Thoái hoá khớp khuỷu tay là gì? Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị bệnh

Thoái hoá khớp khuỷu tay là gì?

Bệnh thoái hóa khớp khuỷu tay xảy ra khi bề mặt sụn khớp ở khuỷu tay bị bào mòn hoặc tổn thương. Điều này có thể xảy ra do chấn thương trước đó chẳng hạn như trật khớp khuỷu hoặc gãy xương. Tuy nhiên, thường nhất là do kết quả của sự hao mòn bình thường của sụn khớp khi chúng ta già đi và sau nhiều năm hoạt động.

Thoái hoá khớp thường ảnh hưởng đến các khớp chịu trọng lượng, chẳng hạn như háng và gối. Khuỷu tay là một trong những khớp ít bị ảnh hưởng nhất vì bề mặt khớp được khớp tốt và dây chằng ổn định chắc chắn. Do đó, khớp khuỷu tay có thể chịu được lực lớn tác động lên khớp mà không bị mất ổn định.

Những dấu hiệu và triệu chứng của thoái hoá khớp khuỷu tay

Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh thoái hoá khớp khuỷu tay là:

• Đau;
• Hạn chế biên độ vận động khớp khuỷu.

Những triệu chứng này có thể không xảy ra cùng một lúc. Người bệnh thường than phiền cảm giác lạo xạo hoặc cứng ở khuỷu tay. Sưng khớp cũng có thể xảy ra ở giai đoạn sau của bệnh.

Ở giai đoạn sau của bệnh thoái hóa khớp khuỷu tay, người bệnh có thể thấy tê ở ngón tay đeo nhẫn và ngón út. Điều này có thể do sưng ở khuỷu tay hoặc phạm vi chuyển động của khớp bị hạn chế. Dây thần kinh trụ nằm trong một đường hầm phía sau giữa của khuỷu tay. Sưng khớp khuỷu tay có thể làm tăng áp lực lên dây thần kinh gây tê. 

Nếu khuỷu tay không thể di chuyển trong phạm vi chuyển động bình thường của nó, nó có thể cứng lại ở vị trí bị gập. Điều này cũng có thể làm tăng áp lực xung quanh dây thần kinh dẫn đến tê ngón tay.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm thoái hóa khớp khuỷu tay sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến thoái hoá khớp khuỷu tay

Có hai nguyên nhân chính gây thoái hóa khớp khuỷu tay: Nguyên phát và sau chấn thương.

Nguyên phát

Thoái hoá khớp khuỷu tay nguyên phát không phổ biến và liên quan đến những người chơi thể thao hoặc lao động chân tay quá mức. Nó thường thấy nhất ở cánh tay bên thuận. Ban đầu, những thay đổi của thoái hóa và gai xương xảy ra ở mỏm xương và bề mặt khớp tương ứng trong khi các bề mặt trung tâm vẫn còn nguyên vẹn. Người bệnh thường than phiền về cơn đau xuất hiện ở cuối phạm vi chuyển động khi khớp gập hoặc duỗi.

Khi bệnh tiến triển đến các bề mặt khớp bên trong, đau có thể xảy ra trong suốt quá trình chuyển động khớp cũng như hạn chế biên độ vận động do sự phình to của gai xương và co rút của bao khớp có thể xảy ra.

Thoái hóa khớp nguyên phát đơn độc không phổ biến ở khớp khuỷu tay.

Sau chấn thương

Bất kỳ chấn thương nào đối với khớp khuỷu tay đều có thể dẫn đến thoái hoá khớp sau chấn thương. Các bề mặt khớp có thể trở nên không đồng nhất sau chấn thương, do vị trí gãy xương bị lệch hoặc mất ổn định dây chằng.

Người bệnh thường than phiền các triệu chứng đau và tiếng lạo xạo liên quan đến các cử động gập và duỗi hoặc xoay cẳng tay.

Những ai có nguy cơ mắc phải thoái hoá khớp khuỷu tay?

