Ung thư môi: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Ung thư môi là gì?

Ung thư môi là sự phát triển bất thường và không kiểm soát của các tế bào, dẫn đến việc hình thành những thương tổn hoặc khối u trên bề mặt da môi. Ung thư này có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên da môi (trên hoặc dưới), nhưng thường gặp hơn là ung thư môi dưới. Đây được coi là loại ung thư miệng phổ biến nhất hiện nay. Phần lớn các trường hợp bệnh thuộc loại ung thư biểu mô tế bào vảy, tức là xuất phát từ các tế bào phẳng, mỏng ở lớp giữa và lớp ngoài của da, được gọi là tế bào vảy.

Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư môi

Các triệu chứng của ung thư môi thường rất dễ nhận biết và đáng chú ý, bao gồm:

• Các vết loét khó lành: Chúng thường xuất hiện trên môi dưới dạng cục, mảng trắng gần miệng hoặc quanh môi. Nếu vết loét kéo dài hơn 2 tuần mà không thấy cải thiện sau khi đã dùng thuốc và các phương pháp điều trị khác, kết hợp cảm giác đau đớn và gặp khó chịu khi nhai, nuốt, đây có thể là dấu hiệu của ung thư và cần đến bác sĩ để được kiểm tra.
• Xuất hiện các khối u: Không chỉ có vậy, người bệnh cũng có thể cảm nhận sự xuất hiện các khối u, trên môi cũng như ở mọi vị trí trong khoang miệng hoặc cổ họng. Nếu bạn phát hiện có khối u ở môi hoặc trong khoang miệng, bạn nên đến bệnh viện sớm để làm xét nghiệm sinh thiết để kiểm tra và chẩn đoán ung thư kịp thời.
• Thay đổi sắc tố da ở môi: Sự phát triển của tế bào ác tính cũng có thể thay đổi màu sắc của da môi, khiến nó trở nên nhợt nhạt hoặc đen sạm. Ngoài ra, da môi cũng có thể biến dạng trở nên thô dày hoặc cứng, đồng thời môi có chảy máu ở vùng loét hoặc vết không lành trên môi.
• Cảm thấy tê đau, ngứa hoặc có những cảm giác bất thường trên môi mà không rõ nguyên nhân.

Những triệu chứng của bệnh không chỉ giới hạn ở khu vực môi mà còn có thể xuất hiện ở các vị trí khác trên cơ thể, như sưng hạch, sưng hàm hay thậm chí sụt cân không rõ lí do. Do đó, việc chú ý đến những biểu hiện này và thăm khám định kỳ là cực kỳ quan trọng để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu gặp bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng nào của ung thư môi như đã kể trên, các bạn hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được thăm khám, tư vấn và đưa ra các giải pháp kịp thời. Việc chẩn đoán và điều trị càng sớm chắc chắn sẽ làm giảm nguy cơ bệnh diễn biến nguy hiểm và thúc đẩy bệnh nhân phục hồi tốt hơn.

Nguyên nhân dẫn đến ung thư môi

Nguyên nhân gây căn bệnh này vẫn là một bí ẩn đối với y học cho đến thời điểm hiện tại. Cơ chế chính xác tạo ra căn bệnh này vẫn chưa được rõ ràng. Tuy nhiên, chúng ta có thể lý giải rằng ung thư xảy ra khi các tế bào trải qua các đột biến trong ADN, khiến chúng mất kiểm soát trong việc nhân lên và không tuân thủ chu trình bình thường của sự sinh trưởng tế bào. Các tế bào này tiếp tục tồn tại và hình thành một khối u có khả năng xâm lấn (di căn) các bộ phận khác trong cơ thể, gây hại đến các tế bào khỏe mạnh xung quanh. Ngoài ra, một số yếu tố đóng vai trò chính trong việc làm tăng nguy cơ mắc bệnh gồm:

• Tiêu thụ thuốc lá: Việc sử dụng thuốc lá ở bất kỳ hình thức nào, như thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử… đều là những yếu tố tăng nguy cơ đáng kể.
• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Sự tiếp xúc quá lâu với ánh nắng mặt trời có thể góp phần làm tăng khả năng mắc bệnh, chủ yếu xảy ra ở những người thường xuyên làm việc ngoài trời.
• Hệ miễn dịch suy yếu: Các trường hợp có hệ miễn dịch yếu kém dễ dàng bị tác động bởi các tác nhân gây ung thư và có nguy cơ cao hơn về bệnh.
• Nhiễm virus HPV.
• Lạm dụng tiêu thụ rượu bia.

