Chỉ định xét nghiệm Prolactin khi nào?

Qua bài viết sau đây, cùng Nhà thuốc Long châu tìm hiểu về những thông tin hữu về xét nghiệm Prolactin và mục đích của việc xét nghiệm Prolactin nhé.

Tìm hiểu về prolactin

Prolactin hay còn được gọi là hormone luteotropic hoặc luteotropin, được tổng hợp từ thùy trước của tuyến yên và được tiết ra theo các giai đoạn khác nhau để đáp ứng nhu cầu về chế độ ăn uống, quan hệ tình dục, điều trị liên quan đến hormone estrogen, quá trình rụng trứng, và chức năng quan trọng nhất là kích thích sự sản xuất sữa.

Mức độ prolactin trong máu có mối quan hệ nghịch đảo với mức độ estrogen (hormone nữ). Sau khi phụ nữ sinh con, nồng độ estrogen giảm đột ngột, dẫn đến tăng nồng độ prolactin, kích thích cơ thể sản xuất sữa cho việc cho con bú.

Đối với phụ nữ không mang thai, prolactin giúp điều chỉnh quá trình rụng trứng để tạo ra chu kỳ kinh nguyệt và tạo điều kiện cho thụ tinh. Vì vậy, nếu bạn có chu kỳ kinh nguyệt không đều, vô sinh hoặc gặp hiện tượng rỉ sữa, bác sĩ thường sẽ yêu cầu xét nghiệm nồng độ prolactin trong máu. Đối với nam giới, prolactin cũng có tác động đến sản xuất tinh trùng.

Xét nghiệm Prolactin là gì?

Prolactin là một hormone nội tiết quan trọng được tổng hợp bởi thùy trước của tuyến yên. Hormone này có ảnh hưởng đến cả nam và nữ giới và đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh lý. Một trong những vai trò đặc biệt của prolactin là kích thích sự phát triển của tuyến vú và tiết sữa sau khi phụ nữ sinh con.

Xét nghiệm Prolactin là một phương pháp định lượng được sử dụng để đo nồng độ hormone prolactin trong máu. Thông thường, cả nam giới và phụ nữ không mang thai sẽ có một lượng nhỏ prolactin trong máu. Tuy nhiên, trong quá trình mang thai và sau khi sinh khi cho con bú, nồng độ hormone này tăng lên. Đối với những phụ nữ không cho con bú, nồng độ prolactin sẽ nhanh chóng trở về mức bình thường sau khi họ sinh con.

Chỉ số prolactin có thể biến đổi trong suốt ngày, thường có xu hướng tăng dần trong giấc ngủ và đạt đỉnh cao vào thời gian sau khi thức dậy. Mức độ prolactin cũng có thể tăng cao hơn khi cơ thể đang trải qua căng thẳng về mặt thể chất hoặc tinh thần. Để đạt được kết quả xét nghiệm chính xác nhất, thời điểm lý tưởng để lấy mẫu máu là vào buổi sáng, khoảng 3 - 4 giờ sau khi thức dậy.

Bác sĩ chỉ định xét nghiệm Prolactin khi nào?

Các chỉ định xét nghiệm Prolactin sẽ khác nhau tùy thuộc vào giới tính và tình trạng sức khỏe cụ thể của từng người. Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm Prolactin trong những trường hợp sau:

Đối với nữ giới

• Kinh nguyệt không đều hoặc không có: Nồng độ prolactin cao có thể gây ra sự mất cân bằng trong chu kỳ kinh nguyệt, dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc không có. Xét nghiệm prolactin có thể giúp xác định xem nồng độ hormone này có ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt hay không.
• Vô sinh: Một lượng cao prolactin có thể gây ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng hoặc làm giảm khả năng thụ tinh. Xét nghiệm Prolactin có thể giúp phát hiện những tình trạng cao prolactin liên quan đến vô sinh và hỗ trợ trong việc đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
• Sữa mẹ tiết ra khi bạn không mang thai hoặc cho con bú: Nếu bạn không mang thai hoặc đã ngừng cho con bú mà vẫn tiết sữa, nồng độ prolactin có thể là nguyên nhân. Xét nghiệm Prolactin giúp xác định xem có tồn tại sự tăng prolactin không bình thường, dẫn đến tiết sữa không phù hợp với tình trạng hiện tại.
• Đau vú: Nồng độ prolactin cao có thể gây ra sự nhức mắt đau vú. Xét nghiệm Prolactin có thể giúp xác định xem nồng độ hormone này có liên quan đến triệu chứng đau vú hay không.
• Các triệu chứng mãn kinh như bốc hỏa và khô âm đạo: Trong giai đoạn mãn kinh, sự thay đổi nồng độ prolactin có thể góp phần vào các triệu chứng như bốc hỏa (hot flashes) và khô âm đạo. Xét nghiệm Prolactin có thể giúp phát hiện những thay đổi này và cung cấp thông tin quan trọng cho việc quản lý triệu chứng mãn kinh.

