Vô sinh nam là gì? Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị bệnh

Vô sinh nam là gì?

Vô sinh ở nam giới được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa là tình trạng nam giới không có khả năng khiến một phụ nữ có khả năng sinh sản mang thai trong ít nhất 1 năm quan hệ tình dục thường xuyên, không được các biện pháp bảo vệ.

Vì nguyên nhân do nam và nữ thường cùng tồn tại, nên điều cần thiết là cả hai đối tác đều được kiểm tra về tình trạng vô sinh và cùng nhau xử lý. Nhìn chung, yếu tố nam giới góp phần đáng kể vào khoảng 50% tất cả các trường hợp vô sinh. Còn nếu chỉ riêng từ phía duy nhất là do nam giới thì khoảng 20% ​​các trường hợp

Có một số lý do khiến nam giới có khả năng sinh sản, bao gồm cả các tình trạng có thể phục hồi và không thể phục hồi. Các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến từng đối tác, bao gồm tuổi tác, thuốc men, tiền sử phẫu thuật, tiếp xúc với độc tố trong môi trường, các vấn đề về di truyền và các bệnh toàn thân. Mục đích chính của việc đánh giá tình trạng vô sinh ở nam giới là xác định các yếu tố góp phần gây ra tình trạng này, đưa ra phương pháp điều trị cho những yếu tố có thể hồi phục, xác định xem nam giới có phải là ứng cử viên cho các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (ART) hay không và cung cấp tư vấn cho các tình trạng không thể hồi phục và không thể điều trị được.

Có tới 6% nam giới được đánh giá tình trạng vô sinh ở nam giới sẽ được phát hiện mắc bệnh lý bên dưới nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như ung thư. Đây là một lý do bổ sung để tiến hành đánh giá toàn diện đối với các đối tác nam của các cặp đôi vô sinh để có thể xác định và điều trị bất kỳ tình trạng bệnh lý tiềm ẩn đáng kể nào.

Những dấu hiệu và triệu chứng của vô sinh nam

Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:

• Các vấn đề về chức năng tình dục như khó xuất tinh hoặc lượng tinh dịch xuất ra ít, giảm ham muốn tình dục hoặc khó duy trì sự cương cứng (rối loạn cương dương);
• Đau, sưng hoặc có khối u ở vùng tinh hoàn;
• Mất khả năng ngửi, không cảm giác được mùi vị;
• Sự phát triển vú bất thường (gynecomastia);
• Lượng lông giảm, bất thường về nhiễm sắc thể hoặc nội tiết tố;
• Số lượng tinh trùng thấp hơn bình thường (ít hơn 15 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch hoặc tổng số tinh trùng dưới 39 triệu mỗi lần xuất tinh).

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh vô sinh nam

Các biến chứng của vô sinh nam có thể bao gồm:

• Căng thẳng và khó khăn trong mối quan hệ liên quan đến việc không thể có con;
• Kỹ thuật sinh sản đắt tiền và phức tạp;
• Tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn, khối u ác tính, ung thư ruột kết và ung thư tuyến tiền liệt.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn không thể thụ thai sau một năm giao hợp đều đặn, không dùng biện pháp bảo vệ/ tránh thai hoặc sớm hơn nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Vấn đề cương cứng hoặc xuất tinh khó khăn;
• Đau, khó chịu, có khối u hoặc sưng tấy ở vùng tinh hoàn;
• Có tiền sử về các vấn đề về tinh hoàn, tuyến tiền liệt hoặc tình dục;
• Phẫu thuật háng, tinh hoàn, dương vật hoặc bìu;
• Bạn tình trên 35 tuổi.

Nguyên nhân và nguy cơ dẫn đến vô sinh nam

Có nhiều nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới, có thể được phân loại rộng rãi do nguyên nhân chung của chúng. Những nguyên nhân này bao gồm các rối loạn nội tiết (thường là do suy sinh dục) ước tính ở mức 2% đến 5% các trường hợp, các rối loạn vận chuyển tinh trùng (như thắt ống dẫn tinh) ở mức 5%, các khiếm khuyết tinh hoàn nguyên phát (bao gồm các chỉ số tinh trùng bất thường mà không có nguyên nhân nào có thể xác định được) ở mức 65% đến 80% và vô căn (khi nam giới vô sinh có các thông số tinh trùng và tinh dịch bình thường) ở mức 10% đến 20%.

