Tiểu cầu giảm sốt xuất huyết là gì? Cách nào để nhanh khỏi bệnh?

Khi bị sốt xuất huyết, nhiều bệnh nhân đã chủ quan không đi khám mà tự điều trị tại nhà dẫn đến bệnh chuyển biến nặng. Một trong những biến chứng nguy hiểm là tình trạng tiểu cầu giảm. Hãy tham khảo bài viết sau đây để tìm hiểu mọi thông tin về tiểu cầu giảm sốt xuất huyết và cách điều trị bệnh.

Tiểu cầu giảm sốt xuất huyết là gì?

Biến chứng giảm tiểu cầu là gì?

Tiểu cầu giảm sốt xuất huyết là do virus Dengue trên muỗi vằn gây ra

Các tế bào máu nhỏ được sản xuất trong tủy xương gọi là tiểu cầu. Giảm tiểu cầu là hiện tượng suy giảm nhanh chóng số lượng tiểu cầu hoặc số lượng tiểu cầu giảm dưới 150.000/mm3 (< 150 G/L).

Tiểu cầu giảm là do virus gây bệnh sốt xuất huyết gây ra, chủ yếu thuộc họ Filoviridae – Dengue và tác nhân gây ra bệnh chính là muỗi vằn. Khi bị sốt xuất huyết, virus gây bệnh sẽ ức chế khu vực sản xuất tiểu cầu (tủy xương) làm giảm khả năng sản xuất tiểu cầu, ảnh hưởng các tế bào máu khiến số lượng tiểu cầu trong máu giảm. Trong giai đoạn sốt xuất huyết, các kháng thể được tạo ra cũng phá hủy một lượng lớn tiểu cầu, làm ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch.

Tiểu cầu giảm sốt xuất huyết có nghĩa là mất khả năng đông máu và không thể chống lại tình trạng nhiễm trùng.

Các biểu hiện của tiểu cầu giảm sốt xuất huyết

Bệnh thường khởi phát nhanh đột ngột và diễn biến qua ba giai đoạn gồm giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.

Giai đoạn sốt

Ở giai đoạn sốt, trẻ thường có các biểu hiện sốt cao đột ngột, liên tục, chán ăn, nhức đầu, buồn nôn, da xung huyết, nhức hai hố mắt, đau cơ, đau khớp, xuất hiện chấm xuất huyết ở dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng.

Giai đoạn nguy hiểm

Giai đoạn này thường rơi vào ngày thứ 3 - 7 của bệnh. Người bệnh có thể đã giảm sốt hoặc còn sốt. Một số biểu hiện phổ biến là thoát huyết tương do tăng tính thấm thành mạch, nề mi mắt, tràn dịch màng phổi, gan to, có thể đau, li bì, da lạnh ẩm, tiểu ít, tụt huyết áp hoặc không đo được huyết áp… Số lượng tiểu cầu thường giảm đáng kể vào ngày thứ 4 của bệnh.

Trẻ bị sốt xuất huyết sẽ sốt cao, nhức đầu, chán ăn, buồn nôn

Khi bị sốt xuất huyết, người trưởng thành không bị sốc. Số lượng tiểu cầu giảm nhẹ từ ngày thứ 3 cho đến ngày thứ 7 của bệnh và trở lại mức bình thường vào ngày thứ 8 hoặc thứ 9 của bệnh. 

Người bệnh thường bị xuất huyết dưới da, đái máu, kinh nguyệt kéo dài hoặc xuất hiện kinh sớm hơn kỳ hạn, chảy máu mũi, xuất huyết nội tạng như tiêu hóa, phổi, não. Một số trường hợp nghiêm trọng có thể có biểu hiện suy tạng như viêm cơ tim, viêm gan nặng, viêm não.

Xem thêm: Giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết là giai đoạn nào?

Giai đoạn hồi phục

Quá trình hồi phục kéo dài từ 48 - 72 giờ. Trong giai đoạn này, người bệnh có thể trạng tốt lên, hết sốt, thèm ăn, tiểu nhiều, huyết động ổn định. Lúc này, nếu truyền dịch quá mức có thể gây ra suy tim hoặc phù phổi.

