Nguyên nhân và cách xử lý khi trẻ bị mỏi mắt

Trẻ bị mỏi mắt không phải là một bệnh lý nghiêm trọng, tuy nhiên nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này có thể trở nên nặng hơn và dẫn đến một trong các tật khúc xạ mắt ở trẻ đó là cận thị.

Trẻ bị mỏi mắt là do đâu?

Trong hầu hết các trường hợp, nhức mỏi mắt ở trẻ em xảy ra khi mắt hoạt động quá sức, tập trung ở mức độ cao trong thời gian dài mà không được nghỉ ngơi đúng cách. Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý về mắt mà trẻ đang mắc phải.

Nguyên nhân sinh lý

Căng thẳng: Khi trẻ căng thẳng và mệt mỏi, các cơ trên cơ thể, bao gồm cả cơ mí mắt và cơ quanh mắt, có xu hướng co lại. Điều này tạo cảm giác mỏi mắt và không thoải mái.

Tiếp xúc với thiết bị điện tử: Sử dụng liên tục các thiết bị điện tử như tivi, điện thoại di động, máy tính có thể khiến mắt không được nghỉ ngơi. Ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử có thể gây tổn thương cho võng mạc và làm mắt mỏi.

Học tập và sinh hoạt trong môi trường thiếu sáng: Trong môi trường thiếu sáng, mắt phải liên tục điều chỉnh để có thể nhìn rõ. Điều này dẫn đến tình trạng mỏi mắt do quá tải.

Thiếu ngủ: Thiếu ngủ khiến các cơ quanh mắt không đủ thời gian để phục hồi. Đồng thời, việc điều tiết mắt diễn ra liên tục gây cảm giác mỏi mắt và khó chịu.

Thiếu nước: Khi cơ quanh mắt bị ảnh hưởng bởi vùng da nhạy cảm do thiếu nước, mắt có thể cảm thấy mỏi.

Kích thích từ môi trường: Môi trường ô nhiễm, độ ẩm không phù hợp, nhiệt độ và ánh sáng có thể tạo ra kích thích làm mắt trẻ bị mỏi.

Theo các chuyên gia, mỏi mắt sinh lý ở trẻ không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát kịp thời, tình trạng này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thị lực của trẻ.

Nguyên nhân bệnh lý

Không ít trẻ em trải qua triệu chứng mệt mỏi mắt ngay cả khi hoạt động mắt không kéo dài hoặc tập trung trong thời gian lâu. Cha mẹ nên nhanh chóng suy nghĩ về các bệnh lý mắt dưới đây để phát hiện và điều trị kịp thời:

• Khô mắt: Tình trạng này xảy ra do giảm lượng nước mắt và chức năng của lớp phim nước mắt. Trẻ sẽ phải liên tục nháy mắt, nháy mắt và tăng cường việc tiết mắt, gây ra cảm giác mệt mỏi mắt.
• Đục thủy tinh thể: Sự giảm độ mềm dẻo của thủy tinh thể ảnh hưởng đến khả năng điều tiết mắt. Điều này gây ảnh hưởng đến quá trình tiếp nhận và xử lý ánh sáng, gây giảm thị lực và gây mệt mỏi mắt, làm cho hình ảnh trở nên mờ mịt.
• Thoái hóa điểm vàng: Hiện tượng này xảy ra khi võng mạc bị tổn thương và suy yếu, dẫn đến suy giảm thị lực. Trong trường hợp này, mắt phải tăng cường việc tiếp nhận để có thể nhìn rõ vật, gây ra cảm giác mỏi mắt, mờ vùng trung tâm và thấy các vật bị méo mó.
• Rối loạn khúc xạ: Trẻ em bị cận thị, loạn thị, viễn thị,... thường gặp khó khăn trong việc điều tiết mắt và có khô mắt, dẫn đến cảm giác mỏi mắt. Những trẻ này thường gặp khó khăn khi nhìn các vật ở khoảng cách gần hoặc xa, hình ảnh trở nên mờ hoặc méo mó.

