêm não mô cầu là bệnh nguy hiểm có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề, thậm chí tử vong. Do vậy nắm thông tin về đối tượng dễ mắc viêm não mô cầu nhất, việc phòng ngừa, đặc biệt là tiêm phòng vắc-xin, đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Đối tượng dễ mắc viêm não mô cầu nhất

Mặc dù ai cũng có thể mắc bệnh viêm não mô cầu, tuy nhiên sau đây là những đối tượng dễ mắc viêm não mô cầu nhất:

• Thanh thiếu niên và thanh niên: Đây là lứa tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất do lối sống năng động, thường xuyên tụ tập đông người và có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
• Trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi: Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh còn yếu ớt, khiến chúng dễ bị vi khuẩn tấn công.
• Người sống trong môi trường đông đúc: Việc sinh hoạt tập thể, tiếp xúc gần gũi tạo điều kiện cho vi khuẩn lây lan nhanh chóng.
• Người suy dinh dưỡng: Hệ miễn dịch suy yếu do thiếu hụt dinh dưỡng khiến cơ thể dễ mắc bệnh.
• Du khách đến vùng dịch: Nguy cơ lây nhiễm cao hơn khi đến những khu vực đang bùng phát dịch bệnh.
• Nhân viên phòng thí nghiệm: Tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn trong quá trình nghiên cứu hoặc chẩn đoán.
• Người tiếp xúc với bệnh nhân: Nguy cơ lây nhiễm cao khi tiếp xúc trực tiếp với người mắc bệnh.

Ngoài ra, một số yếu tố lối sống ở thanh thiếu niên cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

• Sống trong môi trường đông đúc: Ký túc xá, trường nội trú, trại ngủ,... là những môi trường thuận lợi cho vi khuẩn lây lan.
• Thay đổi môi trường học tập: Việc tiếp xúc với học sinh từ nhiều vùng địa lý khác nhau có thể mang theo chủng vi khuẩn mới.
• Rối loạn giấc ngủ: Thiếu ngủ hoặc ngủ không đủ giấc khiến hệ miễn dịch suy yếu.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc chủ động hay thụ động đều ảnh hưởng đến sức khỏe hệ hô hấp, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công.
• Tham gia các hoạt động tập thể: Tham gia các hoạt động đông người như lễ hội, hội chợ,... có thể khiến bạn tiếp xúc với người bệnh.
• Chuyển đến nơi ở mới: Thay đổi môi trường sống có thể khiến bạn tiếp xúc với chủng vi khuẩn mới.

Dấu hiệu và triệu chứng viêm não mô cầu

Viêm não mô cầu, căn bệnh nguy hiểm tiềm ẩn nhiều biến chứng, có thể khởi đầu với những dấu hiệu giống như cúm nhưng sẽ nhanh chóng trở nên nghiêm trọng hơn. Hai biểu hiện phổ biến nhất của bệnh là viêm màng não và nhiễm trùng máu. Cả hai đều tiềm ẩn nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời.

Một số triệu chứng viêm não mô cầu phổ biến nhất mà bạn cần lưu ý:

• Sốt cao: Sốt đột ngột, có thể lên đến 39°C - 40°C là dấu hiệu thường gặp nhất.
• Ớn lạnh: Cảm giác rét run, ớn lạnh thường đi kèm với sốt cao.
• Mệt mỏi: Cơ thể suy nhược, thiếu năng lượng, uể oải là biểu hiện phổ biến.
• Đau đầu: Cơn đau dữ dội, nhức nhối ở đầu là triệu chứng thường gặp.
• Đau cơ, khớp, ngực hoặc bụng: Cơn đau có thể lan tỏa khắp cơ thể hoặc tập trung ở một số vị trí nhất định.
• Thở nhanh: Tốc độ thở tăng cao, gấp gáp, khó thở.
• Tiêu chảy: Đi phân lỏng, có thể kèm theo buồn nôn, nôn mửa.
• Buồn nôn, nôn ói: Cảm giác buồn nôn, nôn trớ nhiều lần.
• Cổ cứng: Khó di chuyển đầu, cảm giác gượng cứng khi cúi gập cổ.
• Mắt nhạy cảm hơn với ánh sáng: Khó chịu, nhạy cảm khi tiếp xúc với ánh sáng.
• Thay đổi chức năng nhận thức: Lú lẫn, mơ hồ, mất tập trung, giảm khả năng ghi nhớ.

Ở giai đoạn muộn, một dấu hiệu nguy hiểm cần đặc biệt lưu ý là: Da xuất hiện các mảng phát ban màu tím sẫm; phát ban có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, thường kèm theo sốt cao và các triệu chứng khác.

Biện pháp phòng viêm não mô cầu

Tiêm phòng vắc-xin được coi là biện pháp chủ động và hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh viêm não mô cầu, căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra. Vắc-xin này giúp bảo vệ cơ thể chống lại ba nhóm huyết thanh phổ biến nhất của vi khuẩn (B, C và Y).

Lịch tiêm chủng khuyến cáo:

• Trẻ em từ 11 đến 12 tuổi: Nên tiêm một liều vắc-xin viêm não mô cầu. Sau đó, tiêm nhắc lại một liều tăng cường khi trẻ 16 tuổi để duy trì hiệu quả bảo vệ trong giai đoạn có nguy cơ mắc bệnh cao nhất.
• Thanh thiếu niên và thanh niên từ 16 đến 23 tuổi: Nên tiêm vắc-xin, tốt nhất là trong độ tuổi từ 16 đến 18.
• Trẻ nhỏ và người lớn: Thông thường không cần tiêm vắc-xin. Tuy nhiên, một số đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh như người mắc bệnh lý mạn tính, thường xuyên đi công tác, du lịch nên được cân nhắc tiêm chủng.

Hy vọng những thông tin hữu ích trong bài viết “Đối tượng dễ mắc viêm não mô cầu nhất” sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân và gia đình. Bệnh viêm màng não do não mô cầu là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề, thậm chí tử vong. Chúc bạn luôn khỏe mạnh!