Đột quỵ và tai biến mạch máu não nguy hiểm như thế nào? Có khác nhau không?

Đột quỵ và tai biến mạch máu não có phải là một? Thực chất chúng đều chỉ một bệnh, nhưng dưới dạng hai tên khác nhau biểu thị ở giai đoạn bệnh khác nhau. Để hiểu rõ hơn về cách gọi và căn bệnh này, bạn đọc hãy cùng nhà thuốc Long Châu theo dõi bài viết ngay dưới đây nhé!

Đột quỵ và tai biến mạch máu não là gì? 

Vì tên gọi khác nhau, do đó nhiều người thường nhầm lẫn giữa đột quỵ và tai biến mạch máu não là hai bệnh khác nhau. Nhưng trên thực tế, chúng đều là tên gọi để chỉ chung về một căn bệnh cấp tính, có tính chất nguy hiểm đến sức khỏe thậm chí là tính mạng của người bệnh. 

Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ đây là tình trạng não bị thiếu một phần hoặc toàn bộ máu nuôi dưỡng một cách đột ngột. Sự thiếu máu não gây ảnh hưởng đến các bộ phận trên cơ thể thuộc vùng chỉ huy của não bộ. Từ đó các triệu chứng tai biến mạch máu não từ nhẹ đến nặng như bị yếu liệt hoặc cơ thể rơi vào tình trạng hôn mê. Và tai biến mạch máu não nếu không được điều trị kịp thời và phù hợp bệnh nhân có thể rơi vào tử vong. 

Đột quỵ và tai biến mạch máu não đều dùng để mô tả một tình trạng bệnh, trong đó đột quỵ là chỉ tình trạng bệnh có tính cấp tính, tai biến mạch máu não có ý nghĩa biểu thị nơi xảy ra của bệnh. Theo các nguồn thông tin y học ghi lại đột quỵ là nguyên nhân thứ hai gây ra tử vong, chiếm 20% và đây cũng là căn bệnh làm bệnh nhân có nguy cơ cao bị sa sút trí tuệ. Khi một người bình thường, khỏe mạnh gặp đột quỵ có thể bị tê liệt, đổ gục và hôn mê sâu, mang di chứng tàn tật suốt đời hoặc tử vong.

Ở mọi lứa tuổi đều có nguy cơ bị tai biến mạch máu não. Nhưng chiếm tỷ lệ cao nhất là nhóm những bệnh nhân bị tai biến mạch máu não là người cao tuổi trên 74 tuổi, tỷ lệ bệnh nhân dưới 65 tuổi bị đột quỵ là 25% và dưới 45 tuổi là 10%. Trong thời gian gần gây, tình trạng đột quỵ (tai biến mạch máu não) đang ngày càng trẻ hóa và số lượng bệnh nhân là người trẻ vẫn đang có xu hướng tăng cao. 

Phân loại đột quỵ (tai biến mạch máu não) 

Đột quỵ là tình trạng bệnh nhân bị dừng máu nuôi đột ngột ở não, được chia thành hai dạng là nhồi máu não và xuất huyết não (hoặc xuất huyết màng não).

Xuất huyết não (màng não)

Đột quỵ dạng xuất huyết não chiếm tỷ lệ ít chỉ 20% trong tổng số các trường hợp tai biến mạch máu não, do bị vỡ các động mạch dẫn đến tình trạng bất thường gây phình mạch máu máu não hoặc xuất huyết trong não. Các cơn đột quỵ xảy ra một cách đột ngột và có thể gây ra những chấn thương mạch máu não, dị dạng hay khối u. Một vài trường hợp do bệnh mạch máu não amyloid gây nên xuất huyết bề mặt tự phát.

Nhồi máu não

Nhồi máu não là thể đột quỵ thường gặp nhất, chiếm tỷ lệ 80%. Nguyên nhân chủ yếu là người bệnh bị tắc nghẽn động mạch não do sự hình thành của các cục máu đông (huyết khối). Ngoài ra, trường hợp hiếm gặp chiếm 1% nhồi máu não có nguồn gốc tĩnh mạch gây ra huyết khối tĩnh mạch. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và không phân biệt giới tính, kể cả ở những người phụ nữ trẻ tuổi có liên quan đến yếu tố nội tiết, thường xuyên sử dụng thuốc tránh thai, mang thai hoặc sau khi sinh đẻ. 

Bên cạnh đó, đột quỵ có thể do tình trạng rối loạn nhịp tim gây lên như các mảng xơ vữa (25%), rung nhĩ chiếm 25% và những nguyên nhân khác. Ở những người trẻ tuổi thường bị đột quỵ do nguyên nhân bóc tách động mạch đốt sống và động mạch cảnh. 

Đột quỵ và nhồi máu cơ tim là nguyên nhân do đâu? 

