Viêm phổi thùy có lây không? Phòng ngừa viêm phổi thùy

Viêm phổi thùy là một dạng bệnh lý nghiêm trọng của đường hô hấp, thường do nhiễm trùng gây ra. Đây là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở một hoặc nhiều thùy phổi, làm giảm chức năng hô hấp và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Nhiều người vẫn băn khoăn liệu viêm phổi thùy có lây không, hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân gây viêm phổi thùy

Viêm phổi thùy xảy ra khi một phần hoặc toàn bộ thùy phổi bị nhiễm trùng và viêm, làm ảnh hưởng đến chức năng trao đổi khí trong phổi. Các nguyên nhân gây ra viêm phổi thùy chủ yếu là vi khuẩn, virus hoặc có thể là ký sinh trùng.

Vi khuẩn Streptococcus pneumoniae, còn gọi là phế cầu khuẩn, là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm phổi thùy. Một số vi khuẩn khác cũng có thể gây viêm phổi thùy, chẳng hạn như Haemophilus influenzae, Klebsiella pneumoniae và Staphylococcus aureus. Những vi khuẩn này có thể gây bệnh nặng nếu không được điều trị kịp thời.

Bên cạnh vi khuẩn, các loại virus cũng là tác nhân chính gây viêm phổi thùy. Virus cúm là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt là trong mùa đông khi các bệnh về đường hô hấp có xu hướng gia tăng. Ngoài cúm, virus hợp bào hô hấp (RSV), virus sởi hay virus ho gà cũng có thể gây ra tình trạng viêm phổi thùy.

Các giai đoạn của viêm phổi thùy

Sung huyết

Giai đoạn sung huyết thường là giai đoạn đầu của viêm phổi thùy. Khi phổi bị nhiễm trùng, các mạch máu trong phổi sẽ bị ứ đọng và sưng lên. Mô phổi trở nên đỏ, tắc nghẽn do sự tích tụ của dịch và tế bào viêm. Trong giai đoạn này, bệnh nhân có thể gặp phải triệu chứng như sốt, ho có đờm, đau ngực và cảm giác mệt mỏi.

Gan hóa đỏ

Sau giai đoạn sung huyết, bệnh tiến triển sang giai đoạn gan hóa đỏ. Tại đây, các tế bào miễn dịch, chủ yếu là bạch cầu, sẽ tập trung tại khu vực bị nhiễm trùng để chống lại vi khuẩn. Tuy nhiên, quá trình này dẫn đến sự thay đổi cấu trúc của mô phổi, các sợi mô xơ thay thế các mô bị viêm, khiến phổi trở nên khô và cứng. Lúc này, phổi sẽ gặp khó khăn trong việc trao đổi khí, dẫn đến tình trạng thiếu oxy trong cơ thể.

Gan hóa xám

Giai đoạn gan hóa xám là giai đoạn tiếp theo và kéo dài từ 2 - 3 ngày sau giai đoạn gan hóa đỏ. Lúc này, mô xơ tiếp tục phát triển và các tế bào hồng cầu bắt đầu bị phá hủy. Sắt từ các tế bào này sẽ tích tụ lại trong mô phổi, khiến phổi có màu xám hoặc tối khi quan sát dưới kính hiển vi. Tình trạng này cản trở sự lưu thông oxy vào máu, dẫn đến khó thở và thiếu oxy nghiêm trọng.

Triệu chứng của viêm phổi thùy

Viêm phổi thùy có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh và nguyên nhân gây ra nhiễm trùng. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Ho có đờm: Đây là triệu chứng chính của viêm phổi thùy. Đờm có thể có màu xanh hoặc vàng nếu nhiễm vi khuẩn.
• Sốt: Sốt cao thường kèm theo cảm giác ớn lạnh và mệt mỏi.
• Đau ngực: Đau ngực khi thở sâu là một dấu hiệu điển hình của viêm phổi thùy.
• Khó thở: Khi bệnh tiến triển, phổi sẽ không thể trao đổi oxy hiệu quả, khiến bệnh nhân cảm thấy khó thở và mệt mỏi.

Trong các giai đoạn nặng hơn, bệnh nhân có thể gặp phải các triệu chứng như suy hô hấp, môi và đầu ngón tay trở nên xanh tái do thiếu oxy. Đây là lúc bệnh nhân có thể cần phải nhập viện và điều trị bằng liệu pháp oxy hoặc máy thở.

