Viêm đường mật: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh hiệu quả

Viêm đường mật là một bệnh lý phổ biến có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể đe dọa đến tính mạng nếu để tiến triển. Bài viết này của Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về nguyên nhân, triệu chứng của viêm đường mật, giúp bạn có thêm kiến thức để phòng tránh và hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.

Viêm đường mật là gì?

Viêm đường mật là một tình trạng y tế xảy ra khi có sự viêm nhiễm hoặc tắc nghẽn trong hệ thống đường mật, bao gồm ống mật chính và các ống mật nhỏ hơn. Đường mật có chức năng vận chuyển mật từ gan và túi mật đến ruột non, giúp tiêu hóa chất béo. Khi đường mật bị viêm, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau bụng, sốt và da vàng.

Nguyên nhân gây viêm đường mật bao gồm:

• Sỏi mật: Là nguyên nhân phổ biến nhất, sỏi mật có thể kẹt tại ống mật chính, gây ra tắc nghẽn và viêm.
• Nhiễm khuẩn: Các loại vi khuẩn từ ruột có thể xâm nhập vào đường mật qua sphincter của Oddi, gây ra tình trạng nhiễm trùng và viêm.
• Tắc nghẽn do khối u: Các khối u ở gan, tụy hoặc ống mật có thể gây chèn ép và tắc nghẽn dẫn đến viêm đường mật.
• Bệnh lý tự miễn: Như viêm đường mật nguyên phát (PBC) và viêm đường mật xơ cứng nguyên phát (PSC) là những bệnh tự miễn gây tổn thương và gây viêm ống mật.
• Thương tổn hoặc phẫu thuật đường mật: Các thương tổn hoặc can thiệp phẫu thuật có thể gây tổn thương đến đường mật, làm tăng nguy cơ gây bệnh.

Các triệu chứng thường gặp của viêm đường mật

Viêm đường mật là một tình trạng y tế nghiêm trọng, có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và đôi khi nguy hiểm. Dưới đây là các triệu chứng thường gặp của viêm đường mật mà mọi người nên biết để có thể nhận biết và xử lý kịp thời:

• Đau bụng: Đau thường xuất hiện ở vùng bụng trên bên phải hoặc giữa bụng trên, có thể lan ra lưng hoặc vai phải. Cơn đau có thể tăng lên khi ăn những thực phẩm giàu chất béo.
• Sốt cao: Viêm đường mật có thể gây sốt, đôi khi kèm theo ớn lạnh, là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc viêm nặng.
• Vàng da và vàng mắt: Sự tắc nghẽn trong đường mật có thể khiến bilirubin tích tụ trong máu, gây vàng da và vàng mắt, là dấu hiệu dễ nhận thấy của viêm đường mật.
• Nước tiểu sẫm màu: Do lượng bilirubin cao trong máu, nước tiểu có thể chuyển sang màu đậm hơn bình thường.
• Buồn nôn và nôn: Viêm đường mật có thể khiến bạn cảm thấy buồn nôn hoặc thậm chí là nôn mửa nghiêm trọng, đặc biệt là sau khi ăn.
• Mệt mỏi: Một triệu chứng phổ biến khác là cảm giác mệt mỏi kéo dài, không giải thích được, do cơ thể phải chiến đấu chống lại tình trạng viêm nhiễm.

Các biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm đường mật

Bệnh viêm đường mật là tình trạng nghiêm trọng cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm sau đây:

• Sỏi mật tắc nghẽn: Sỏi mật có thể di chuyển từ túi mật vào các đường mật, gây tắc nghẽn. Tình trạng này không chỉ gây đau dữ dội mà còn có thể dẫn đến viêm nhiễm nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời.
• Viêm tụy cấp: Tắc nghẽn đường mật do sỏi hoặc viêm có thể gây ra viêm tụy, một tình trạng y tế khẩn cấp cần can thiệp ngay lập tức. Viêm tụy không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng tới khả năng sản xuất enzym tiêu hóa của cơ thể.
• Nhiễm trùng đường mật (cholangitis): Khi đường mật bị tắc, dịch mật không thể di chuyển bình thường, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây nhiễm trùng. Cholangitis là tình trạng viêm nhiễm có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng nếu không được điều trị.
• Viêm gan: Viêm đường mật có thể lan rộng đến gan, gây ra viêm gan. Tình trạng này làm suy yếu chức năng gan, ảnh hưởng đến khả năng lọc và chế biến chất độc trong cơ thể.
• Suy gan: Trong trường hợp nghiêm trọng, các biến chứng từ viêm đường mật có thể dẫn đến suy gan, tình trạng mà ở đó gan không còn khả năng thực hiện chức năng sống còn của nó.
• Ung thư đường mật (cholangiocarcinoma): Dù hiếm gặp, viêm mãn tính ở đường mật có thể làm tăng nguy cơ phát triển cholangiocarcinoma, một dạng ung thư đường mật nguy hiểm.
• Suy giảm miễn dịch: Bệnh nhân mắc các bệnh về đường mật, đặc biệt là những người có tình trạng viêm mãn tính, có thể gặp suy giảm hệ miễn dịch, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Những phương pháp phòng ngừa viêm đường mật

Việc phòng ngừa viêm đường mật hiệu quả là rất quan trọng để duy trì sức khỏe tổng thể và tránh những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa mà bạn có thể áp dụng:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Để phòng ngừa viêm đường mật, bạn nên duy trì một chế độ ăn giàu chất xơ, bao gồm trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn và nhiều chất béo. Chất xơ giúp kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ hình thành sỏi mật, một trong những nguyên nhân chính gây viêm đường mật.
• Uống đủ nước: Uống đủ nước mỗi ngày là cách hiệu quả để duy trì sự lưu thông dịch mật, ngăn ngừa sự đọng lại và hình thành sỏi. Nước giúp loãng mật và thúc đẩy nó di chuyển tự do qua đường mật.
• Kiểm soát cân nặng: Béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ cao gây ra viêm đường mật và sỏi mật. Duy trì cân nặng hợp lý thông qua chế độ ăn uống cân bằng và hoạt động thể chất thường xuyên có thể giúp phòng ngừa bệnh.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục đều đặn không chỉ giúp kiểm soát trọng lượng mà còn cải thiện chức năng gan và lưu thông dịch mật. Thể dục nhịp điệu như đi bộ nhanh, bơi lội hoặc đạp xe rất có lợi cho sức khỏe.
• Hạn chế rượu và tránh chất kích thích: Rượu và các chất kích thích khác có thể làm tăng gánh nặng cho gan và đường mật, gây viêm và tổn thương. Hạn chế tiêu thụ rượu và tránh lạm dụng các chất kích thích để bảo vệ đường mật.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Các bài kiểm tra sức khỏe định kỳ có thể giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường trong chức năng gan và đường mật, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.
• Thuốc và thảo mộc có chọn lọc: Một số loại thuốc và thảo mộc có thể gây ảnh hưởng xấu đến đường mật và gan. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ có chuyên môn trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng nào.

Viêm đường mật có thể là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, nhưng với sự hiểu biết đúng đắn và các biện pháp điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể hồi phục và duy trì một cuộc sống khỏe mạnh. Đừng ngần ngại tham khảo ý kiến của bác sĩ khi bạn gặp các triệu chứng bất thường và hãy chú ý đến chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh để phòng tránh bệnh.