Tiêm tế bào gốc có tác dụng như thế nào trong điều trị thoái hoá khớp?

Tiêm tế bào gốc thường liên quan đến việc thu thập tế bào gốc từ một nguồn tế bào, chẳng hạn như tủy xương, mô mỡ hoặc huyết tương. Sau đó, các tế bào gốc được tiêm vào vị trí cần điều trị trong cơ thể.

Tế bào gốc là gì?

Tế bào gốc là những tế bào có khả năng tự động thay thế, tăng trưởng và phát triển thành các loại tế bào chuyên biệt để thực hiện các chức năng cụ thể trong một mô hoặc cơ quan.

Có nhiều nguồn tế bào gốc khác nhau, trong đó tế bào gốc từ máu và mô dây rốn cung cấp một nguồn tế bào gốc đáng kể và có nhiều lợi ích nổi bật. Khi tế bào gốc được lưu trữ từ thai nhi, chúng có thể được nhân nuôi để tạo ra số lượng tế bào đủ để sử dụng trong điều trị. Từ mẫu máu dây rốn, tế bào gốc tạo máu có thể được tách ra. Từ mẫu mô dây rốn, tế bào gốc trung gian có thể được tách ra. Khi tế bào gốc tạo máu được truyền vào cơ thể thông qua tĩnh mạch, chúng sẽ di chuyển đến tủy xương và phát triển thành các tế bào máu mới để thay thế cho các tế bào bị hư hỏng.

Ghép tế bào gốc tạo máu có thể chữa khỏi nhiều bệnh liên quan đến hệ tạo máu như u tủy xương, bạch cầu cấp tính, thalassemia,... Còn với tế bào gốc trung gian, chúng có tiềm năng điều trị nhiều bệnh khác nhau dựa trên hai cơ chế chính là khả năng biến đổi thành các tế bào chức năng để thay thế các tế bào tổn thương và khả năng điều chỉnh miễn dịch. Các thử nghiệm lâm sàng sử dụng tế bào này tập trung vào các bệnh liên quan đến hệ miễn dịch như bệnh Lupus ban đỏ, ghép chống chủ và một số tổn thương như thoái hóa khớp, vết loét do tiểu đường,...

Ở Việt Nam, nghiên cứu và ứng dụng tế bào gốc tạo máu trong lĩnh vực y học và điều trị các bệnh đã được tiến hành từ những năm 90 của thế kỷ XX. Gần đây, tế bào gốc trung gian cũng đã được áp dụng trong việc điều trị thoái hóa khớp và trong các thử nghiệm điều trị tiểu đường, viêm phổi mạn tính, xơ gan,...

Các phương pháp điều trị thoái hóa khớp hiện nay

Có một số phương pháp điều trị thoái hóa khớp hiện nay:

Sử dụng thuốc

Thuốc giảm viêm và giảm đau: Có các loại thuốc bôi, dán và tiêm trực tiếp vào khớp. Loại thuốc được chỉ định tùy vào tình trạng của bệnh nhân.

Vật lý trị liệu

Kết hợp các phương pháp như châm cứu, bấm huyệt, điện phân và sử dụng thuốc Đông y để giảm triệu chứng đau do thoái hóa khớp gối gây ra.

Tiêm chất nhờn nội khớp

Tiêm acid hyaluronic, một thành phần có trong dịch khớp tự nhiên, vào khớp để bổ sung dịch khớp thiếu hụt và các phân tử nội sinh vào vùng khớp bị thoái hóa. Chất nhờn tiêm vào có tác dụng tăng lượng acid hyaluronic nội sinh, giúp giảm đau, giảm viêm và tăng sinh tổng hợp tế bào sụn khớp.

Tế bào gốc

Sử dụng tế bào gốc được hòa trộn bởi PRP (plasma giàu mạch máu) và tế bào gốc trung mô (MSC) lấy từ bệnh nhân hoặc từ ngân hàng tế bào. Tế bào gốc có khả năng nhân lên và phát triển thành các loại tế bào khác nhau, có khả năng phục hồi các tế bào sụn khớp bị tổn thương.

Phẫu thuật khớp gối

Trong các trường hợp thoái hóa khớp gối nặng, khi các biện pháp trên không còn hiệu quả, phẫu thuật khớp gối sẽ được chỉ định cho bệnh nhân.

Các phương pháp trên đều được áp dụng để điều trị thoái hóa khớp và đem lại hiệu quả khác nhau tùy thuộc vào tình trạng của người bệnh.

Tiêm tế bào gốc có thực sự điều trị được thoái hóa khớp?

Phương pháp sử dụng tế bào gốc đã được áp dụng trong trường hợp thoái hóa khớp gối mà không cần thay thế khớp. Điều này thường thực hiện ở giai đoạn 3, 4 khi khớp gối đã trải qua sự chuyển biến nghiêm trọng nhưng vẫn chưa cần phải thay khớp.

Tế bào gốc được xem là một phương pháp điều trị "bảo tồn tự nhiên cho khớp" nhờ vào những tác động sau:

• Giảm đau, chống viêm, điều chỉnh hệ miễn dịch.
• Hỗ trợ quá trình tái tạo sụn khớp bằng cách kích thích sự tăng trưởng của tế bào gốc có sẵn. Điều này đặc biệt quan trọng trong giai đoạn cuối khi sụn khớp trải qua quá trình thoái hóa nhanh chóng.
• Biến đổi thành các tế bào sụn, kích thích các yếu tố tăng trưởng hỗ trợ quá trình sửa chữa mô sụn tạo ra sụn khớp mới.
• Tạo ra các chất tăng trưởng và chất sinh học hỗ trợ quá trình phục hồi tự nhiên nhanh hơn.

Các lợi ích khác của phương pháp tế bào gốc:

• Giảm đau và giúp bệnh nhân di chuyển thoải mái.
• Chậm quá trình thoái hóa khớp.
• Không để lại sẹo xấu.
• Tiêm tế bào gốc gây rất ít đau so với các phương pháp phẫu thuật.
• Hiệu quả kéo dài từ 3 - 4 năm sau mỗi lần tiêm tế bào gốc.
• Phương pháp ít xâm lấn, hoàn toàn an toàn vì không có nguy cơ nhiễm trùng từ phẫu thuật.
• Ít tác dụng phụ: Tế bào gốc được lấy trực tiếp từ người bệnh, do đó không có nguy cơ không tương thích.
• Không để lại di chứng hoặc biến chứng cho người bệnh, khả năng thành công và phục hồi nhanh.
• Bảo tồn tự nhiên cho khớp nhờ khả năng chữa lành mô, kích thích quá trình phục hồi và giảm sự tiến triển của bệnh bằng cách ngăn chặn sự tổn thương lan rộng đến các khu vực khác của khớp, thúc đẩy quá trình sửa chữa và giảm dần sự tiến triển của bệnh.

Quy trình tiêm tế báo gốc để điều trị thoái hoá khớp

Quy trình tiêm tế bào gốc vào khớp gối bao gồm các bước sau đây để đảm bảo hiệu quả tối đa:

Bước 1: Trích xuất tế bào

Bác sĩ sẽ lấy mẫu mô mỡ từ dưới da bụng, vùng quanh rốn, mặt ngoài của mông hoặc mặt trong đùi. Đồng thời, một lượng máu cần thiết sẽ được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay của bệnh nhân, để phân tách huyết tương giàu tiểu cầu. Số lượng máu lấy phụ thuộc vào vị trí khớp bị thoái hóa và có thể khác nhau.

Bước 2: Phân tách và nuôi cấy tế bào

Các tế bào gốc được đưa vào môi trường nuôi cấy tế bào và được nuôi trong khoảng 4 tuần để đạt được tăng trưởng và trạng thái tốt nhất. Quá trình này giúp tế bào tạo ra số lượng đủ và đủ chất lượng để sử dụng cho quá trình tiêm.

Bước 3: Hoạt hóa tế bào gốc

Tế bào gốc sẽ được kết hợp với huyết tương giàu tiểu cầu và được pha loãng để tạo thành một lượng dịch từ 10 đến 20ml. Quá trình hoạt hóa này giúp tạo điều kiện tốt nhất cho tế bào gốc để thực hiện chức năng của chúng khi được tiêm vào khớp.

Bước 4: Thực hiện thủ thuật

Các bác sĩ thường sử dụng các phương pháp hình ảnh như siêu âm để xác định chính xác vị trí tổn thương trong khớp gối. Sau khi xác định vị trí cần tiêm, các bác sĩ tiến hành thực hiện thủ thuật trực tiếp tại vị trí đã xác định. Quá trình này diễn ra nhanh chóng và bệnh nhân có thể trở về nhà trong cùng ngày.

Mặc dù tiêm tế bào gốc trong điều trị thoái hóa khớp đã cho thấy một số kết quả khả quan, nhưng cần lưu ý rằng tác dụng này vẫn đang trong quá trình nghiên cứu và phát triển. Hiệu quả và tiềm năng của phương pháp này có thể khác nhau đối với từng người và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ và tiến triển của bệnh lý.

Xem thêm: 

• Những bệnh có thể chữa bằng tế bào gốc mà bạn nên biết
• Bật mí cách sử dụng tế bào gốc cho da mặt an toàn, hiệu quả