Có rất nhiều nguyên nhân gây đột quỵ, tuy nhiên dù là nguyên nhân nào thì nhồi máu cơ tim đều xảy ra một cách đột ngột mà không hề báo trước. Một số nguyên nhân thường gặp như: 

• Do sự hình thành của cục máu đông gây cản trở sự lưu thông của dòng máu làm tắc nghẽn mạch máu não. Từ đó gây ra đột quỵ hay tai biến mạch máu não.
• Huyết áp tăng cao và đột ngột làm tăng áp lực mạch máu não. 
• Trường hợp khác: Do động mạch bị tắc nghẽn không rõ nguyên nhân, thuyên tắc mạch não, sử dụng thuốc chống đông hoặc nguyên nhân do dị dạng mạch máu não.

Đặc điểm nhận biết bệnh nhân tai biến mạch máu não

Tùy thuộc vào vùng não bị tổn thương mà có triệu chứng đột quỵ khác nhau. Một trong các triệu chứng thường gặp nhất là liệt: Liệt thường xảy ra ở một bên của cơ thể (có thể là liệt mặt, cánh tay hoặc chân). Bên cạnh đó liệt đi kèm với một số biểu hiện khác như: 

• Choáng váng, hoa mắt chóng mặt, đau đầu dữ dội.
• Buồn nôn hoặc nôn.
• Rối loạn hoặc mất khả năng ngôn ngữ, khó biểu hiện suy nghĩ của bản thân một cách rõ ràng.
• Có biểu hiện rối loạn nhận thức.
• Thị giác rối loạn, nhìn mờ, nhìn đôi hoặc không nhìn được bằng một mắt (có thể là cả hai mắt) trong thời gian ngắn (hoặc kéo dài).
• Cả người mệt mỏi, ủ rũ, không có sức sống.

Nếu phát hiện người bệnh có những triệu chứng trên cần nhanh chóng đưa đến bệnh viện để bệnh nhân được cứu chữa kịp thời, tránh bỏ qua thời điểm vàng để cứu bệnh nhân.

Biện pháp phòng ngừa nguy cơ đột quỵ và tai biến mạch máu não

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ đã đưa ra hướng dẫn phòng ngừa đột quỵ bằng việc thực hiện lối sống lành mạnh và khám sức khỏe thường xuyên.

Duy trì lối sống lành mạnh

Để có một sức khỏe tốt, duy trì những thói quen tốt là điều cần thiết, ví dụ như: 

• Không sử dụng các chất gây kích thích: Không hút thuốc lá (hoặc hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá), không uống rượu, bia…
• Tập thể dục thường xuyên, đều đặn, tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời.
• Kiểm soát cân nặng phù hợp với chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể).
• Bổ sung thực phẩm: Rau xanh, chất xơ, magie và kali, ăn ít muối…
• Ăn nhiều trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.

Theo dõi sức khỏe chặt chẽ là cách tốt nhất để phát hiện những dấu hiệu bất thường của cơ thể như: 

• Bác sĩ kiểm tra tiếng tim xem có bất thường hay không. Trường hợp nghi ngờ bất thường ở động mạch, bệnh nhân sẽ được chỉ định siêu âm Doppler động mạch cảnh để xác định nguy cơ đột quỵ.
• Theo dõi tình trạng huyết áp đều đặn, chỉ định dùng thuốc chẹn beta hoặc lợi tiểu nếu có sự bất thường về huyết áp.
• Thực hiện xét nghiệm lipid máu để phát hiện những dấu hiệu bất thường ở mạch máu. Những bệnh nhân trên 50 tuổi cần làm xét nghiệm này 5 năm một lần. 
• Những bệnh nhân hút thuốc lá, béo phì, đái tháo đường, cao huyết áp hoặc gia đình có tiền sử mắc bệnh tim mạch có nguy cơ tai biến mạch máu não cao hơn những bệnh nhân khác, do đó cần theo dõi và kiểm tra định kỳ thường xuyên. 
• Xét nghiệm đường huyết cũng là cần thiết để phòng ngừa đái tháo đường. Vì đây là một căn bệnh có nguy cơ gây tai biến mạch máu não.

Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm đe dọa đến tính mạng con người, do đó cần phải hết sức chú trọng phòng ngừa và không nên chủ quan. Trên đây là những thông tin về bài viết “Đột quỵ và tai biến mạch máu não nguy hiểm như thế nào? Có khác nhau không?” mà nhà thuốc Long Châu chia sẻ. Chúc bạn đọc có một sức khỏe tốt và đừng quên theo dõi trang web của nhà thuốc Long Châu để biết thêm nhiều thông tin chi tiết về sức khỏe nhé!

Xem thêm:

• Điều trị tai biến mạch máu não bằng châm cứu
• Phẫu thuật tai biến mạch máu não chỉ định cho ai?

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp