Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết chứng bệnh trầm cảm ở trẻ em

Trầm cảm là một dạng của rối loạn cảm xúc biểu hiện bằng quá trình ức chế toàn bộ các hoạt động tâm thần bao gồm cảm xúc, vận động và tư duy. Vậy dấu hiệu nhận biết trầm cảm ở trẻ em là gì? Hướng điều trị khi trẻ bị trầm cảm ra sao? Tất cả sẽ được Nhà thuốc Long Châu lý giải trong bài viết dưới đây.

Những rối loạn trầm cảm thường gặp ở trẻ em

Hiện nay, tỷ lệ mắc bệnh trầm cảm ngày một gia tăng và đang có xu hướng trẻ hóa qua các năm. Trên thực tế, bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này, kể cả người lớn, trẻ em hay trẻ vị thành niên. Một số rối loạn trầm cảm thường gặp ở trẻ em bao gồm:

Rối loạn trầm cảm chủ yếu

Dạng rối loạn trầm cảm này thường gặp phổ biến ở nhóm đối tượng đang trong độ tuổi dậy thì và ít gặp phải ở người trường thành. Trẻ mắc chứng rối loạn trầm cảm chủ yếu thường kéo dài trong vài tuần với các biểu hiện đặc trưng bao gồm:

• Trẻ luôn trong trạng thái buồn chán, có nhiều suy nghĩ tiêu cực và bi quan.
• Cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, ủ rũ, không có sức sống. Trẻ thường mất tập trung, không có hứng thú với các hoạt động ngoài trời và đặc biệt là tránh xa các hoạt động tập thể.
• Chán ăn hoặc ăn rất nhiều. Đây là lý do khiến chỉ số cân nặng của trẻ thay đổi nhanh chóng trong một thời gian ngắn.
• Trẻ thường xuyên cảm thấy đau đầu, ngủ không sâu giấc, thậm chí là mất ngủ.
• Ngoài ra, trẻ luôn cảm thấy chán ghét mọi thứ xung quanh và luôn có cảm giác bị mọi người đang bỏ rơi, xa lánh. Cùng với đó, trẻ thường xuyên có những suy nghĩ về cái chết hoặc ý tưởng cũng như kế hoạch tự tử.

Rối loạn tâm trạng hỗn hợp

Chứng rối loạn tâm trạng hỗn hợp thường do không hài lòng hay khó chịu với một sự việc, hành vi nào đó xảy ra liên tục trong một thời gian dài, thường gặp ở trẻ từ 6 - 10 tuổi.

Trẻ mắc chứng trầm cảm này thường có biểu hiện dễ cáu gắt, phản kháng, chống đối, thậm chí là kích động quá mức đối với một sự việc nào đó xảy ra xung quanh.

Trong một số trường hợp, cơn tức giận có thể xuất hiện vì một nguyên nhân vô lý, không hợp hoàn cảnh, thậm chí là không có nguyên nhân. Lúc này trẻ bị kích động quá mức dẫn đến hành vi tự làm tổn thương bản thân hoặc những người xung quanh.

Rối loạn khí sắc

Rối loạn khí sắc là một trong những dạng trầm cảm ở trẻ em với các triệu chứng kéo dài liên tục trong nhiều năm. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển cũng như chất lượng cuộc sống của trẻ.

Trẻ bị rối loạn khí sắc sẽ có các biểu hiện như chán ăn, mệt mỏi, cơ thể thiếu năng lượng, khó ngủ, khí sắc trầm buồn, thường có suy nghĩ bi quan và ù tai liên tục trong nhiều ngày, thậm chí là tuyệt vọng với cuộc sống.

Nguyên nhân khiến trẻ bị trầm cảm

Nguyên nhân khiến trẻ bị trầm cảm vô cùng đa dạng, có thể do tác động từ bên ngoài hoặc xuất phát từ di truyền. Tuy nhiên, dù trầm cảm xuất phát từ nguyên nhân nào đi nữa thì cha mẹ cũng cần phải quan tâm trẻ đúng cách và kịp thời để giúp trẻ điều trị bệnh từ đó ngăn ngừa các hệ lụy nguy hiểm có thể xảy ra.

Di truyền

Một trong những tác nhân không thể bỏ qua khiến trẻ bị trầm cảm đó là di truyền. Các chuyên gia cho rằng, ADN là tác nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm ở trẻ em. Nhóm đối tượng mắc bệnh trầm cảm do yếu tố di truyền thường gặp nhất là trẻ trong độ tuổi từ 1 - 6 tuổi.

Ngoài ra, các kết quả nghiên cứu cũng cho thấy những trường hợp trong gia đình có thành viên mắc bệnh trầm cảm thì nguy cơ trẻ sinh ra mắc chứng bệnh này là rất cao, cụ thể là gấp 3 lần so với những trẻ khác.