Các triệu chứng chung của bệnh 

• Chảy máu da nghiêm trọng, xuất hiện những đốm máu trên da (petechiae) và những mảng máu lớn dưới da (ecchymoses).
• Phân đen.
• Máu trong nước tiểu (đái máu).
• Rò rỉ huyết tương nặng.
• Suy hô hấp.
• Suy gan, suy tim và/hoặc các cơ quan khác.
• Trạng thái tinh thần thay đổi với ý thức suy yếu.
• Các dấu hiệu cảnh báo tăng, đặc biệt là thờ ơ và nôn mửa liên tục.
• Những người có số lượng tiểu cầu thấp và số lượng hồng cầu tăng cao có nguy cơ bị suy nội tạng hoặc thậm chí tử vong.

Giảm tiểu cầu ảnh hưởng gì đến sức khỏe?

Với tình trạng bệnh bình thường, bệnh nhân sẽ sốt kéo dài đồng thời xuất hiện các triệu chứng đau đầu, nhức mỏi, nôn mửa ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng làm việc.

Nếu bệnh nhân bị giảm tiểu cầu sốt xuất huyết sẽ xuất hiện những đốm chảy máu trên da, ở các bộ phận khác trên cơ thể và thoát huyết tương. Sốt xuất huyết nặng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tim, gan, phổi, huyết áp có thể tụt xuống mức nguy hiểm, gây sốc, thậm chí có thể gây tử vong.

Khi trẻ có dấu hiệu cảnh báo như nôn ói, đau bụng, xuất huyết niêm mạc, lừ đừ, bứt rứt, đau bụng vùng hạ sườn phải. Đặc biệt trẻ bị béo phì cần đến cơ sở y tế để được bác sĩ theo dõi, điều trị kịp thời, tránh gặp tình trạng trụy mạch.

Xem thêm: Khi sốt xuất huyết tiểu cầu giảm bao nhiêu là nguy hiểm?

Lưu ý khi điều trị giảm tiểu cầu sốt xuất huyết

Khi nào truyền tiểu cầu?

Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm bao gồm xét nghiệm PCR, xét nghiệm tìm kháng thể IgG và IgM để kiểm tra virus và công thức máu. Không có giới hạn cụ thể trong việc truyền tiểu cầu. Ở người già và những người mắc bệnh mãn tính khác, bác sĩ vẫn có thể yêu cầu truyền tiểu cầu ngay cả khi bạch cầu phản ứng quá mức (hơn 50.000 tế bào bạch cầu trên 1cm³). Bác sĩ sẽ quyết định dựa trên bệnh cảnh của bệnh nhân. 

Xem thêm: Khi nào được chỉ định truyền tiểu cầu trong sốt xuất huyết?

Làm cách nào để nhanh khỏi bệnh?

Ăn nhiều trái cây sẽ hỗ trợ việc điều trị bệnh sốt xuất huyết hiệu quả

Bạn nên bổ sung các loại thực phẩm giàu omega-3, sắt, vitamin và các khoáng chất khác giúp chống lại các kháng thể và đồng thời làm tăng số lượng tiểu cầu. Để giúp tăng số lượng tiểu cầu, bạn cũng có thể ăn các loại trái cây như đu đủ, kiwi, cam, quả mọng... 

Vitamin B12: Có tác dụng giúp các tế bào máu khỏe mạnh. Thiếu vitamin B12 sẽ góp phần dẫn đến tiểu cầu thấp trong sốt xuất huyết. Để tăng tiểu cầu, bạn nên ăn gan bò, sò, trứng, sản phẩm sữa...

Sắt: Có tác dụng sản xuất các tế bào máu khỏe mạnh. Bạn có thể ăn những thực phẩm có chứa chất sắt rất tốt đối với sức khỏe và làm tăng số lượng tiểu cầu trong sốt xuất huyết như hạt bí ngô, đậu lăng, thịt bò...

Vitamin C: Đóng một vai trò quan trọng giúp tiểu cầu hoạt động hiệu quả, giúp hấp thụ sắt, làm tăng số lượng tiểu cầu trong sốt xuất huyết. Vitamin C có trong xoài, dứa, bông cải xanh, ớt chuông xanh hoặc đỏ, cà chua, súp lơ...

Hiện chưa có vaccine phòng bệnh sốt xuất huyết. Do đó, để phòng bệnh, bạn nên lưu ý những biện pháp như tránh muỗi đốt, diệt lăng quăng, diệt muỗi trưởng thành, mặc quần áo rộng, mặc quần dài, áo sơ mi dài tay, vớ và giày để tránh muỗi cắn, ngủ trong màn chống muỗi.

Xem thêm: 

• Cách tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết 
• Người bị sốt xuất huyết nên ăn gì để tăng tiểu cầu?
•  Khi nào được chỉ định truyền tiểu cầu trong sốt xuất huyết

Quỳnh Trang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp