Các triệu chứng giãn tĩnh mạch không nên bỏ qua

Khi nói đến chứng suy giãn tĩnh mạch, nhiều người có thể nghĩ rằng đó không phải là vấn đề nghiêm trọng và bỏ qua việc điều trị sớm vì các triệu chứng giãn tĩnh mạch ban đầu không rõ ràng. Trên thực tế, nếu chứng giãn tĩnh mạch không điều trị có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng.

Giãn tĩnh mạch là gì?

Ở vùng da dưới cơ thể chúng ta có các tĩnh mạch, chúng có nhiệm vụ đưa máu về tim. Khi các tĩnh mạch xảy ra bất thường, máu không thể quay trở lại tim hoàn toàn, gây ứ đọng máu trong tĩnh mạch và khiến thành tĩnh mạch bị giãn nở gọi là giãn tĩnh mạch hay suy tĩnh mạch. Nó biểu hiện bằng sự giãn nở ngoằn ngoèo của tĩnh mạch. Các loại giãn tĩnh mạch phổ biến bao gồm:

• Giãn tĩnh mạch chi dưới.
• Giãn tĩnh mạch dạ dày - thực quản.
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh.

Nguyên nhân gây giãn tĩnh mạch

Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh của căn bệnh này vẫn chưa rõ ràng nhưng người ta thường cho rằng chứng loạn sản thành tĩnh mạch bẩm sinh và nhiều yếu tố gây tăng áp lực tĩnh mạch là nguyên nhân chính.

• Trào ngược tĩnh mạch: Trào ngược máu do suy van tĩnh mạch, dẫn đến tăng huyết áp tĩnh mạch, chẳng hạn như suy van tĩnh mạch sâu nguyên phát ở chi dưới.
• Rối loạn hồi lưu tĩnh mạch: Tắc nghẽn tĩnh mạch đoạn gần do nhiều nguyên nhân khác nhau, dẫn đến rối loạn hồi lưu máu và tăng huyết áp tĩnh mạch. Ví dụ như hội chứng huyết khối tĩnh mạch sâu, tăng áp lực tĩnh mạch cửa do nhiều nguyên nhân khác nhau (như viêm gan, xơ gan, nhiễm giun sán), hội chứng Budd-Chiari, khối u,...
• Bất thường về phát triển bẩm sinh: Hội chứng chèn ép tĩnh mạch chậu, hình thành tĩnh mạch cửa bất thường bẩm sinh,...

Trong trường hợp bình thường, áp lực trong tĩnh mạch tương đối nhỏ, tĩnh mạch dễ bị tác động bởi áp lực bên ngoài, ảnh hưởng đến lưu lượng máu.

• Đứng, ngồi lâu: Trong cuộc sống, nhiều ngành nghề do tính chất công việc phải đứng hoặc ngồi lâu trong thời gian dài. Khiến máu bị tác động bởi các yếu tố trọng lực, máu ứ đọng, tĩnh mạch phải chịu áp lực cao trong thời gian dài có thể trực tiếp gây tổn thương van tĩnh mạch, dễ dẫn đến chứng giãn tĩnh mạch.
• Mang thai: Ở phụ nữ mang thai, tử cung mở rộng sẽ chèn ép tĩnh mạch chủ dưới trong khoang bụng, từ đó ngăn chặn sự quay trở lại của máu từ chi dưới và làm tăng áp lực tĩnh mạch, cuối cùng dẫn đến giãn tĩnh mạch.
• Người mắc các bệnh liên quan: Một số bệnh có thể gây chèn ép đầu gần của tĩnh mạch dẫn đến tắc nghẽn tĩnh mạch trở về như bệnh nhân có khối u vùng chậu, hội chứng chèn ép tĩnh mạch chậu, tắc tĩnh mạch cửa do nhiều nguyên nhân khác nhau,...

Các triệu chứng giãn tĩnh mạch

Trong hầu hết các trường hợp, giãn tĩnh mạch ở tất cả các bộ phận của cơ thể có khởi phát âm thầm và thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Trừ khi quan sát thấy sự bất thường, bao gồm:

• Bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch dạ dày và thực quản nặng: Trong những trường hợp nhẹ, chỉ có các tĩnh mạch dưới niêm mạc dạ dày - thực quản bị giãn ngoằn ngoèo và có thể không có triệu chứng khó chịu rõ ràng. Trong trường hợp nặng, các triệu chứng giãn tĩnh mạch mà bệnh nhân có thể gặp là vỡ và chảy máu, biểu hiện là nôn ra máu, hầu hết mọi người đều nôn ra máu đỏ tươi. Nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến sốc mất máu, cần điều trị y tế càng sớm càng tốt. Chảy máu do giãn tĩnh mạch dạ dày - thực quản là biến chứng nguy hiểm nhất ở bệnh nhân xơ gan, tỷ lệ tử vong tương đối cao.
• Bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch ở chi dưới: Nó chỉ biểu hiện dưới dạng giãn tĩnh mạch nông và phồng lên ở chi dưới. Tình trạng này có thể kéo dài vài năm, thậm chí hàng chục năm, thậm chí một số bệnh nhân có thể không cảm thấy khó chịu trong suốt cuộc đời. Khi chứng giãn tĩnh mạch nông ở chi dưới tiếp tục trầm trọng hơn, hầu hết bệnh nhân có thể nhìn thấy nổi rõ các tĩnh mạch màu xanh tím trên da ở chi dưới, có cảm giác nặng nề, đau nhức và khó chịu ở chi dưới, một số còn kết hợp với phù nề chi dưới. Bệnh nhân có thể phát triển các thay đổi loạn dưỡng da ở mặt trong của bắp chân, chẳng hạn như teo da, bong tróc, sạm da, cứng da, ngứa cục bộ,... Giai đoạn sau của chứng giãn tĩnh mạch ở chi dưới có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm tĩnh mạch huyết khối bề mặt, hình thành vết loét, xuất hiện ngứa da và chàm. Khi có áp lực bên ngoài có thể gây vỡ và chảy máu tĩnh mạch.
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Bệnh không có triệu chứng, dễ bị bỏ qua và chỉ được phát hiện khi khám thực thể. Trong trường hợp nặng, triệu chứng chính là bìu có tĩnh mạch bị giãn phình to ra, kèm theo sưng tấy và đau âm ỉ. Các triệu chứng sẽ trầm trọng hơn khi đi lại hoặc đứng lâu, có thể thuyên giảm khi nằm xuống nghỉ ngơi.

Các triệu chứng giãn tĩnh mạch có điều trị được không?

Khi chứng giãn tĩnh mạch trở nên trầm trọng hơn và xuất hiện sắc tố trên da, viêm da, chàm hoặc loét, bệnh nhân nên đi khám kịp thời. Bác sĩ sẽ đưa ra đánh giá toàn diện dựa trên tiền sử bệnh, triệu chứng, kết quả kiểm tra hình ảnh,... của bệnh nhân và đưa ra kế hoạch điều trị hợp lý.

Việc điều trị chứng giãn tĩnh mạch đòi hỏi các phương pháp khác nhau tùy theo các triệu chứng giãn tĩnh mạch và mức độ của bệnh, bao gồm điều trị không phẫu thuật và điều trị phẫu thuật. Điều trị trong giai đoạn không có triệu chứng chủ yếu tập trung vào phòng ngừa. Điều trị triệu chứng có thể được sử dụng trong giai đoạn cấp tính và nên điều trị bằng phẫu thuật xâm lấn tối thiểu trong trường hợp giãn tĩnh mạch nặng. Về điều trị bằng thuốc, bệnh nhân có thể được điều trị bằng các loại thuốc có tác dụng làm tăng trương lực tĩnh mạch và giảm tính thấm thành mạch.

Bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch cần có những điều chỉnh tương ứng trong cuộc sống hàng ngày, thay đổi thói quen đứng hoặc ngồi trong thời gian dài và thực hiện các bài tập thích hợp để ngăn ngừa tình trạng giãn tĩnh mạch trở nên trầm trọng hơn.

Biện pháp phòng ngừa giãn tĩnh mạch

• Người béo phì nên giảm cân. Mặc dù béo phì không phải là nguyên nhân trực tiếp nhưng áp lực quá mức lên chân có thể khiến tĩnh mạch ở chân kém hồi phục và khiến tĩnh mạch giãn ra trầm trọng hơn.
• Những người lao động chân tay nặng nhọc và làm việc lâu dài tốt nhất nên mang vớ co giãn để giữ cho các tĩnh mạch nông ở trạng thái bị nén.
• Trong những giai đoạn đặc biệt như kinh nguyệt, mang thai, chị em nên đặc biệt chú ý đến đôi chân, nghỉ ngơi nhiều hơn và massage chân thường xuyên để giúp máu lưu thông, tránh tình trạng giãn tĩnh mạch.
• Kê cao chân khi ngủ khoảng 15 cm bằng gối, chăn để thúc đẩy lưu lượng máu ở chân và giảm bớt áp lực tĩnh mạch.
• Tập thể dục vừa phải: Tập thể dục chân phù hợp trong khoảng một giờ. Đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe,... có thể giúp tăng cường cơ bắp chân và thúc đẩy quá trình lưu thông máu ở chân.

Tóm lại, các triệu chứng giãn tĩnh mạch lúc đầu có thể không rõ ràng và dễ bị bỏ qua. Một số bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch thường cảm thấy nặng nề, sưng tấy và đau đớn ở vị trí bị ảnh hưởng, dễ mệt mỏi, có thể thuyên giảm sau khi nghỉ ngơi. Bỏ qua việc điều trị có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống bình thường của người bệnh, đồng thời còn tiềm ẩn những nguy hiểm cho việc điều trị sau này. Cho nên, việc khám sức khỏe định kỳ và đi khám bác sĩ ngay khi có nghi ngờ về sức khỏe là điều vô cùng cần thiết.

Xem thêm:

• 8 cách tự nhiên chữa giãn tĩnh mạch tại nhà hiệu quả an toàn
• Phác đồ điều trị suy giãn tĩnh mạch chi dưới