Mắt mờ đột ngột: Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ tiềm ẩn

Nhiều người thường xem nhẹ tình trạng nhìn mờ đột ngột, cho rằng đó chỉ là biểu hiện của các vấn đề thông thường về mắt như cận thị hoặc viêm kết mạc. Tuy nhiên, theo các chuyên gia thần kinh, đây có thể là triệu chứng sớm hoặc dấu hiệu tiềm ẩn của một cơn đột quỵ. Khi hiện tượng mờ mắt xảy ra một cách bất ngờ, đặc biệt nếu kèm theo các triệu chứng thần kinh khác, việc chẩn đoán và xử trí kịp thời có thể đóng vai trò quyết định trong việc cứu sống bệnh nhân và ngăn ngừa di chứng nghiêm trọng.

Tại sao mờ mắt đột ngột có thể là dấu hiệu đột quỵ?

Mờ mắt đột ngột có thể là dấu hiệu của đột quỵ vì thị lực phụ thuộc vào hoạt động bình thường của nhiều cấu trúc trong hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là các vùng não chịu trách nhiệm xử lý hình ảnh. Khi các vùng này bị tổn thương do đột quỵ, thị lực có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Theo bác sĩ chuyên khoa, có một số cơ chế liên quan đến đột quỵ có thể gây ra tình trạng mờ mắt hoặc mất thị lực, bao gồm:

• Đột quỵ thiếu máu cục bộ (Tắc nghẽn mạch máu trong não): Tắc mạch máu lên não có thể gây tổn thương vùng vỏ não chẩm (trung tâm xử lý thị giác) dẫn đến mất một nửa trường nhìn (hemianopia đồng danh). Nếu tắc động mạch võng mạc, người bệnh có thể mất thị lực một bên đột ngột, không đau (amaurosis fugax), là biểu hiện của thiếu máu não thoáng qua (TIA) và cảnh báo nguy cơ đột quỵ sắp xảy ra.
• Đột quỵ xuất huyết: Vỡ mạch máu não gây chảy máu trong mô não, làm tăng áp lực nội sọ và ảnh hưởng đến vùng thị giác, tuy nhiên thường đi kèm đau đầu dữ dội hoặc rối loạn ý thức hơn là chỉ mờ mắt.
• Tổn thương vùng chẩm: Khi vùng thị giác ở thùy chẩm bị tổn thương do đột quỵ, có thể gây mất thị trường cùng phía cả hai mắt mà không đau, không đỏ.

Một số yếu tố nguy cơ góp phần làm tăng khả năng đột quỵ và từ đó gây ảnh hưởng đến thị lực, bao gồm:

• Tăng huyết áp: Là yếu tố nguy cơ hàng đầu của cả đột quỵ thiếu máu và đột quỵ xuất huyết. Huyết áp cao có thể gây tổn thương nội mạc mạch máu, dẫn đến hình thành cục máu đông hoặc vỡ mạch máu trong não.
• Bệnh tim mạch: Những rối loạn như rung nhĩ, suy tim, hoặc bệnh van tim có thể tạo điều kiện hình thành huyết khối trong tim, sau đó di chuyển lên não và gây tắc mạch não.
• Đái tháo đường: Bệnh lý này làm tổn thương các mạch máu nhỏ toàn thân, bao gồm não và mắt, làm tăng nguy cơ đột quỵ và các biến chứng võng mạc.
• Hút thuốc lá và sử dụng rượu bia: Đây là các yếu tố nguy cơ quan trọng, thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch, làm hẹp và tắc các mạch máu nuôi não, từ đó làm tăng xác suất đột quỵ.