Việc hiểu rõ về những yếu tố kể trên là một bước quan trọng để tăng cơ hội phát hiện sớm và điều trị hiệu quả bệnh lý ung thư này. Hơn nữa, việc cải thiện chế độ sống và loại bỏ những thói quen độc hại cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh này.

Những ai có nguy cơ mắc phải ung thư môi?

Lối sống hàng ngày có ảnh hưởng không nhỏ đến nguy cơ mắc bệnh ung thư này. Hàng loạt người bị chẩn đoán mắc ung thư miệng mỗi năm, con số vượt quá 36.000 ca. Đáng chú ý, nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn phụ nữ. Thông thường, những người trên 40 tuổi và làm việc ngoài trời nhiều là những nhóm dễ bị tổn thương. Theo Viện nghiên cứu răng hàm mặt quốc gia Mỹ, những người kết hợp hút thuốc và uống rượu có nguy cơ cao hơn bình thường. Điều này nhấn mạnh rõ ràng tầm quan trọng của việc từ bỏ thói quen độc hại này để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư môi

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh có thể kể đến:

• Sử dụng quá mức thuốc lá, xì gà, thuốc lá điện tử…
• Người có màu da sáng.
• Tiếp xúc quá nhiều và lâu với ánh nắng từ mặt trời.
• Nghiện uống rượu bia.
• Người suy yếu hệ miễn dịch.
• Người mắc phải virus HPV.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán bệnh ung thư môi

Để chẩn đoán bệnh, các bước xét nghiệm và quy trình chẩn đoán bao gồm:

Thăm khám lâm sàng

Bắt đầu bằng việc thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ tìm hiểu về bệnh sử và thói quen của người bệnh, lắng nghe triệu chứng mà họ đang gặp phải. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tổng thể môi, miệng, mặt và cổ để tìm kiếm những dấu hiệu có thể làm nghi ngờ ung thư.

Sinh thiết

Để xác định chính xác có ung thư hay không, bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết. Quá trình này bao gồm lấy một mẫu mô nhỏ từ vùng bị nghi ngờ và đưa đi xét nghiệm. Mẫu mô này sẽ được phân tích trong phòng thí nghiệm để xác định sự tồn tại của tế bào ung thư, loại ung thư cụ thể và mức xâm lấn của tế bào ung thư.

Xét nghiệm hình ảnh

Để tìm hiểu liệu ung thư đã di căn hay chưa, các xét nghiệm hình ảnh sẽ được thực hiện. Thông thường, người bệnh sẽ được yêu cầu thực hiện chụp cắt lớp vi tính (CT scan), chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp phát xạ positron (PET). Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể được yêu cầu thực hiện chụp X quang ngực, kiểm tra công thức máu hoặc nội soi. Những xét nghiệm này sẽ giúp đánh giá tình trạng bên trong cơ thể và xác định sự lan rộng của bệnh.

Những bước xét nghiệm này cùng nhau sẽ giúp xác định chính xác tình trạng của ung thư môi và quyết định phương pháp điều trị phù hợp nhằm đảm bảo tối ưu khả năng chữa trị và tăng cơ hội hồi phục cho người bệnh.

Phương pháp điều trị ung thư môi hiệu quả

Điều trị ung thư môi phụ thuộc vào giai đoạn tiến triển của bệnh (bao gồm cả kích thước khối u) và sức khỏe của bệnh nhân giống như các bệnh lí ung thư khác. Nhưng bệnh ung thư này thường có tỷ lệ sống sót cao vì nó thường được phát hiện ở giai đoạn đầu. Với việc các khối u ác tính phát triển ở các vị trí dễ quan sát, bệnh nhân thường được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Kết quả là, tỷ lệ sống sót của các bệnh nhân từng mắc sau 5 năm trung bình khoảng 92%.