Bệnh thoái hoá khớp khuỷu tay thường xảy ra ở những người từ 50 tuổi trở lên. Ngoài ra, thoái hóa khớp khuỷu tay mà không có chấn thương trước đó phổ biến ở nam giới hơn so với nữ giới.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải thoái hoá khớp khuỷu tay

Tuy nhiên, một số yếu tố cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

• Béo phì;
• Sử dụng khớp khuỷu quá mức;
• Tiền căn gia đình;
• Chấn thương hoặc phẫu thuật khớp khuỷu;
• Các khớp không phát triển đầy đủ.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán thoái hoá khớp khuỷu tay

Khi khám sức khỏe, bác sĩ sẽ thăm khám khuỷu tay của bạn để tìm các dấu hiệu tổn thương. Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện các tư thế để kiểm tra biên độ vận động khớp nhằm đánh giá tính di động và sự mất ổn định của khớp.

Bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang để kiểm tra các tổn thương xương như vết nứt, gãy có thể gây ra các triệu chứng của bạn. Họ cũng sẽ tìm hình ảnh trên phim như hẹp khe khớp, đặc xương dưới sụn, gai xương,… để hỗ trợ chẩn đoán.

Công thức máu có thể được đề nghị để loại trừ các nguyên nhân gây viêm khớp khác. Nếu không tìm thấy nguyên nhân nào khác, bác sĩ có thể chẩn đoán các triệu chứng của bạn là thoái hoá khớp khuỷu tay.

Phương pháp điều trị thoái hóa khớp khuỷu tay hiệu quả

Điều trị nội khoa là phương pháp điều trị ban đầu chủ yếu cho thoái hóa khớp khuỷu tay. Thuốc có thể bao gồm giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) và tiêm corticosteroid nội khớp.

Có rất ít tài liệu về vật lý trị liệu đối với thoái hoá khớp khuỷu tay. Tuy nhiên, các nguyên tắc phục hồi chức năng của thoái hóa khớp được sử dụng ở các khớp khác có thể có hiệu quả đối với khuỷu tay. Cách tiếp cận phổ biến nhất là sự kết hợp giữa liệu pháp tập luyện và giáo dục.

Khi điều trị nội khoa thất bại, phẫu thuật có thể được xem xét.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của thoái hoá khớp khuỷu tay

Chế độ sinh hoạt:

• Vận động nhẹ nhàng: Thực hiện các động tác nhẹ nhàng để duy trì sự linh hoạt và cung cấp dưỡng chất cho các khớp khuỷu tay. Các bài tập như uốn, duỗi, xoay và nắm tay có thể giúp cải thiện khả năng di chuyển và giảm đau.
• Nghỉ ngơi và đặt giới hạn: Đảm bảo cung cấp thời gian nghỉ ngơi đủ cho khớp khuỷu tay để giảm căng thẳng và hạn chế các hoạt động gây áp lực lên khớp.
• Sử dụng phương pháp nhiệt: Áp nhiệt độ ấm lên khuỷu tay có thể giúp giảm đau và cải thiện sự lưu thông máu. Bạn có thể sử dụng túi nhiệt hoặc bồn nước ấm để tạo ra hiệu ứng nhiệt.
• Bảo vệ và hỗ trợ khớp: Sử dụng băng cố định để hỗ trợ khớp khuỷu tay khi cần thiết. Điều này có thể giúp giảm đau và giữ cho khớp ở vị trí đúng.
• Chăm sóc sức khỏe tổng thể: Tập trung vào việc giảm cân nếu cần thiết và tránh hút thuốc lá, uống rượu bia và các chất gây kích thích khác.

Lưu ý rằng chế độ sinh hoạt và chăm sóc sức khỏe phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn cụ thể và tư vấn cho trường hợp của bạn.

