Lông quặm là gì? Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Lông quặm là gì?

Lông quặm là một bệnh phổ biến về mí mắt. Tình trạng này xảy ra khi lông mi mọc sai và hướng vào trong. Các lông mi bất thường sẽ cọ xát vào giác mạc và kết mạc gây kích ứng mắt.

Lông quặm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi từ trẻ sơ sinh đến người lớn tuổi. 

Chẩn đoán bệnh lông quặm dựa vào lâm sàng như: Cảm giác có vật lạ trong mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt, đau đớn và sợ ánh sáng. Điều trị triệt để lông quặm bằng phẫu thuật.

Lông quặm có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, lông mi mọc hướng vào trong khiến cho phần giác mạc và kết mạc bị chà sát liên tục dẫn đến tổn thương, gây kích ứng mắt. Lông quặm do nhiều nguyên nhân gây ra như:

Lông quặm bẩm sinh: Thường gặp ở trẻ em có khuôn mặt bụ bẫm, mũi thấp tẹt, gốc Châu Á. Khi bị quặm, trẻ khó chịu hay dụi mắt gây viêm kết mạc, trợt biểu mô, có thể gây sẹo do viêm loét giác mạc, làm giảm thị lực.

Một số nguyên nhân gây bệnh lông quặm khác như: Bệnh mắt Herpes zoster, chấn thương mắt như bỏng, viêm bờ mi mạn tính, bệnh mắt hột. Một số rối loạn về da và lớp niêm mạc bao gồm bóng nước có sẹo và hội chứng Stevens-Johnson.

Để phòng ngừa bệnh lông quặm bạn cần thường xuyên vệ sinh mắt bằng nước muối sinh lý. Điều trị dứt điểm các bệnh về mắt như đau mắt hột. Đeo mắt kính bảo vệ mắt tránh cát, bụi. Giữ môi trường sống xung quanh sạch sẽ.

Những dấu hiệu và triệu chứng của lông quặm

Khi lông mi thường xuyên cọ sát vào giác mạc và kết mạc sẽ dẫn đến nhiều triệu chứng như:

• Chảy nhiều nước mắt quá mức.

• Đóng vảy cứng ở mi mắt và tiết dịch nhầy (có nhiều ghèn).

• Cảm giác cộm, xốn, khó chịu như có cát trong mắt.

• Cảm giác đau khi tiếp xúc với ánh sáng chói.

• Giảm thị lực, nhìn mờ.

• Đỏ mắt.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh lông quặm

Bệnh lông quặm kéo dài không được chữa trị có thể dẫn đến sẹo giác mạc, cũng như gia tăng nguy cơ viêm loét giác mạc. Trường hợp gặp phải biến chứng nghiêm trọng có thể dẫn đến giảm sút thị lực thậm chí mù lòa hoàn toàn. 

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng như: Chảy nước mắt quá mức, đỏ mắt, mắt có ghèn, cộm mắt, nhìn mờ... bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh lông quặm, tránh biến chứng có thể gây mù lòa và giúp bạn mau chóng phục hồi sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh lông quặm

Một số nguyên nhân gây bệnh lông quặm, bao gồm:

• Nếp da thừa bẩm sinh: Thường gặp ở trẻ em, là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh lông quặm.

• Bệnh mắt hột, nhiễm trùng mắt mức độ nặng: Xuất hiện chủ yếu ở các quốc gia đang phát triển.

• Lông quặm có thể do bệnh mắt Herpes zoster, bệnh tự miễn, viêm sưng mí mắt và do chấn thương.

• Người lớn tuổi là đối tượng thường gặp bệnh lông quặm nhất, do hiện tượng lão hóa làm các mô nâng đỡ mi bị giãn nở, lỏng lẻo, khiến lông mi quặm vào trong gây cảm giác khó chịu, cộm, chảy nước mắt và đỏ mắt. Lông mi chà vào nhãn cầu có thể gây loét giác mạc và sẹo.

• Lông quặm do co thắt: Co thắt mi mạn tính, thường xảy ra ở mi dưới. Người bệnh sang chấn sau phẫu thuật hoặc bị viêm mắt, nheo mắt kéo dài khiến bờ mi bị cuộn vào bên trong gây bệnh lông quặm.

• Quặm mi do sẹo: Một số bệnh lý về kết mạc có thể dẫn đến biến chứng quặm mi như bệnh: Đau mắt hột, bệnh Pemphigus mắt, bỏng hóa chất, hội chứng Stevens-Johnson... Khi kết mạc mi có sẹo sẽ làm cho sụn mi mắt bị uốn cong vào trong, có vài trường hợp có thể gặp phải có dính mi một phần.

Những ai có nguy cơ mắc phải (bị) lông quặm?

Một số đối tượng có nguy cơ cao mắc phải bệnh lông quặm, bao gồm: Trẻ em có nếp da thừa bẩm sinh, người bị đau mắt hột, người bị viêm mí mắt, người lớn tuổi do bị lão hóa cơ nâng mí mắt...

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc (bị) lông quặm

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc lông quặm, bao gồm:

Viêm bờ mi mạn tính, bệnh nhiễm trùng mắt Herpes Zoster, nếp da thừa bẩm sinh, chấn thương mắt, bệnh đau mắt hột, hội chứng Stevens-Johnson và bọng nước Pemphigoid.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán bệnh lông quặm

Dựa vào đặc điểm lâm sàng, các triệu chứng điển hình như: Cảm giác có vật lạ trong mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt, đau đớn và sợ ánh sáng chói. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra sự phân bố của lông mi bị quặm, làm rõ nguyên nhân và loại trừ các chẩn đoán khác.

Phương pháp điều trị lông quặm hiệu quả

Việc điều trị lông quặm ở mắt chủ yếu là phẫu thuật, mục tiêu điều trị là để cải thiện đáng kể tình trạng bệnh. Các thủ thuật này gồm có: Triệt lông mi/nang lông hoặc tái định vị lông mi/nang lông.

• Phẫu thuật triệt lông mi và nang lông: Phương pháp này thích hợp đối với lông quặm từng phần hoặc cục bộ.

• Phẫu thuật tái định vị lông mi và nang lông: Đối với trường hợp quặm mi theo chiều ngang hay chùng mi hoặc trường hợp tạo sẹo lớp sau.

• Triệt lông mi bằng điện có thể hiệu quả, nhưng nhược điểm là thường gây đau đớn cho bệnh nhân.

Ngoài phẫu thuật, có thể sử dụng chất bôi trơn chẳng hạn như: Nước mắt nhân tạo và thuốc mỡ, có thể làm giảm tác dụng kích thích khi các sợi mi cọ xát vào mắt.

Cần điều trị triệt để bệnh bóng nước có sẹo ở mắt hoặc hội chứng Stevens-Johnson nếu mắc phải. Đây là nguyên nhân khiến mi mọc lệch hướng gây ra bệnh lông quặm.

Đối với bệnh nhân đau mắt hột, thuốc doxycycline ức chế thành công các nguyên bào sợi cơ và giúp ích trong việc điều trị cũng như ngăn ngừa lông quặm tái phát sau phẫu thuật.

Lưu ý: Các loại thuốc khi dùng phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của lông quặm

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị về chế độ dinh dưỡng, cũng như trong việc sử dụng thuốc.

• Duy trì lối sống tích cực, ngủ đủ giấc từ 6 - 8 giờ, bệnh nhân cần nghỉ ngơi đầy đủ.

• Tránh xa khói thuốc thụ động, bỏ hút thuốc lá. Không uống rượu bia.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị như: Chảy nước mắt quá mức, cộm mắt, đỏ mắt…

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh lông quặm và điều trị sớm hoặc để bác sĩ tìm hướng điều trị mới nếu bệnh của bạn chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

Chế độ dinh dưỡng:

• Bổ sung calcium từ thức ăn, sữa hay các thực phẩm chức năng có chứa calcium.

Phương pháp phòng ngừa bệnh lông quặm hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Bạn nên sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mắt thường xuyên. Sử dụng nguồn nước sạch, rửa mặt và vệ sinh mắt bằng khăn sạch, tránh dùng chung khăn với người khác.

• Khi ra ngoài hoặc làm việc trong điều kiện nhiều cát, bụi, nắng…bạn cần đeo mắt kính để bảo vệ mắt.

• Điều trị dứt điểm các bệnh về mắt như đau mắt hột, có khả năng gây biến chứng quặm mi.

• Giữ môi trường sống xung quanh sạch và trong lành.

• Hãy đến các bệnh viện chuyên khoa mắt gần nhất để các bác sĩ khám và điều trị nếu bạn bị bênh lông quặm.