Viêm phổi thùy có lây không?

Viêm phổi thùy có khả năng lây lan, đặc biệt khi nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn hoặc virus. Những người bị viêm phổi thùy có thể truyền bệnh cho người khác qua các giọt bắn trong không khí khi họ ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.

Phế cầu khuẩn là một trong những tác nhân gây viêm phổi thùy phổ biến. Vi khuẩn này sống trong vùng hầu họng và không gây bệnh ở người khỏe mạnh. Tuy nhiên, khi sức đề kháng của cơ thể suy yếu, vi khuẩn có thể xâm nhập vào phổi và gây viêm. 

Các virus như cúm, sởi, ho gà cũng có khả năng lây nhiễm rất mạnh. Những người bị nhiễm vi khuẩn, virus có thể dễ dàng truyền bệnh cho người khác qua không khí hoặc tiếp xúc trực tiếp. Đặc biệt trong những đợt dịch cúm, khả năng lây lan của viêm phổi thùy do virus là rất cao. Virus cúm có thể lây qua các giọt bắn từ người bệnh hoặc qua việc tiếp xúc với các bề mặt bị nhiễm virus.

Như vậy, viêm phổi thùy hoàn toàn có khả năng lây nhiễm, đặc biệt là khi nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn hoặc virus. Việc phòng tránh lây lan bệnh là rất quan trọng, nhất là đối với những người có hệ miễn dịch yếu, trẻ em và người cao tuổi.

Đối tượng dễ có nguy cơ bị lây viêm phổi thùy

Mặc dù viêm phổi thùy có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh hoặc làm tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số yếu tố nguy cơ này có thể bao gồm:

• Hệ miễn dịch yếu: Người có hệ miễn dịch suy yếu, như người mắc bệnh tiểu đường, HIV/AIDS hoặc người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ cao bị viêm phổi thùy.
• Người cao tuổi: Người lớn tuổi có hệ miễn dịch kém hơn, dễ mắc các bệnh hô hấp và viêm phổi thùy nghiêm trọng hơn.
• Trẻ em dưới 5 tuổi: Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn chỉnh, dễ bị nhiễm trùng và mắc viêm phổi thùy.
• Bệnh lý mãn tính: Những người mắc các bệnh về phổi như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen suyễn hoặc các bệnh tim mạch cũng dễ mắc viêm phổi.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc làm giảm khả năng phòng ngự tự nhiên của cơ thể trước các tác nhân gây bệnh, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng phổi cao hơn.

Phòng ngừa viêm phổi thùy

Để giảm nguy cơ mắc viêm phổi thùy, đặc biệt ở những người cao tuổi hoặc có hệ miễn dịch suy yếu, cần chú ý các biện pháp sau:

• Tiêm phòng vắc-xin phế cầu và cúm: Tiêm phòng định kỳ giúp ngăn ngừa các loại vi khuẩn và virus phổ biến gây viêm phổi thùy.
• Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn để giảm nguy cơ lây lan vi khuẩn và virus.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Khi biết ai đó đang có triệu chứng viêm phổi hoặc các bệnh đường hô hấp khác, hãy hạn chế tiếp xúc gần gũi để tránh lây nhiễm.
• Đeo khẩu trang khi cần thiết: Đeo khẩu trang đặc biệt là khi ở nơi đông người giúp ngăn ngừa các giọt bắn chứa vi khuẩn, virus gây bệnh.
• Tăng cường sức đề kháng: Duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ dưỡng chất, tập thể dục thường xuyên và nghỉ ngơi đủ giấc sẽ giúp cơ thể có hệ miễn dịch khỏe mạnh.
• Hạn chế tiếp xúc với khói bụi và hóa chất độc hại: Đảm bảo môi trường sống trong lành, thông thoáng, tránh xa các yếu tố gây kích ứng đường hô hấp.

Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã giải đáp được thắc mắc: “Viêm phổi thùy có lây không?”. Viêm phổi thùy là một bệnh lý dễ lây nhiễm qua đường hô hấp, đặc biệt khi tiếp xúc gần với người bệnh. Để hạn chế nguy cơ mắc bệnh, cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa như rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang, tiêm phòng đầy đủ và duy trì lối sống lành mạnh.