U lympho không Hodgkin và những điều cần biết

U lympho không Hodgkin là gì?

U lympho không Hodgkin (còn được gọi là ung thư hạch không Hodgkin), là một loại ung thư của hệ bạch huyết. Trong cơ thể, hệ bạch huyết có nhiệm vụ bảo vệ và chống lại các mầm bệnh và nhiễm trùng.

Có hơn 70 loại ung thư hạch không Hodgkin. Với ung thư hạch không Hodgkin, khối u phát triển từ tế bào lympho (tế bào lympho tồn tại trong các hạch bạch huyết, lá lách và các cơ quan khác của hệ thống miễn dịch). Khối u có thể bắt nguồn từ bất kỳ vị trí nào trong cơ thể và lan sang các bộ phận khác.

Ung thư hạch không Hodgkin có thể phát sinh từ 1 trong 2 loại tế bào:

• Tế bào lympho B: Nhiệm vụ của tế bào B là tạo ra kháng thể để vô hiệu hóa các tác nhân lạ gây nhiễm trùng. Hầu hết các u lympho không Hodgkin đều bắt đầu từ tế bào B.
• Tế bào lympho T: Nhiệm vụ của tế bào T là tiêu diệt các tác nhân lạ xâm nhập trực tiếp vào cơ thể và gây bệnh. U lympho không Hodgkin rất hiếm khi phát sinh từ tế bào T.

Những dấu hiệu và triệu chứng của u lympho không Hodgkin

Ung thư hạch không Hodgkin thường gây ra các dấu hiệu sau:

• Các hạch bạch huyết (ở cổ, nách hoặc vùng bẹn) sưng to nhưng không gây đau;
• Đau bụng (cũng như chướng bụng);
• Đau ngực;
• Thường bị sốt không rõ nguyên nhân;
• Thường xuyên đau đầu, mệt mỏi;
• Đổ mồ hôi, đặc biệt là vào ban đêm;
• Sụt cân không rõ nguyên nhân;
• Khó thở, ho khan;
• Ăn không thấy ngon miệng;
• Buồn nôn hoặc nôn mửa;
• Táo bón;
• Có thể có co giật.

Biến chứng có thể gặp khi mắc u lympho không Hodgkin

Các biến chứng khẩn cấp đe dọa tính mạng của u lympho không Hodgkin cần được xem xét trong quá trình kiểm tra và đánh giá ban đầu. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng đối với những tình huống này:

• Giảm bạch cầu do sốt.
• Tăng axit uric máu và hội chứng ly giải khối u: Biểu hiện mệt mỏi, buồn nôn, nôn, đi tiểu ít, tê, ngứa ran ở chân và đau khớp. Kết quả xét nghiệm bao gồm sự gia tăng axit uric, kali, creatinin và giảm nồng độ canxi. Điều này có thể được ngăn ngừa bằng cách bổ sung nước và dùng allopurinol.
• Chèn ép tủy sống hoặc não.
• Chèn ép khu trú tùy thuộc vào vị trí và loại u lympho không Hodgkin như: Tắc nghẽn đường thở (u lympho trung thất), tắc ruột và lồng ruột, tắc nghẽn niệu quản.
• Tắc nghẽn tĩnh mạch chủ trên hoặc dưới.
• Tăng bạch cầu.
• Bệnh bạch cầu Lymphoma tế bào T trưởng thành có thể gây tăng canxi máu.
• Chèn ép màng ngoài tim.
• Rối loạn chức năng gan.
• Bệnh huyết khối tĩnh mạch.
• Thiếu máu tán huyết tự miễn và giảm tiểu cầu có thể thấy ở u tế bào lympho nhỏ.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số các triệu chứng kể trên. Các triệu chứng của bạn có thể do các tình trạng bệnh lý khác gây ra. Ví dụ, các hạch bạch huyết của bạn có thể to hơn khi bạn bị nhiễm trùng cổ họng nhưng điều quan trọng là bạn phải được bác sĩ kiểm tra các triệu chứng của mình.

Nguyên nhân dẫn đến u lympho không Hodgkin

Trong hầu hết các trường hợp, các bác sĩ không biết nguyên nhân gây ra bệnh ung thư hạch không Hodgkin. Nó bắt đầu khi cơ thể bạn sản sinh ra quá nhiều tế bào lympho bất thường.

Đột biến gen ảnh hưởng đến sự phát triển của tế bào bạch cầu cũng là nguyên nhân gây ra u lympho không Hodgkin (đây là những đột biến gen mắc phải không phải bẩm sinh).

U lympho không Hodgkin có thể liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm nhiễm trùng, yếu tố môi trường, tình trạng suy giảm miễn dịch và viêm mãn tính:

Tác nhân lây nhiễm

Nhiều tác nhân lây nhiễm khác nhau gây ra u lympho không Hodgkin khác nhau như:

• Virus Epstein-Barr, một loại virus DNA, có liên quan đến nguyên nhân gây ra một số loại u lympho không Hodgkin, bao gồm một biến thể đặc hữu như bệnh ung thư hạch Burkitt.
• Virus gây bệnh bạch cầu tế bào T ở người loại 1 (HTLV-1) gây ra bệnh ung thư hạch tế bào T ở người trưởng thành. Nó gây ra sự kích thích kháng nguyên mãn tính và rối loạn điều hòa Cytokine, dẫn đến sự kích thích và tăng sinh tế bào B hoặc T không kiểm soát được.
• Virus viêm gan C (HCV) dẫn đến sự mở rộng tế bào B vô tính. U lympho vùng rìa lách và u lympho tế bào B lớn lan tỏa là một số phân nhóm của u lympho không Hodgkin do virus viêm gan C.
• Herpesvirus 8 ở người có liên quan đến ung thư hạch tràn dịch nguyên phát (PEL) và là một loại ung thư hạch không Hodgkin tế bào B cấp độ cao hiếm gặp liên quan đến Kaposi Sarcoma.
• Nhiễm Helicobacter pylori có liên quan đến việc tăng nguy cơ u lympho mô bạch huyết liên quan đến niêm mạc dạ dày (MALT), một loại u lympho đường tiêu hóa nguyên phát.

Thuốc

Các loại thuốc như Phenytoin, Digoxin và chất đối kháng TNF cũng có liên quan đến ung thư hạch không Hodgkin. Hơn nữa, các hóa chất hữu cơ, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ Phenoxy, chất bảo quản gỗ, bụi, thuốc nhuộm tóc, dung môi, hóa trị và phơi nhiễm phóng xạ cũng có liên quan đến sự phát triển của u lympho không Hodgkin.

Bệnh lý miễn dịch

Các tình trạng suy giảm miễn dịch bẩm sinh có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc u lympho không Hodgkin là hội chứng Wiskott-Aldrich, bệnh suy giảm miễn dịch kết hợp nghiêm trọng (SCID) và các tình trạng suy giảm miễn dịch gây ra như thuốc ức chế miễn dịch. Bệnh nhân mắc bệnh AIDS (hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải) có thể mắc bệnh ung thư hạch thần kinh trung ương nguyên phát.

Các rối loạn tự miễn dịch như hội chứng Sjogren, viêm khớp dạng thấp và viêm tuyến giáp Hashimoto có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc u lympho không Hodgkin. Bệnh celiac cũng liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư hạch không Hodgkin.