Đây chỉ là những ước tính chung, vì không có số liệu thống kê chính xác do tình trạng báo cáo không đầy đủ, các yếu tố văn hóa và sự khác biệt giữa các khu vực. Bệnh nhân được gửi đến một trung tâm đầy đủ thiết bị có nhiều khả năng được báo cáo tình trạng của họ, trong khi bệnh nhân tư nhân có thể không bao giờ được thu thập dữ liệu. Tóm tắt một phần các nguyên nhân cụ thể được liệt kê dưới đây như sau:

• Các bất thường về tiết niệu-sinh dục mắc phải: Tắc nghẽn hoặc thắt ống dẫn tinh hai bên, cắt bỏ tinh hoàn hai bên, viêm mào tinh hoàn, TURP (cắt bỏ tuyến tiền liệt bằng nội soi), giãn tĩnh mạch thừng tinh và xuất tinh ngược dòng.
• Các bất thường về tiết niệu sinh dục bẩm sinh: Mào tinh không có, rối loạn chức năng hoặc tắc nghẽn, các bất thường bẩm sinh của ống dẫn tinh, tinh hoàn ẩn và các rối loạn ống dẫn tinh (nang).
• Các nguyên nhân nội tiết: Thiếu hụt GnRH bẩm sinh (hội chứng Kallmann), hội chứng Prader-Willi, hội chứng Laurence-Moon-Beidl, hội chứng quá tải sắt, chứng mất điều hòa tiểu não gia đình, chấn thương đầu, xạ trị nội sọ, bổ sung testosterone và cường giáp.
• Các chất độc trong môi trường: Thuốc trừ sâu, thuốc diệt nấm, thuốc trừ sâu, hút thuốc, uống quá nhiều rượu, Chất độc màu da cam và các chất hóa học khác.
• Nguyên nhân di truyền: Đột biến gen (CFTR), loạn động lông mao nguyên phát, hội chứng Kallmann, hội chứng Klinefelter, hội chứng Young, hội chứng chỉ tế bào Sertoli, Kal-1, Kal-2, FSH, LH, FGFS, thiếu hụt gen GnRH1/GNRHR PROK2/PROK2R, bất thường nhiễm sắc thể, vi mất đoạn nhiễm sắc thể Y, đột biến AR và mất đoạn gr/gr.
• Nguyên nhân vô căn: Vô sinh nam (10% đến 20%) trong đó các thông số tinh dịch đều bình thường, nhưng nam giới vẫn vô sinh.
• Nguyên nhân miễn dịch: Viêm tuyến yên lymphocytic, nhiễm sắc tố sắt, bệnh sarcoidosis, bệnh histiocytosis, bệnh lao và nhiễm nấm.
• Các bệnh ác tính: Khối Seller, u tuyến yên lớn (macroadenomas), u sọ hầu và phẫu thuật hoặc xạ trị điều trị các tình trạng này, khối u tinh hoàn và khối u tuyến thượng thận dẫn đến dư thừa androgen.
• Thuốc hoặc ma túy: Thuốc phiện, thuốc hướng thần có thể gây ức chế GnRH, bổ sung testosterone ngoại sinh hoặc steroid androgen, chất tổng hợp và chất đối kháng GnRH được sử dụng trong ung thư tuyến tiền liệt, liệu pháp glucocorticoid mãn tính, tác nhân alkyl hóa, thuốc kháng androgen, ketoconazole, cimetidine và thuốc chẹn alpha cho phì đại tuyến tiền liệt.
• Rối loạn chức năng tình dục: Xuất tinh sớm, không xuất tinh, quan hệ tình dục không thường xuyên và rối loạn cương dương.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu - sinh dục: Lậu, chlamydia, giang mai, lao, nhiễm trùng tiết niệu tái phát, viêm tuyến tiền liệt và viêm tuyến tiền liệt -túi tinh tái phát.

Vô sinh nam cũng có thể được phân loại dựa trên các can thiệp y khoa có khả năng hỗ trợ thụ thai như sau:

• Các nguyên nhân có thể điều trị được gây vô sinh nam được tìm thấy trong 18% trường hợp - tắc nghẽn tinh trùng, ống dẫn tinh và nang đường giữa tuyến tiền liệt, thiếu hụt gonadotropin, rối loạn chức năng tình dục, tự miễn dịch tinh trùng, giãn tĩnh mạch thừng tinh và tác dụng có thể phục hồi của độc tố.
• Vô sinh nam không thể điều chỉnh hoặc chưa đủ khả năng thụ tinh được tìm thấy trong 70% trường hợp - thiểu tinh trùng, tinh trùng yếu, tinh trùng dị dạng và tinh trùng bình thường với các khiếm khuyết về chức năng. ART thường cần thiết để sinh sản.
• Vô sinh nam không thể điều trị được thấy trong 12% trường hợp - suy ống sinh tinh nguyên phát, hội chứng chỉ có tế bào Sertoli và cắt bỏ tinh hoàn hai bên.