Chế độ dinh dưỡng:

• Chế độ ăn giàu canxi: Canxi là một thành phần quan trọng giúp duy trì sức khỏe xương. Bạn nên bổ sung canxi từ nguồn sữa và sản phẩm sữa không béo, cá, hạt chia, rau xanh lá, đậu phộng và các loại hạt.
• Vitamin D: Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi và duy trì sức khỏe xương. Bạn có thể tìm thấy vitamin D trong cá như cá thu, cá mòi, trứng, nấm.
• Omega-3: Các axit béo omega-3 có tác dụng chống viêm và có thể giảm triệu chứng đau và viêm trong thoái hoá khớp. Các nguồn omega-3 bao gồm cá như cá hồi, cá mòi, cá trích, hạt lanh và hạt chia.
• Chất chống oxy hóa: Các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E và beta-caroten có thể giúp giảm viêm và bảo vệ khớp khỏi tổn thương. Bạn có thể tìm thấy chất chống oxy hóa trong các loại trái cây và rau quả tươi, hạt, các loại hạt có vỏ và dầu ô liu.
• Giảm chất béo bão hòa: Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa chất béo bão hòa như thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, bơ và mỡ động vật. Thay vào đó, ưu tiên chất béo lành mạnh từ nguồn thực vật như dầu ô liu, hạt và quả.
• Đủ chất xơ: Chất xơ có thể giúp duy trì sự khỏe mạnh của hệ tiêu hóa và kiểm soát cân nặng. Bạn có thể tìm thấy chất xơ trong ngũ cốc nguyên hạt, rau quả, hạt và các loại đậu.
• Uống đủ nước: Duy trì cơ thể luôn được cung cấp nước là rất quan trọng. Hãy uống đủ nước trong suốt ngày để duy trì sự mềm mại của các mô mềm và khớp.

Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để nhận được hướng dẫn cụ thể và tư vấn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.

Phương pháp phòng ngừa thoái hóa khớp khuỷu tay hiệu quả

Phòng ngừa thoái hóa khớp khuỷu tay có thể bao gồm các biện pháp sau đây:

Duy trì cân nặng lành mạnh: Bạn nên duy trì cân nặng trong khoảng phù hợp để giảm tải lực lên khớp khuỷu tay. Quá trình giảm cân nếu bạn có thừa cân hoặc béo phì có thể giảm nguy cơ thoái hoá khớp.

Tập thể dục đều đặn: Thực hiện các bài tập và hoạt động thể chất để duy trì sự linh hoạt, tăng cường cơ và xương, và cung cấp dưỡng chất cho khớp khuỷu tay. Tuy nhiên, tránh các hoạt động gây căng thẳng mạnh hoặc va chạm lớn trực tiếp vào khuỷu tay.

Đảm bảo vị trí làm việc và tư thế đúng: Đối với những công việc liên quan đến sử dụng khuỷu tay, hãy đảm bảo vị trí làm việc và tư thế đúng để giảm căng thẳng và áp lực lên khớp. Sử dụng các công cụ hỗ trợ như bàn phím, chuột và ghế có thiết kế phù hợp để giảm tải lực lên khuỷu tay.

Tránh chấn thương và tai nạn: Cẩn thận trong hoạt động hàng ngày và tránh các tình huống có thể gây chấn thương hoặc tổn thương khớp khuỷu tay. Đeo bảo hộ khi tham gia vào các hoạt động thể thao hoặc công việc nguy hiểm.

Tập luyện các phương pháp giảm căng thẳng: Thực hiện các phương pháp tập luyện giảm căng thẳng như yoga, thái cực quyền và kỹ thuật thư giãn để giảm căng thẳng cơ và tăng cường sự thoải mái trong khuỷu tay.

Chú ý đến dinh dưỡng: Dinh dưỡng cân bằng, giàu canxi, vitamin D và các chất chống oxy hóa có thể hỗ trợ sức khỏe xương và khớp. Hãy ăn một chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây, đậu và các nguồn thực phẩm giàu canxi và vitamin D.

Điều trị các vấn đề khớp sớm: Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng khớp không bình thường hoặc đau, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Can thiệp sớm có thể giúp ngăn chặn diễn tiến của thoái hoá khớp.

Lưu ý rằng thoái hóa khớp là một quá trình tự nhiên của tuổi tác, nhưng các biện pháp phòng ngừa có thể giúp giảm nguy cơ và duy trì sức khỏe khớp khuỷu tay trong tình trạng tốt. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể cho trường hợp của bạn.