Có nhiều phương pháp điều trị ung thư môi hiện nay bao gồm:

Phẫu thuật

Phẫu thuật được sử dụng để loại bỏ các tế bào ung thư và vùng xung quanh. Bác sĩ sẽ tạo hình môi sao cho người bệnh vẫn giữ được khả năng sinh hoạt bình thường. Các kỹ thuật hiện đại được áp dụng để giảm thiểu sẹo sau phẫu thuật. Trong trường hợp bệnh nặng, việc tái tạo môi sau phẫu thuật có thể yêu cầu sự can thiệp của bác sĩ thẩm mỹ với việc sử dụng da và mô từ vùng khác trên cơ thể.

Xạ trị

Phương pháp này sử dụng tia năng lượng cao như tia X và proton để phá hủy tế bào ung thư. Xạ trị có thể thực hiện độc lập hoặc kết hợp sau phẫu thuật. Bức xạ sẽ tiêu diệt tế bào ung thư trong môi và các hạch bạch huyết ở cổ nếu có. Để tập trung chính xác, thường dùng máy phát xạ lớn với các chùm năng lượng tập trung. Tùy theo tình hình, liệu pháp cận xạ trị có thể được áp dụng, cho phép đưa bức xạ trực tiếp vào môi người bệnh với liều cao hơn.

Hóa trị

Hóa trị sử dụng thuốc hóa chất tác dụng mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư. Trong trường hợp mắc bệnh lý này, hóa trị có thể kết hợp với xạ trị để tăng hiệu quả điều trị. Nếu ung thư đã lan rộng sang các vùng khác của cơ thể, hóa trị cũng có thể được sử dụng để giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Điều trị trúng đích bằng thuốc

Phương pháp này tập trung vào các điểm yếu cụ thể trong các tế bào ung thư. Bằng cách chặn những điểm yếu này, điều trị trúng đích bằng thuốc có thể thành công tiêu diệt tế bào ung thư. Liệu pháp thường kết hợp với hóa trị để đạt hiệu quả tối đa.

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch tăng cường hệ miễn dịch để chống lại ung thư. Hệ miễn dịch thường không thể phát hiện và loại bỏ tế bào ung thư do chúng lẩn tránh bằng cách sản xuất các protein nhằm che giấu. Liệu pháp miễn dịch được sử dụng nhằm can thiệp vào quá trình này. Đối với bệnh lý ung thư này, liệu pháp này có thể được sử dụng khi ung thư tiến triển và cơ thể không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác nữa.

Những thói quen sinh hoạt giúp bạn hạn chế những diễn tiến của ung thư môi

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị.
• Duy trì lối sống tích cực, lành mạnh. Bỏ thói quen hại đến cơ thể như lạm dụng thuốc lá, rượu bia hay tắm nắng.
• Liên hệ bác sĩ điều trị ngay khi cơ thể có bất thường trong thời gian điều trị.
• Thăm khám định kì để theo dõi bệnh và định hướng việc điều trị.
• Luôn giữ một tinh thần đầy lạc quan, thoải mái.

Chế độ dinh dưỡng:

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý.
• Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu bia, cà phê,...
• Ăn nhiều rau xanh, bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, C, D,... để tăng cường sức đề kháng.

Phương pháp phòng ngừa ung thư môi hiệu quả

Ung thư môi có thể tránh được bằng những biện pháp đơn giản và hợp lý trong sinh hoạt cuộc sống hàng ngày. Việc từ bỏ thói quen hút thuốc lá, giới hạn việc uống rượu và hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá lâu là các cách hiệu quả giúp bảo vệ môi của bạn. Ngoài ra, sử dụng son chống nắng cho môi hằng ngày là một phương pháp hiệu quả. Nên chọn son chống nắng phổ rộng với SPF tối thiểu 30. Theo khuyến cáo nên thoa son sau mỗi 2 giờ để son có tác dụng bảo vệ tốt nhất.