Tác động từ bên ngoài

Bên cạnh yếu tố di truyền thì các tác nhân bên ngoài hoặc môi trường sống cũng có thể tác động đến tâm lý của trẻ và gây bệnh trầm cảm. Các tác nhân bao gồm:

• Sự sắp đặt về học tập của cha mẹ khiến cho trẻ luôn trong trạng thái căng thẳng và mệt mỏi. Trẻ có thể bị trầm cảm nếu tình trạng này kéo dài.
• Bạo lực học đường cũng là một trong những yếu tố nguy cơ dẫn đến trầm cảm ở trẻ. Thông thường, những em học sinh là nạn nhân của tệ nạn này đều có xu hướng che giấu và chịu đựng một mình. Điều này khiến trẻ bị ám ảnh và luôn cảm thấy lo sợ, từ đó dễ mắc bệnh trầm cảm.
• Sự can thiệp quá sâu vào đời sống riêng tư cũng như sở thích cá nhân của cha mẹ dẫn đến việc trẻ thường xuyên phải làm những việc mà bản thân trẻ không muốn làm. Điều này khiến trẻ cảm thấy không được tôn trọng. Nếu tình trạng này kéo dài thì có thể sẽ vô tình tạo nên rào cản giữa bố mẹ và con trẻ, trẻ không còn chia sẻ với bố mẹ về suy nghĩ của bản thân từ đó dễ bị lạc hướng và tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.
• Trẻ sinh ra và lớn lên trong một gia đình thiếu đi sự yêu thương, tôn trọng, thường xuyên xảy ra cãi vã mâu thuẫn cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.
• Tâm hồn của con trẻ còn non nớt, do vậy khi gặp phải các cú sốc tâm lý thường rất dễ khiến trẻ bị trầm cảm như kết quả học tập yếu, thường xuyên bị đánh đập, cha mẹ ly hôn, mất người thân…

Dấu hiệu nhận biết bệnh trầm cảm ở trẻ em

Biểu hiện của bệnh trầm cảm ở trẻ em có những đặc điểm khác so với trầm cảm ở người lớn. Dưới đây dấu hiệu bị trầm cảm ở trẻ em, cha mẹ có thể tham khảo:

Đau và nhức mỏi

Trầm cảm ở trẻ em thường biểu hiện bằng triệu chứng cơ thể, trong đó đau là một triệu chứng thường gặp nhất. Trẻ thường đau đầu, đau ngực, đau bụng, thường xuyên cảm thấy ngột ngạt đi kèm cảm giác buồn chán… Chính vì các biểu hiện triệu chứng cơ thể nổi bật mà các thể trầm cảm nhẹ thường bị bỏ qua, không được phát hiện và điều trị sớm.

Rối loạn cảm xúc và hành vi

• Rối loạn cảm xúc: Khi mắc bệnh trầm cảm, trẻ thường xuyên cảm thấy buồn chán không rõ rệt và cũng không giải thích được nguyên nhân. Thêm vào đó trẻ còn rất dễ nổi cáu, hay cáu kỉnh, hứng thú trong học tập, công việc cũng như các hoạt động tập thể bị giảm sút.
• Rối loạn hành vi: Rối loạn hành vi thường đi cùng với rối loạn cảm xúc. Các biểu hiện bao gồm quậy phá, chống đối bố mẹ, chống đối xã hội, trộm cắp, lập băng đảng hoặc nhóm bạn xấu.

Mất tập trung

Trẻ bị trầm cảm thường xuyên mất tập trung, khó tiếp thu trong học tập dẫn đến kết quả học tập bị giảm sút. Đây chính là nguyên nhân mà các bậc làm cha làm mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở khám bệnh hoặc tư vấn tâm lý để có hướng khắc phục sớm.

Tuy nhiên, trên thực tế cũng có một số trường hợp khác lại cảm thấy hưng phấn. Trẻ chăm chỉ học tập, tuy kết quả ban đầu tốt nhưng về sau kết quả học tập là bị giảm sút rõ rệt.

Thu mình và tự cô lập

Trẻ thường thu mình và tự cô lập, không muốn giao tiếp cũng như tham gia các hoạt động đoàn thể. Bên cạnh đó, trẻ có biểu hiện thờ ơ, ít quan tâm đến các hoạt động diễn ra xung quanh, người xung quanh, thậm chí là những người thân trong gia đình.

Rối loạn trong sinh hoạt

Khi trẻ mắc tự kỷ, trẻ thường có các rối loạn trong sinh hoạt bao gồm rối loạn ăn uống và rối loạn giấc ngủ.

• Rối loạn ăn uống: Trẻ thường có cảm giác chán ăn, mất cảm giác ngon miệng dẫn đến việc trẻ bị giảm cân. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp trẻ lại ăn nhiều hơn bình thường và ăn vô tội vạ dẫn đến tăng cân không kiểm soát.
• Rối loạn giấc ngủ: Trẻ có thể ngủ ít hoặc ngủ nhiều hơn so với bình thường, chất lượng giấc ngủ bị giảm sút, nhiều trường hợp trẻ hay gặp ác mộng.

Trầm cảm là chứng bệnh vô cùng phức tạp và nguy hiểm. Chính vì thế, khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu nêu trên, cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để có hướng điều trị phù hợp. Hy vọng bài viết hôm nay của Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp bạn đọc có nhiều thông tin hữu ích về chứng bệnh trầm cảm ở trẻ em.

Xem thêm:

• Cách chữa trị ngộ độc thuốc chống trầm cảm 3 vòng
• Trầm cảm sau chấn thương sọ não xử lý như thế nào?
• Chữa trầm cảm bằng thiền như thế nào?