Phân biệt mờ mắt do bệnh lý về mắt và do đột quỵ

Theo bác sĩ chuyên khoa, có nhiều nguyên nhân nhãn khoa có thể gây mờ mắt, bao gồm:

• Tật khúc xạ như cận thị, loạn thị, viễn thị: Đây là các vấn đề phổ biến do sai lệch trong khả năng hội tụ của mắt, khiến hình ảnh không rõ nét. Người bệnh thường cảm thấy mờ mắt khi không sử dụng kính đúng số hoặc khi có thay đổi thị lực.
• Viêm kết mạc: Là tình trạng viêm nhiễm lớp màng mỏng bao phủ lòng trắng của mắt và mặt trong mí mắt, thường do vi khuẩn, virus hoặc dị ứng. Triệu chứng bao gồm đỏ mắt, chảy ghèn và có thể gây nhìn mờ nhẹ tạm thời.
• Tăng nhãn áp (glôcôm): Là tình trạng tăng áp lực nội nhãn, có thể gây mờ mắt đột ngột hoặc tiến triển chậm, thường kèm theo đau nhức mắt, nhức đầu hoặc nhìn thấy quầng sáng quanh đèn.
• Đục thủy tinh thể: Xảy ra khi thủy tinh thể trong mắt bị mờ đục theo thời gian, làm giảm dần thị lực, đặc biệt khi nhìn trong điều kiện ánh sáng mạnh hoặc ban đêm.

Ngược lại, mờ mắt do đột quỵ thường xảy ra một cách đột ngột và không kèm theo triệu chứng tại mắt như đỏ, đau hay chảy ghèn. Tình trạng này xảy ra khi dòng máu đến các vùng não kiểm soát thị giác bị gián đoạn, do tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu.

Đặc biệt, nếu mờ mắt xảy ra trong thời gian rất ngắn, rồi tự hồi phục hoàn toàn, đó có thể là dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) – một dạng “đột quỵ nhẹ” nhưng là dấu hiệu cảnh báo đột quỵ thực sự sắp xảy ra. Tuy nhiên, vì triệu chứng biến mất nhanh, nhiều người dễ bỏ qua và không đi khám kịp thời.

Khi nào cần gọi cấp cứu?

Nhiều người vẫn chưa nhận thức đầy đủ về các dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ. Một quan niệm sai lầm phổ biến là đột quỵ chỉ xảy ra ở người cao tuổi hoặc những người có bệnh lý nền như tăng huyết áp hay tiểu đường. Thực tế, đột quỵ có thể xảy ra ở bất kỳ ai và ở bất kỳ độ tuổi nào.

Đặc biệt, nhiều người khi gặp hiện tượng mờ mắt đột ngột thường cho rằng đó chỉ là vấn đề về mắt như cận thị, viêm kết mạc hoặc mỏi mắt thông thường. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu sớm của một cơn đột quỵ, nếu không được nhận diện và xử trí kịp thời, nguy cơ để lại di chứng nặng nề hoặc thậm chí tử vong là rất cao.

Sự nhầm lẫn giữa mờ mắt do nguyên nhân nhãn khoa và mờ mắt do tổn thương thần kinh trong đột quỵ là điều rất thường gặp. Chính sự chủ quan này khiến người bệnh mất đi “thời gian vàng” để can thiệp y tế, từ đó làm giảm đáng kể khả năng phục hồi và tăng nguy cơ biến chứng lâu dài.

Vì vậy, nếu bạn hoặc người thân xuất hiện tình trạng mờ mắt đột ngột, đặc biệt khi đi kèm các dấu hiệu thần kinh như yếu hoặc liệt một bên cơ thể, nói khó, méo miệng, hoặc mất thăng bằng, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức (115). Việc can thiệp trong 3 - 4,5 giờ đầu kể từ khi khởi phát triệu chứng là yếu tố quyết định đến hiệu quả điều trị và tiên lượng phục hồi.

Đừng xem nhẹ tình trạng mắt mờ đột ngột vì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo đột quỵ tiềm ẩn. Việc nhận biết sớm và hành động kịp thời chính là chìa khóa để bảo vệ thị lực, chức năng não và cả tính mạng. Hãy kiểm tra sớm để bảo vệ sức khỏe thần kinh và phòng tránh đột quỵ hiệu quả.