Đau lưng trên là gì? Các nguyên nhân hiếm gặp dẫn đến đau lưng trên

Đau lưng trên là gì?

Để hiểu đau lưng trên là gì, đầu tiên bạn có thể tìm hiểu sơ lược về giải phẫu cột sống. Phần cột sống bao gồm: Cột sống cổ, cột sống ngực, cột sống thắt lưng, cột sống cùng và xương cụt. Cột sống ngực được tạo thành bởi 12 đốt sống, mỗi đốt sống trên phần cột sống ngực sẽ được nối với một cặp xương sườn. Xương sườn sẽ quấn quanh cơ thể và tạo thành lồng ngực.

Phần lưng trên được tạo nên bởi cột sống ngực, các đĩa đệm ngăn cách đốt sống, các đĩa đệm này sẽ giúp hấp thụ sốc khi bạn di chuyển. Ngoài ra còn có nhiều cơ, dây chằng ở lưng trên nhằm giữ vững cột sống.

Đau lưng trên được định nghĩa là đau bất kỳ vị trí nào ở phần lưng trên (gồm cột sống ngực, đĩa đệm, cơ và dây chằng tại vùng này). Thông thường, đau lưng trên không phổ biến như đau cổ hay đau thắt lưng, vì xương ở phần lưng trên hầu như không uốn cong nhiều như xương ở cổ và thắt lưng. Xương ở phần lưng trên kết hợp với xương sườn nhằm giữ lưng ổn định, bảo vệ các cơ quan quan trọng như tim, phổi.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến đau lưng trên, có thể bao gồm chấn thương ở xương, đĩa đệm, cơ, dây chằng. Các nguyên nhân khác có thể là thoái hóa hoặc nhiễm trùng cột sống.

Những dấu hiệu và triệu chứng của đau lưng trên

Cảm giác đau lưng trên có thể được mô tả theo nhiều cách khác nhau, một số đối tượng có thể gặp phải các triệu chứng sau:

• Đau rát hoặc đau nhói;
• Đau nhức hoặc cảm giác tức;
• Căng cơ hoặc cứng khớp;
• Cơn đau lan dọc theo dây thần kinh;
• Cảm giác ngứa, tê hoặc yếu.

Biến chứng có thể gặp khi mắc đau lưng trên

Thông thường, các tình trạng đau lưng trên sẽ tự thuyên giảm nếu bạn cải thiện tư thế và tập luyện. Tuy nhiên, tùy thuộc vào nguyên nhân dẫn đến đau lưng trên mà bạn có thể gặp các biến chứng khác nhau, bao gồm:

• Chấn thương có thể dẫn đến đau mạn tính, tổn thương dây thần kinh.
• Thoát vị gây chèn ép có thể dẫn đến rối loạn tiêu tiểu, yếu liệt.
• Thoái hóa khớp có thể dẫn đến cứng khớp, hạn chế vận động hay biến dạng cột sống.
• Áp xe hay ung thư di căn xương dẫn đến các biến chứng lên xương không thể hồi phục.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Đau lưng trên thường sẽ tự thuyên giảm. Tuy nhiên, bạn hãy liên hệ với bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế nếu gặp các tình trạng sau:

• Sau chấn thương nghiêm trọng chặng hạn như tai nạn xe hoặc té ngã.
• Cơn đau tăng về đêm hoặc ảnh hưởng đến giấc ngủ.
• Cơn đau không cải thiện sau một tuần.
• Bạn bị đau kèm ngứa hoặc tê ở tay hoặc chân.
• Bạn bị đau hoặc co cơ dữ dội.
• Xuất hiện các triệu chứng khác như sốt, sụt cân hoặc các vấn đề về rối loạn tiêu tiểu.
• Kèm đau đầu dữ dội, đột ngột hoặc chóng mặt.
• Bạn có tiền căn sử dụng corticosteroid kéo dài hoặc tiền căn loãng xương.

Các triệu chứng trên có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hơn, do đó, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Nguyên nhân dẫn đến đau lưng trên

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến đau lưng trên, bao gồm:

Căng cơ và bong gân

Căng cơ và bong gân ở lưng trên là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau lưng trên. Bạn có thể làm tổn thương cơ, gân hoặc dây chằng khi nâng vật quá nặng hoặc nâng không an toàn.

Chấn thương

Các chấn thương có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như gãy xương đốt sống, khiến bạn có nguy cơ mắc các biến chứng lâu dài như đau mạn tính, tổn thương dây thần kinh và tê liệt.

Tư thế xấu

Các vấn đề về tư thế như đứng cong, lệch, không giữ lưng thẳng cũng gây ra tình trạng đau lưng trên.

Thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm phổ biến hơn ở lưng dưới, nhưng đôi khi cũng xảy ra ở lưng trên. Trường hợp thoát vị đĩa đệm có thể gây chèn ép dây thần kinh, dẫn đến các triệu chứng như:

• Tê và đau ở cánh tay hoặc chân;
• Vấn đề về kiểm soát đi tiểu;
• Yếu hoặc mất cảm giác ở chân.

Hầu hết các trường hợp không cần phẫu thuật, chỉ cần điều trị bảo tồn và sẽ hồi phục khi được nghỉ ngơi, dùng thuốc chống viêm.

Thoái hóa khớp

Nguyên nhân đau lưng trên có thể không phải vấn đề ở cơ mà là vấn đề của xương và khớp.

Lớp sụn bảo vệ xương có thể mòn đi theo thời gian, từ đó dẫn đến tình trạng thoái hóa khớp, đây là loại viêm khớp phổ biến nhất. Kết quả dẫn đến việc các lớp sụn bị mòn đi hoặc mất hoàn toàn, khiến các xương cọ xát vào nhau. Điều này cũng có thể gây ra áp lực lên các dây thần kinh, gây ra triệu chứng tê hoặc ngứa ran.

Điều trị chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng và giúp cho khớp hoạt động.

Nhiễm trùng cột sống

Nhiễm trùng gây đau lưng trên là một nguyên nhân hiếm gặp. Áp xe ngoài màng cứng cột sống là tình trạng tập trung vi trùng và mủ ở phần giữa tủy sống và xương đốt sống. Áp xe phát triển sẽ sưng, nóng đỏ và rất đau. Việc chẩn đoán sớm là quan trọng và các bác sĩ sẽ điều trị một cách nhanh chóng để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Điều trị có thể thông qua việc sử dụng kháng sinh và đôi khi phẫu thuật để loại bỏ áp xe.

Ung thư phổi

Mặc dù rất hiếm, nhưng đau lưng trên có thể là một triệu chứng của ung thư phổi. Một nghiên cứu trên các đối tượng ung thư phổi không tế bào nhỏ cho thấy rằng, biến chứng di căn xương chiếm 30% đến 40% tổng số các trường hợp ung thư.

Những ai có nguy cơ đau lưng trên?

Mọi người đều có nguy cơ mắc đau lưng trên, tùy thuộc vào nguyên nhân mà các đối tượng nguy cơ có thể khác nhau. Ví dụ như, với sự gia tăng của tuổi tác thì bạn có thể dễ mắc đau lưng trên do thoái hóa.

Yếu tố làm tăng nguy cơ đau lưng trên

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ hoặc dẫn đến đau lưng trên như:

• Bất thường cột sống: Vẹo cột sống hay biến dạng cột sống, gù lưng.
• Tuổi: Đau lưng trên bắt đầu ở hầu hết mọi người ở độ tuổi 30 hoặc 40, và càng lớn tuổi thì tình trạng này càng phổ biến hơn.
• Cân nặng: Việc tăng cân có thể gia tăng căng thẳng cho cột sống.
• Hút thuốc lá: Việc hút thuốc lá làm chậm lành vết thương, do đó làm cơn đau lưng kéo dài hơn. Bên cạnh đó, các cơn ho cũng làm gia tăng mức độ đau lưng.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán đau lưng trên

Để chẩn đoán nguyên nhân đau lưng trên của bạn, bác sĩ có thể hỏi về tiền sử, mức độ vận động và các triệu chứng của bạn. Về triệu chứng đau lưng, bác sĩ có thể khai thác kỹ hơn các vấn đề bao gồm:

• Cơn đau bắt đầu khi nào?
• Vị trí đau nhất?
• Bạn có làm gì để giảm bớt đau không?
• Điều gì khiến cơn đau của bạn trở nên tồi tệ hơn?

Ngoài ra, bác sĩ sẽ thực hiện khám bệnh bao gồm khám khả năng vận động, sức mạnh của cơ bắp và cảm giác của bạn.

Sau đó, tùy thuộc vào nghi ngờ mà bác sĩ sẽ cho những xét nghiệm bổ sung để chẩn đoán bao gồm:

• Chụp X-quang cột sống;
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) cột sống;
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) cột sống;
• Đo điện cơ (EMG);
• Xét nghiệm máu.

Phương pháp điều trị đau lưng trên hiệu quả

Việc điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân và triệu chứng đau lưng trên của bạn. Những người bị đau ở mức nhẹ đến trung bình có thể tự quản lý triệu chứng đau tại nhà, các biện pháp có thể bao gồm:

• Thuốc giảm đau như acetaminophen, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs);
• Chườm ấm để giảm đau và cứng khớp;
• Chườm lạnh để giảm đau và sưng khớp;
• Xoa bóp;
• Nghỉ ngơi.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của đau lưng trên

Chế độ sinh hoạt:

Để giúp hạn chế diễn tiến của đau lưng trên, bạn có thể thực hiện các việc làm sau:

• Tập thể dục: Tập thể dục giúp kéo giãn và tăng cường sức mạnh của cơ lưng.
• Tư thế tốt: Duy trì tư thế đứng và ngồi thẳng giúp giảm tình trạng đau lưng trên.
• Giảm căng thẳng: Hãy thử hít thở sâu, tập thể dục, thư giãn hoặc thiền để giữ tinh thần thoải mái.
• Theo dõi: Hãy tự theo dõi các triệu chứng của bạn để có thể kịp thời đến gặp bác sĩ nếu tình trạng đau lưng trên trở nên nặng hơn hoặc xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm khác như sốt, sụt cân, rối loạn tiêu tiểu hay yếu liệt.

Chế độ dinh dưỡng:

Việc duy trì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh là rất quan trọng. Vì nếu bạn thừa cân hoặc tăng cân sẽ gây căng thẳng cho cột sống, điều này làm tình trạng đau lưng trên trở nên tệ hơn. Do đó, hãy duy trì cân nặng lý tưởng hoặc giảm cân nếu cần thiết để hạn chế diễn tiến của tình trạng đau lưng trên.

Phương pháp phòng ngừa đau lưng trên hiệu quả

Mặc dù không thể ngăn chặn tất cả các nguyên nhân gây đau lưng trên, chẳng hạn như quá trình lão hóa của cơ thể. Tuy nhiên, có một số bước đơn giản mà bạn có thể thực hiện để tránh các nguyên nhân phổ biến gây đau lưng trên, bao gồm:

• Thường xuyên nghỉ ngơi hoặc giãn cơ và vận động các nhóm cơ khác nhau của lưng ở tư thế nằm.
• Nghỉ giải lao thường xuyên khi làm việc (ví dụ như ngồi bàn liên tục) để giãn cơ, giúp các cơ dẻo dai và khỏe mạnh.
• Dành vài phút để giãn cơ và làm nóng cơ thể trước khi vận động hay tập thể thao.
• Luôn ý thức về tư thế, đi thẳng và cúi đúng tư thế, sử dụng dụng cụ hỗ trợ lưng nếu cần thiết.
• Hãy chú ý tư thế ngồi và hoạt động để tránh tình trạng đau lưng trên.
• Nếu thường xuyên phải nâng vật nặng, hãy tránh tư thế cúi và vặn xoắn vùng lưng.
• Massage thường xuyên hạn chế căng cơ.
• Vận động theo hướng dẫn của chuyên gia để tăng sức mạnh cho cơ và giảm áp lực cho khớp.
• Tránh đeo balo hoặc túi nặng.