Rách cơ quay khớp vai​ là gì? Triệu chứng và phương pháp điều trị hiệu quả

Rách cơ quay khớp vai​ xảy ra khi các nhóm cơ và gân bao quanh khớp vai bị tổn thương hoặc rách, dẫn đến đau nhức và hạn chế vận động. Đây là chấn thương thường gặp ở người chơi thể thao, lao động nặng, hoặc người lớn tuổi có các vấn đề thoái hóa gân. Việc nhận biết sớm và can thiệp điều trị phù hợp là yếu tố quan trọng giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng và tránh những biến chứng không mong muốn.

Rách cơ quay khớp vai​ là gì?

Rách cơ quay khớp vai xảy ra khi một hoặc nhiều vết rách xuất hiện, làm tổn thương các cơ quay tại khớp vai, có thể là rách một phần hoặc hoàn toàn. Khớp vai được hình thành từ ba thành phần chính là xương vai, chỏm xương cánh tay và xương đòn, liên kết qua các khớp như khớp cánh tay, khớp ức đòn và khớp cùng vai đòn. Khớp vai và các cấu trúc mềm như cơ và dây chằng dễ bị tổn thương do khả năng vận động linh hoạt và phạm vi chuyển động rộng của nó.

Cơ chóp xoay bao gồm bốn cơ chính là cơ trên gai, cơ dưới gai, cơ dưới vai và cơ tròn bé. Nhóm cơ này giữ vai trò quan trọng trong việc ổn định khớp vai và hỗ trợ các chuyển động. Rách cơ chóp là nguyên nhân phổ biến gây đau và hạn chế vận động khớp vai, ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

Triệu chứng của rách cơ quay khớp vai​ là gì?

Triệu chứng điển hình của rách cơ chóp xoay vai bao gồm:

• Đau ở mặt ngoài khớp vai lan xuống cánh tay nhưng không vượt quá khuỷu, đôi khi lan lên cổ. Cơn đau thường trầm trọng hơn vào ban đêm, gây mất ngủ.
• Bệnh nhân gặp khó khăn khi nằm nghiêng về phía vai đau.
• Mức độ đau vai tăng tỷ lệ thuận với mức độ chấn thương.
• Các động tác lặp lại, mang vác nặng, hoặc đưa tay lên quá đầu khiến cơn đau trở nên dữ dội hơn.
• Có tiếng lạo xạo dưới mỏm cùng vai khi chỏm xương cánh tay vận động.
• Giới hạn vận động ở khớp vai và cánh tay, kèm theo cảm giác yếu đi rõ rệt, gây khó khăn trong các hoạt động sinh hoạt thường ngày.

Khi xuất hiện những dấu hiệu này, người bệnh nên đến cơ sở y tế để thăm khám và chẩn đoán chính xác nhằm điều trị kịp thời, tránh biến chứng nghiêm trọng.

Phương pháp điều trị rách cơ quay khớp vai​

Hiện nay, có hai phương pháp điều trị chính: điều trị bảo tồn và phẫu thuật.

Điều trị bảo tồn

Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Chườm lạnh để giảm sưng viêm.
• Thay đổi thói quen hoạt động nhằm tránh làm nặng thêm tổn thương.
• Liệu pháp vật lý trị liệu giúp phục hồi tầm vận động của khớp vai.
• Tiêm cortisone để giảm đau và hỗ trợ quá trình vật lý trị liệu.

Các phương pháp điều trị này thường được áp dụng cho những trường hợp:

• Không có tiền sử chấn thương rõ ràng, triệu chứng nhẹ, và MRI chỉ cho thấy tổn thương rách nhỏ.
• Bệnh nhân gặp tình trạng giả liệt hoặc hạn chế vận động nghiêm trọng, cần điều trị nội khoa và tập vật lý trị liệu để cải thiện sức cơ và độ linh hoạt trước khi xem xét phẫu thuật.
• Rách cơ chóp xoay lớn hoặc rất lớn nhưng bệnh nhân chỉ có khả năng vận động hạn chế hoặc không thể phẫu thuật do chống chỉ định. Mục tiêu của điều trị bảo tồn là giảm đau và phục hồi chức năng khớp tối đa có thể.

Phẫu thuật

Với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, phẫu thuật nội soi khớp vai hiện được áp dụng rộng rãi để điều trị hầu hết các tổn thương chóp xoay. Những ưu điểm vượt trội của phương pháp này bao gồm:

• Ít xâm lấn, giảm đau sau mổ.
• Hồi phục nhanh, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng.
• Khắc phục được tình trạng teo cơ delta, một nhược điểm thường gặp ở phương pháp mổ mở truyền thống.

Phẫu thuật nội soi đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp:

• Rách chóp xoay do chấn thương, khi chức năng khớp vai trước đó vẫn bình thường.
• Điều trị bảo tồn từ 3-6 tháng không hiệu quả hoặc cải thiện chậm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
• Tổn thương rách lớn từ 3cm trở lên.

Phương pháp giảm nguy cơ chấn thương rách cơ quay khớp vai

Theo thời gian khớp vai dần bị lão hóa nhưng việc duy trì thói quen lành mạnh và tập luyện đúng cách có thể giúp bạn giữ vai khỏe mạnh và giảm nguy cơ chấn thương.

• Điều chỉnh tư thế và rèn luyện cơ vai: Tư thế làm việc và vận động sai có thể làm tăng nguy cơ tổn thương khớp vai. Hãy tập thói quen ngồi thẳng, kéo bả vai ra sau và giãn cơ vai thường xuyên. Đồng thời, thực hiện các bài tập phù hợp với độ tuổi, sức khỏe, và đúng kỹ thuật để tăng cường cơ bả vai.
• Tránh xa nicotine: Hút thuốc không chỉ gây hại cho phổi và hệ hô hấp mà còn làm tăng nguy cơ rách cơ chóp xoay vai. Nicotine cản trở quá trình hồi phục của vết rách, khiến việc điều trị khó khăn hơn. Nếu từ bỏ thói quen này, sức khỏe toàn diện sẽ được cải thiện.
• Kiểm soát cholesterol: Cholesterol cao liên quan đến nguy cơ rách cơ chóp xoay vai và làm giảm hiệu quả điều trị, kể cả phẫu thuật. Điều chỉnh chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý sẽ giúp kiểm soát mức cholesterol, bảo vệ khớp vai tốt hơn.
• Thích nghi với vận động nặng: Chấn thương thường xảy ra khi cơ và gân không sẵn sàng cho các vận động nặng hoặc đột ngột. Hãy tập luyện dần dần để tăng sự dẻo dai, giúp cơ vai chịu đựng tốt hơn trước những hoạt động thể lực mạnh.

Tình trạng rách cơ quay khớp vai không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc nhận biết sớm triệu chứng và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp phục hồi chức năng khớp vai một cách hiệu quả, ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Đừng ngần ngại thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và điều trị kịp thời.