Tăng insulin máu là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị tăng insulin máu

Insulin là một hormone quan trọng được tổng hợp và tiết ra bởi tuyến tụy. Chức năng chính của insulin là điều chỉnh mức đường trong máu và giúp cung cấp năng lượng cho các tế bào trong cơ thể. Khi mức insulin trong máu tăng cao hơn bình thường, người ta gọi đó là tăng insulin máu. Hiểu rõ về tình trạng này là rất quan trọng để có thể phòng ngừa hoặc điều trị các vấn đề sức khỏe liên quan.

Tăng insulin máu là gì?

Trước khi trả lời cho câu hỏi tăng insulin máu là gì, bạn cần hiểu insulin là gì và có vai trò như thế nào đối với cơ thể.

Insulin là một hormone tự nhiên được sản xuất bởi tuyến tụy trong cơ thể con người. Chức năng chính của insulin là điều chỉnh nồng độ đường glucose trong máu. Khi mức đường huyết tăng lên sau khi ăn uống, tuyến tụy sẽ tiết ra insulin để giúp các tế bào trong cơ thể hấp thụ glucose từ máu và lưu trữ hoặc sử dụng nó để cung cấp năng lượng.

Thông thường, insulin trong máu tăng cao là do tuyến tụy tăng sản xuất sau bữa ăn và đặc biệt nếu bữa ăn chứa nhiều đường hay carbohydrate đơn giản. Nhiều người cần phải có lượng insulin cao hơn mức bình thường để duy trì lượng đường trong máu ở mức ổn định. Tình trạng này gọi là tăng insulin máu. Chúng tồn tại đồng thời cùng với tình trạng kháng insulin.

Nguyên nhân tăng insulin máu

Sự kháng insulin chính là nguyên nhân gây ra tình trạng tăng insulin máu. Điều này xảy ra khi các tế bào trong cơ thể không phản ứng một cách hiệu quả với insulin. Kháng insulin này dẫn đến mức đường glucose trong máu tăng cao. Khi mức đường trong máu tăng cao, tuyến tụy sẽ tiết ra nhiều insulin hơn để đảm bảo rằng quá trình xử lý đường trong máu diễn ra đúng cách.

Do vậy, kháng insulin có thể do:

• Xuất hiện kháng thể với insulin hay vị trí nơi insulin gắn kết vào tế bào (gặp trong bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống và viêm tuyến giáp).
• Chất lượng của insulin không đạt mức tối ưu (insulin kém hiệu quả hơn) gặp ở người mắc các bệnh lý di truyền nhất định.
• Xu hướng di truyền đối với tình trạng kháng insulin được phát hiện ở những người gốc Latinh, người Mỹ gốc Phi, người Mỹ gốc Á hoặc người Mỹ bản địa.

Trong một số trường hợp hiếm, insulin máu tăng có thể được gây ra bởi khối u phát triển trong các tế bào beta của tuyến tụy hoặc do sự tăng sinh quá mức của tế bào beta.

Triệu chứng insulin máu tăng

Mức insulin cao thường không xuất hiện triệu chứng lâm sàng rõ rệt và khó phát hiện. Insulin máu tăng có thể xảy ra nhưng hiếm, gây ra tình trạng hạ đường huyết, có thể nhận thấy thông qua các triệu chứng sau:

• Đánh trống ngực;
• Dễ cáu gắt;
• Đổ mồ hôi;
• Cảm giác đói cồn cào.

Một số người bị tình trạng kháng insulin lâu dài có thể làm xuất hiện các mụn thịt dư trên cổ và nách hay vùng da ở nách và háng bị sẫm màu.

Trên thực tế, người bị tăng insulin máu được coi là dấu hiệu ban đầu của tình trạng rối loạn chức năng chuyển hoá và liên quan đến những biến chứng sau:

• Bệnh lý tim mạch;
• Bệnh tiểu đường type 2;
• Bệnh Alzheimer;
• Hội chứng cận u.

Trong trường hợp phụ nữ mang thai, khi lượng đường trong máu không được kiểm soát, thai nhi sẽ tiếp xúc với một mức độ đường cao. Điều này dẫn đến tuyến tụy của thai nhi phải tiết ra nhiều insulin hơn. Khi sinh, em bé có thể tiếp tục bài tiết dư thừa insulin dẫn đến giảm đột ngột của lượng đường trong máu do không được cung cấp đúng thời điểm. Trong tình huống này, trẻ cần được điều trị bằng cách bổ sung glucose sau khi sinh và mức insulin sẽ trở lại bình thường trong vòng hai ngày.

Phương pháp điều trị tăng insulin máu

Điều trị insulin máu cao bắt đầu bằng cách điều trị nguyên nhân cơ bản của nó, chẳng hạn như kháng insulin, u insulin…

Các phương pháp chính điều trị tăng insulin máu bao gồm:

• Tăng độ thanh thải insulin;
• Tối đa hóa độ nhạy insulin;
• Giảm lượng calo nạp vào cơ thể.

