Thoát vị đĩa đệm nội xốp là bệnh gì? Cách phòng tránh và điều trị

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về thoát vị đĩa đệm nội xốp, các nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp chẩn đoán, cũng như cách phòng tránh và điều trị hiệu quả.

Hiểu về thoát vị đĩa đệm nội xốp

Thoát vị đĩa đệm nội xốp là tình trạng khi đĩa đệm bị phá vỡ, suy thoái, gây ra sự suy yếu và đau ở vùng thắt lưng. Đĩa đệm bị suy thoái tạo nên vết nứt xuyên tâm kéo dài từ nhân đến vành khuyên, kích thích các đầu dây thần kinh tự do ở khu vực 1/3 ngoài của xơ hóa hình khuyên. Điều này gây ra đau lưng và có thể lan ra các vùng khác của cơ thể. Vậy thoát vị nội xốp có chữa khỏi không?

Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm nội xốp

Các chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng thoát vị đĩa đệm nội xốp thường liên quan chủ yếu đến quá trình lão hóa. Người cao tuổi, đặc biệt là người trên 60 tuổi, thường mắc bệnh này do sự suy giảm chức năng và cấu trúc của xương khớp, cũng như sự suy thoái và yếu đuối của các mô sụn khớp.

Bên cạnh lão hóa, còn có một số yếu tố khác có thể gây thoát vị đĩa đệm nội xốp, bao gồm:

• Vận động quá sức: Hoạt động vượt quá khả năng của cột sống, đặc biệt là khi phải bê vác vật nặng, nhấc đồ nặng đột ngột hoặc thực hiện các công việc đòi hỏi sức mạnh lớn.
• Chấn thương: Chấn thương do tai nạn lao động hoặc giao thông, nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách, có thể gây thoát vị đĩa đệm.
• Thừa cân, béo phì: Cân nặng dư thừa gây áp lực lên cột sống và đặc biệt là vùng thắt lưng, làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
• Các vấn đề về thoái hóa nốt schmorl: Nốt Schmorl là phần lồi ra của mô mềm đĩa đệm và khi thoái hóa, cũng có thể góp phần vào thoát vị đĩa đệm.

Triệu chứng và các giai đoạn của thoát vị đĩa đệm nội xốp

Triệu chứng chính của thoát vị đĩa đệm nội xốp là đau ở vùng thắt lưng, thường đi kèm với đau lan tỏa xuống các chi hoặc đau âm ỉ sâu và giảm khi nằm thẳng hoặc duỗi ra. Cơn đau có thể trở nặng hơn khi ngồi vàn người, gập người, hoặc thực hiện các động tác nhất định.

Bệnh này thường được chia thành 4 giai đoạn tùy theo mức độ nặng nhẹ của vết nứt xuyên tâm trên đĩa đệm và triệu chứng đi kèm:

• Cấp độ 1: Vết nứt mới kéo dài đến 1/3 bên trong của đĩa đệm, không gây đau.
• Cấp độ 2: Rách hình khuyên nhiều hơn, kéo dài đến 1/3 giữa của đĩa đệm, cơn đau chưa rõ rệt.
• Cấp độ 3: Vết nứt kéo dài đến 1/3 bên ngoài của đĩa đệm, bệnh nhân đã cảm nhận đau do chèn ép rễ thần kinh.
• Cấp độ 4: Tương tự cấp độ 3, nhưng lan truyền theo chu vi ở 1/3 ngoài. Bệnh nhân có biểu hiện đau nhiều hơn.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Phương pháp chẩn đoán

Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm nội xốp thường bắt đầu bằng một cuộc thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng. Bác sĩ sẽ tiến hành tìm hiểu về tiền sử bệnh lý, triệu chứng và lối sống của bệnh nhân. Tuy nhiên, để xác định chính xác tình trạng và mức độ thoát vị đĩa đệm, cần sử dụng các phương pháp hình ảnh sau:

• Chụp X-Quang: Phương pháp này giúp loại trừ các nguyên nhân gây đau lưng khác và kiểm tra sự xuất hiện của nốt Schmorl trên đốt sống.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): CT scan cho phép đánh giá tổn thương xung quanh cột sống và xác định xem người bệnh có bị thoát vị đĩa đệm nội xốp hay không.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Kết quả MRI cho phép bác sĩ đánh giá mức độ tổn thương của đĩa đệm, các dây thần kinh và các mô xốp bên trong đốt sống. MRI thường là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất cho thoát vị đĩa đệm nội xốp.