Đối với nam giới

• Giảm ham muốn tình dục: Nồng độ prolactin cao có thể gây ra giảm ham muốn tình dục ở nam giới. Xét nghiệm Prolactin có thể giúp xác định xem có sự tăng prolactin không bình thường nào liên quan đến triệu chứng này.
• Khó khăn trong việc cương cứng: Nồng độ prolactin cao có thể gây ra khó khăn trong việc duy trì cương cứng của dương vật, gây ra vấn đề về chức năng tình dục. Xét nghiệm Prolactin có thể giúp phát hiện sự tăng prolactin không bình thường liên quan đến triệu chứng này.
• Vú đau hoặc nở: Một số nam giới có thể trải qua triệu chứng đau hoặc nở vú. Mặc dù hiếm, nồng độ prolactin cao có thể gây ra sự tăng kích thước và nhạy cảm của vú ở nam giới. Xét nghiệm Prolactin có thể giúp xác định xem có tồn tại sự tăng prolactin không bình thường liên quan đến triệu chứng này.
• Sản xuất sữa mẹ (rất hiếm): Mặc dù rất hiếm, nam giới cũng có thể trải qua tình trạng sản xuất sữa mẹ. Nồng độ prolactin cao có thể là nguyên nhân gây ra sự sản xuất sữa mẹ không bình thường ở nam giới. Xét nghiệm Prolactin có thể giúp phát hiện sự tăng prolactin không bình thường liên quan đến triệu chứng này.

Một số nguyên nhân khiến nồng độ prolactin bất thường

Nồng độ prolactin bất thường trong máu có thể xuất hiện do một số nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến được liên kết đến nồng độ prolactin bất thường:

• Prolactinoma: Đây là một loại khối u lành tính trong tuyến yên (tiền liệt tuyến) mà sản xuất quá nhiều prolactin. Prolactinoma là nguyên nhân chính gây ra tăng nồng độ prolactin trong máu. Khối u này có thể gây ra các triệu chứng như tiết sữa không phù hợp, giảm ham muốn tình dục, vấn đề về cương cứng và kinh nguyệt không đều.
• Rối loạn vùng dưới đồi: Vùng dưới đồi là phần của não giữ vai trò quan trọng trong việc kiểm soát hoạt động của tuyến yên. Bất kỳ bệnh lý hoặc tác động nào đến vùng này có thể gây ra sự tăng prolactin. Các bệnh như khối u não, viêm não hay các vấn đề liên quan đến vùng dưới đồi có thể ảnh hưởng đến cơ chế điều tiết prolactin trong cơ thể.
• Rối loạn ăn uống: Biếng ăn là một rối loạn ăn uống mà có thể gây ra sự tăng prolactin. Khi cơ thể thiếu chất dinh dưỡng và năng lượng cần thiết, nồng độ prolactin có thể tăng lên như một phản ứng phòng ngừa.
• Thuốc điều trị: Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị trầm cảm, rối loạn tâm thần và huyết áp cao có thể gây ra sự tăng prolactin. Các loại thuốc này bao gồm các chất ức chế tái hấp thụ serotonin và chất đồng vận dopamine.
• Chấn thương ngực: Bất kỳ chấn thương nào ảnh hưởng đến vùng ngực có thể gây ra sự tăng prolactin. Điều này có thể xảy ra do sẹo, bệnh zona hoặc thậm chí do áo ngực quá chật gây gò bó và áp lực lên vùng ngực.
• Ngoài ra, các vấn đề về sức khỏe khác như bệnh thận, suy gan và hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng loại bỏ prolactin của cơ thể và gây ra sự tăng nồng độ prolactin.

Hy vọng qua bài viết này đã cung cấp đến bạn đọc những thông tin hữu ích về chủ đề xét nghiệm Prolactin. Tương tự như nhiều xét nghiệm khác, xét nghiệm Prolactin cũng có vai trò quan trọng trong nhiều chẩn đoán các rối loạn và bệnh lý khác nhau.

Xem thêm: Xét nghiệm VDRL là gì? Tại sao cần làm xét nghiệm VDRL?