Tầm soát ung thư phổi gồm những phương pháp nào?

Ở Việt Nam, tình trạng ung thư phổi không kém phần nghiêm trọng. Đứng thứ hai sau ung thư gan, ung thư phổi gây ra khoảng 23.600 ca mới mỗi năm. Tuy nhiên, điều đáng báo động hơn là con số 20.700 người tử vong mỗi năm do căn bệnh này. Sự gia tăng đột biến của số ca mắc ung thư phổi đã đặt nước ta vào một thực trạng lo ngại về sức khỏe cộng đồng và đòi hỏi các biện pháp tầm soát ung thư phổi, phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị hiệu quả hơn để giảm thiểu tác động xấu của bệnh lý này đối với cả nhân dân và hệ thống chăm sóc sức khỏe quốc gia.

Tầm soát ung thư phổi

Tầm soát ung thư phổi là một quá trình quan trọng để phát hiện sớm các triệu chứng của căn bệnh này, đồng thời giảm nguy cơ tử vong. Việc tầm soát này thường bao gồm sử dụng các công cụ chẩn đoán như chụp X-quang phổi, siêu âm, máy CT, MRI và xét nghiệm máu để phát hiện các khối u và dấu hiệu của ung thư phổi.

Tình trạng chẩn đoán ung thư phổi vẫn còn hạn chế ở cả Việt Nam và trên toàn thế giới, do đó việc tầm soát đúng cách là rất quan trọng. Bằng việc phát hiện sớm, người bệnh có thể sớm nhận được điều trị hiệu quả hơn và tận dụng các phương pháp can thiệp để ngăn ngừa sự lan rộng của bệnh. Điều này giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và gia tăng khả năng sống sót của người bệnh.

Tầm soát ung thư phổi đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện bệnh sớm, cũng như trong việc điều trị và quản lý căn bệnh một cách hiệu quả, từ đó mang lại lợi ích to lớn cho cộng đồng y tế và nhân loại.

Các phương pháp thực hiện tầm soát ung thư phổi

Tầm soát ung thư phổi là quá trình quan trọng để sớm phát hiện các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh, từ đó nhanh chóng can thiệp và cải thiện kết quả điều trị. Các phương pháp chẩn đoán trong tầm soát ung thư phổi bao gồm:

Chụp X-quang phổi

Chụp X-quang phổi giúp xác định sự có mặt của các khối u trong phổi. Tuy nhiên, hình ảnh trên phim chụp X-quang chỉ cho thấy các vùng màu xám trắng và không đủ để xác định liệu đó có phải là khối u ác tính hay chỉ là dạng áp xe phổi.

Chụp cắt lớp vi tính lồng ngực liều thấp

Đây là phương pháp chẩn đoán phổ biến, sử dụng tia X liều thấp để tạo ra hình ảnh chi tiết của cấu trúc phổi. Quá trình chụp không gây đau và chỉ mất vài phút. Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường trên CT, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện PET/CT để điều tra sâu hơn và có thể tiến hành sinh thiết để xác định chẩn đoán.

Nội soi phế quản

Kỹ thuật nội soi phế quản là một quy trình chẩn đoán quan trọng trong việc đánh giá và xác định các bất thường trong phổi. Bằng cách sử dụng một thiết bị nội soi, được trang bị đầu gắn đèn và máy quay siêu nhỏ, bác sĩ có thể trực tiếp quan sát và hình ảnh hóa cấu trúc bên trong phế quản và các tiểu phế quản của phổi.

Quá trình nội soi phế quản bắt đầu khi bác sĩ đưa thiết bị qua mũi bệnh nhân và hướng đi xuống từ họng vào khí quản, tiếp tục vào các phế quản và tiểu phế quản nhỏ hơn trong phổi. Đầu nội soi được thiết kế nhỏ gọn và linh hoạt, giúp bác sĩ dễ dàng điều khiển và điều chỉnh để có được các hình ảnh chi tiết và rõ nét của vùng quan tâm.