Phương pháp điều trị

Dựa vào mức độ và triệu chứng của thoát vị đĩa đệm nội xốp, bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm:

• Điều trị bằng thuốc: Phương pháp này nhằm kiểm soát triệu chứng và giảm đau. Bệnh nhân có thể được kê đơn thuốc như Acetaminophen (Paracetamol), thuốc chống viêm không steroid, thuốc giãn cơ, hoặc opioid. Tuy nhiên, thuốc chỉ giúp giảm đau tạm thời và không loại trừ căn nguyên gốc của bệnh.
• Thủ tục can thiệp xâm lấn tối thiểu: Bác sĩ có thể thực hiện các thủ tục như tiêm steroid nội khoa, giảm tần số vô tuyến, hoặc liệu pháp điện nhiệt bên trong (IDET) để giảm triệu chứng và kiểm soát thoát vị đĩa đệm.
• Vật lý trị liệu: Đây là phương pháp quan trọng để tăng cường chức năng và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Vật lý trị liệu bao gồm các bài tập và kỹ thuật giúp cải thiện linh hoạt, giảm cơn đau, ngăn ngừa chấn thương lưng và tàn tật trong tương lai.
• Điều trị phẫu thuật: Trong trường hợp thoát vị đĩa đệm nội xốp nghiêm trọng và không phản ứng với các phương pháp khác, phẫu thuật có thể cần thiết. Phẫu thuật giúp loại bỏ hoặc sửa chữa các tổn thương trên đĩa đệm và cột sống. Tuy nhiên, phẫu thuật luôn là phương pháp cuối cùng và chỉ được thực hiện khi cần thiết.

Cách phòng tránh thoát vị đĩa đệm nội xốp

Phòng tránh thoát vị đĩa đệm nội xốp là một phần quan trọng để bảo vệ sức khỏe cột sống và giảm nguy cơ mắc bệnh. Dưới đây là một số cách bạn có thể thực hiện để giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm nội xốp:

• Giữ vóc dáng và cân nặng lý tưởng: Thừa cân và béo phì tăng áp lực lên cột sống và đĩa đệm, làm tăng nguy cơ thoát vị. Duy trì cân nặng lý tưởng thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn là quan trọng.
• Luyện tập thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sự linh hoạt, sức mạnh và sự ổn định của cột sống. Tuy nhiên, hãy lựa chọn các hoạt động thích hợp và hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia về phòng tránh thoát vị đĩa đệm trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập thể dục nào.
• Đảm bảo tư thế đúng: Đối với những người làm việc văn phòng hoặc phải ngồi nhiều giờ, tư thế là một yếu tố quan trọng. Hãy sử dụng ghế có hỗ trợ lưng, giữ đầu vài và lưng thẳng và đảm bảo bàn làm việc ở độ cao phù hợp. Hãy đứng và đi lại mỗi giờ trong trường hợp ngồi làm việc trong nhiều giờ.
• Tránh nâng vật nặng: Khi bạn phải nâng đồ nặng, hãy sử dụng kỹ thuật nâng phù hợp để tránh gây áp lực lên cột sống. Hãy đốc thậm chí, hãy hỏi người khác giúp đỡ nếu vật nặng quá lớn.
• Giữ lưng ấm áp: Khi làm việc ngoài trời trong thời tiết lạnh hoặc khi thực hiện các hoạt động cần sử dụng sức mạnh, hãy đảm bảo giữ lưng ấm áp bằng cách mặc đồ ấm.
• Hạn chế thói quen ngồi xấu: Tránh thói quen ngồi chân thôn hoặc ngồi trong thời gian dài. Điều này có thể gây căng thẳng cho cột sống và đĩa đệm.
• Tránh chấn thương: Khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc hoạt động năng động, luôn đảm bảo rằng bạn sử dụng thiết bị bảo vệ và tuân thủ các quy tắc an toàn.
• Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể gây co căng các cơ xung quanh cột sống và gây ra thoát vị đĩa đệm. Thực hành các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga và tập thể dục thư giãn để giảm áp lực tinh thần và cơ thể.

Nắm rõ cách phòng tránh thoát vị đĩa đệm nội xốp và duy trì lối sống lành mạnh có thể giúp bạn bảo vệ cột sống và giảm nguy cơ mắc bệnh. Nếu bạn gặp triệu chứng hoặc có thắc mắc, hãy luôn tìm sự tư vấn từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Xem thêm: Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ bằng cách nào hiệu quả