Các chuyên gia cho biết, nếu không được kiểm tra và điều trị kịp thời, trẻ em gặp vấn đề mệt mỏi mắt do bệnh lý có thể tiến triển thành các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến thị lực của trẻ sau này. Vì vậy, cha mẹ không thể coi thường vấn đề này và cần phải hành động một cách nghiêm túc.

Trẻ bị mỏi mắt có nguy hiểm không?

Nguy hiểm của mỏi mắt ở trẻ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Nếu mỏi mắt do nguyên nhân sinh lý, cha mẹ có thể yên tâm vì việc phục hồi thị lực hoàn toàn không khó khăn. Tuy nhiên, nếu mỏi mắt ở trẻ là do bệnh lý và không được điều trị kịp thời, những tác động tiêu cực đến thị giác có thể kéo dài vĩnh viễn.

Có một số tác động tiêu cực mà trẻ có thể gặp phải khi mắc mỏi mắt kéo dài:

• Giảm hiệu quả học tập: Mỏi mắt làm cho trẻ khó tập trung lâu, gây khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức liên tục, ảnh hưởng đến thành tích học tập.
• Kỹ năng xã hội kém: Trẻ thường gặp khó khăn trong việc giao tiếp mắt, thể hiện sự tự tin và tham gia vào các hoạt động tập thể. Do đó, kỹ năng giao tiếp, phân tích và quan sát của trẻ có thể kém hơn.
• Ảnh hưởng tâm lý: Tác động tiêu cực từ vấn đề mắt có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, học tập và hoạt động giải trí của trẻ, làm cho trẻ dễ cảm thấy mệt mỏi, cáu bẳn và khó kiểm soát cảm xúc.
• Viêm kết mạc: Mỏi mắt kéo dài và phản xạ dụi mắt có thể gây sưng tấy và nhiễm trùng kết mạc.
• Suy giảm thị lực: Nếu không kiểm soát kịp thời, mắt bị đau do các vấn đề khúc xạ có thể dẫn đến suy giảm thị lực nhanh chóng, khó khôi phục hoàn toàn ngay cả sau khi điều trị.
• Nguy cơ mù lòa: Các bệnh lý như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể không chỉ gây mỏi mắt mà còn có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho các cấu trúc trong mắt, tiến triển thành mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.

Khi nào cần đưa trẻ bị mỏi mắt đến gặp bác sĩ?

Thực tế đã chứng minh rằng hầu hết các trường hợp mỏi mắt ở trẻ em thường do nguyên nhân sinh lý và có thể được cải thiện thông qua việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi phù hợp. Tuy nhiên, nhiều bậc cha mẹ vẫn lo lắng và gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa mỏi mắt sinh lý và bệnh lý ở trẻ.

Dưới đây là một số dấu hiệu gợi ý cho tình trạng mỏi mắt không bình thường, khi đó cha mẹ cần đưa con đến gặp bác sĩ:

• Cha mẹ đã điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và hoạt động hàng ngày của con theo cách khoa học nhưng tình trạng mỏi mắt vẫn không được cải thiện.
• Trẻ có đồng thời nhiều dấu hiệu bất thường ở mắt như: đau mắt, mắt sưng đỏ, phù nề, chảy nước mắt, mắt nhạy cảm với ánh sáng, mắt bị kẹt lại,...
• Trẻ từng có tiền sử bệnh như viêm kết mạc, cận thị, viễn thị, loạn thị, thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, đau mắt do biến chứng của các bệnh lý khác (như tiểu đường, hay sỏi mật,...),...
• Trẻ mỏi mắt nhưng vẫn phải tiếp tục sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian dài để theo lịch học tập.
• Thị lực giảm rõ rệt, nhìn vật bị mờ, xuất hiện các điểm đen trong mắt hoặc nhìn mờ ở khu vực trung tâm.

Nếu trẻ bị mỏi mắt và có những dấu hiệu trên, cha mẹ nên đưa con đến bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác. Việc này giúp đảm bảo sức khỏe mắt cho con và ngăn ngừa các biến chứng tiềm năng.

Xem thêm: 

• Vì sao bạn hay ngứa mắt vào ban đêm?
• Nên làm gì khi gặp hiện tượng mắt nhức mỏi sợ ánh sáng?