Việc điều trị của bạn có thể bao gồm sự kết hợp của thay đổi lối sống, sử dụng thuốc và có thể là phẫu thuật. Một số thay đổi lối sống bao gồm chế độ ăn uống và tập thể dục.

Chế độ ăn uống để điều trị tình trạng kháng insulin

Một chế độ ăn uống cân bằng có thể giúp điều chỉnh tốt hơn hoạt động tổng thể của cơ thể người bệnh. Nó cũng có thể giúp điều chỉnh lượng glucose và insulin người bệnh. Bất kỳ chế độ ăn kiêng nào giúp mọi người đạt và duy trì cân nặng vừa phải đều có thể có lợi trong việc kiểm soát mức insulin. Ăn một chế độ ăn uống cân bằng giàu thực phẩm giàu chất dinh dưỡng thường là phương pháp tốt nhất để giảm và duy trì cân nặng.

Chế độ ăn uống để kiểm soát lượng đường máu

Vì tăng insulin máu ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của bạn, nên việc tuân theo một kế hoạch ăn uống hợp lý cũng giúp kiểm soát tình trạng. Một cách để giúp quản lý lượng đường trong máu là ưu tiên ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) thấp. Hiện tại có ba chế độ ăn kiêng được ưu tiên để kiểm soát đường huyết và điều trị chứng tăng insulin máu:

• Chế độ ăn Địa Trung Hải;
• Chế độ ăn ít chất béo;
• Chế độ ăn ít carbohydrate.

Mỗi chế độ ăn kiêng chủ yếu bao gồm trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, rau, chất xơ, chất béo lành mạnh và thịt nạc. Hãy chắc chắn thảo luận về bất kỳ thay đổi chế độ ăn uống nào với bác sĩ trước khi bắt đầu kế hoạch ăn uống mới.

Thực hiện theo một trong những kế hoạch ăn kiêng này có thể giúp kiểm soát lượng đường huyết của bạn, điều này cũng có thể cải thiện phản ứng insulin của cơ thể..

Tập thể dục để điều trị tình trạng kháng insulin

Bất kỳ hoạt động thể chất nào cũng có thể cải thiện độ nhạy cảm của cơ thể với insulin. Điều này làm giảm tình trạng kháng insulin, nguyên nhân phổ biến nhất gây tăng insulin máu. Có nhiều hình thức tập thể dục, mỗi hình thức đều có những lợi ích khác nhau. Nhưng tất cả các hoạt động đều có thể giúp giảm mỡ, đạt cân nặng vừa phải và điều chỉnh độ nhạy insulin:

• Sức đề kháng: Bài tập sức đề kháng nhằm mục đích tăng sức mạnh và sức bền. Điều này thường liên quan đến việc nâng tạ, nhưng thay vào đó bạn có thể sử dụng các bài tập thể hình.
• Thể dục nhịp điệu: Tập thể dục nhịp điệu là bất kỳ hoạt động nào làm tăng gắng sức cho tim mạch. Mọi người thường gọi đây là cardio. Nó bao gồm đi bộ, chạy bộ hoặc bơi lội.
• HIIT: Tập luyện cường độ cao ngắt quãng (HIIT) bao gồm đạp xe giữa thời gian ngắn hoạt động cường độ cao và thời gian nghỉ ngơi cường độ thấp ngắn. Đây là một hình thức tập thể dục nhịp điệu cụ thể.

Bạn nên thảo luận với bác sĩ về loại bài tập nào là tốt nhất phù hợp cho bạn. Vì do một số bài tập hoặc cường độ của một số bài tập có thể không phù hợp với tất cả mọi người.

Thuốc điều trị bệnh tiểu đường

Các bác sĩ thường không khuyên dùng thuốc điều trị tăng insulin máu. Sửa đổi lối sống là quá trình điều trị chính. Tuy nhiên, các bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc để điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2 liên quan. Loại thuốc phổ biến nhất để kiểm soát bệnh tiểu đường tuýp 2 là metformin. Thuốc này làm giảm lượng glucose cơ thể sản xuất, ngăn ngừa tình trạng tăng đường huyết.

Tuy nhiên, có một số loại thuốc có thể làm cho tình trạng này trở nên tồi tệ hơn. Điều quan trọng là nên tham khảo ý kiến của bác sĩ và chuyên gia y tế để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp với bạn.

Qua bài viết này, bạn đọc đã nắm được thông tin chi tiết về tình trạng tăng insulin máu. Với người bệnh tăng insulin máu có thể được kiểm soát, nhưng điều quan trọng là bạn phải đi khám sức khỏe thường xuyên để kịp thời chẩn đoán tránh những biến chứng nghiêm trọng. Hãy tích cực bảo vệ sức khoẻ của bạn bằng cách đi khám định kỳ như một cách giúp phòng chống bệnh tật và biến chứng nguy hiểm trong tương lai.

Xem thêm:

• Tiểu đường uống sữa bò được không?
• Tiểu đường ăn bưởi được không?