Mục đích chính của kỹ thuật nội soi phế quản là xác định vị trí chính xác và tính chất của các khối u hay bất thường trong phổi. Nếu trong quá trình quan sát bác sĩ phát hiện dấu hiệu không bình thường, như một khối u, polyp, hoặc các vùng tổn thương khác, họ có thể lấy mẫu mô để điều tra thêm bằng sinh thiết. Quá trình này cho phép xác định chính xác bản chất của bệnh lý và đưa ra chẩn đoán cụ thể về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Sinh thiết phổi

Bác sĩ sử dụng kim sinh thiết để lấy mẫu mô từ phổi. Phương pháp này có thể thực hiện thông qua khí quản (sinh thiết qua da) hoặc thông qua phẫu thuật mở (sinh thiết mở). Sinh thiết phổi chỉ được thực hiện khi các phương pháp khác không đưa ra kết quả chính xác.

Ai nên tầm soát ung thư phổi?

Tầm soát ung thư phổi thường được khuyến nghị cho những nhóm người có nguy cơ cao bao gồm:

• Người lớn tuổi đang hoặc đã từng hút thuốc lá: Đặc biệt là những người từ 50 tuổi trở lên và những người có tiền sử hút thuốc lá.
• Những người đã hút thuốc nặng trong nhiều năm: Bao gồm những người đã hút một gói mỗi ngày trong ít nhất 20 năm, hai gói/ngày trong 10 năm hoặc nửa gói/ngày trong 40 năm.
• Những người từng hút thuốc nặng nhưng đã bỏ: Đặc biệt là những người đã ngừng hút thuốc trong ít nhất 15 năm sau khi hút thuốc nặng trong một thời gian dài.
• Những người có sức khỏe tổng quát tốt: Đây là những người có thể tiếp cận các xét nghiệm chuyên sâu một cách hiệu quả và có khả năng điều trị tốt hơn.
• Không khuyến nghị tầm soát ung thư phổi cho những người có chức năng phổi kém hoặc các tình trạng nghiêm trọng khác như cần bổ sung oxy liên tục, ho ra máu, sụt cân không rõ nguyên nhân hoặc đã chụp CT ngực vào năm ngoái.

Ngoài ra, cũng nên xem xét khám tầm soát ung thư phổi cho những người có tiền sử ung thư phổi đã điều trị cách đây hơn 5 năm và những người có các yếu tố nguy cơ khác như nam giới trên 55 tuổi, bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư phổi, và tiếp xúc lâu dài với các chất độc hại như amiăng, cadimi, niken, crom, uranium, thạch tín trong môi trường làm việc.

Một số lưu ý cần ghi nhớ trước tầm soát ung thư phổi

Trước khi tiến hành các biện pháp tầm soát ung thư phổi, bác sĩ sẽ cung cấp các hướng dẫn cụ thể cho bệnh nhân. Người bệnh cần lưu ý rằng nếu đang bị ốm hoặc gặp phải bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng phổi nào, họ nên thông báo cho bác sĩ trước để có thể điều chỉnh thời gian tầm soát một cách hợp lý.

Ngoài ra, để chuẩn bị tốt cho quá trình tầm soát, người bệnh cần nghỉ ngơi đủ, ngủ đủ giấc và duy trì tâm trạng thoải mái, tránh căng thẳng và lo lắng. Họ cũng nên tuân thủ mọi chỉ dẫn đặc biệt từ bác sĩ, chẳng hạn như việc nhịn ăn trước các xét nghiệm, để đảm bảo việc chẩn đoán được thực hiện chính xác nhất.

Nhận biết các dấu hiệu của ung thư phổi trên lâm sàng không phải là điều đơn giản vì phần lớn các trường hợp ung thư giai đoạn đầu thường có các triệu chứng mơ hồ và không rõ ràng. Những dấu hiệu khi mắc ung thư phổi thường dễ bị nhầm lẫn với các triệu chứng của nhiễm trùng hoặc phản ứng do hút thuốc lá lâu năm. Do đó, việc tự chủ động thực hiện tầm soát ung thư phổi là rất quan trọng để sớm phát hiện và giảm thiểu nguy cơ mắc phải căn bệnh nguy hiểm này.