Viêm tai ngoài ác tính: Căn bệnh không thể chủ quan

Viêm tai ngoài ác tính là gì? 

Viêm tai ngoài là một bệnh nhiễm trùng tai phổ biến. Nó phát triển trong ống tai dẫn đến màng nhĩ. Trong một số trường hợp, viêm tai ngoài có thể lan sang các mô xung quanh, bao gồm cả xương hàm và mặt. Nhiễm trùng này được gọi là viêm tai ngoài ác tính.

Các vi khuẩn như Pseudomonas aeruginosa và Staphylococcus aureus thường gây ra bệnh viêm tai ngoài ác tính. Hơn 90% những người phát triển viêm tai ngoài ác tính có bệnh tiểu đường.

Viêm tai ngoài ác tính là một bệnh nhiễm trùng nặng. Nếu không được điều trị, bệnh viêm tai ngoài ác tính có thể đe dọa đến tính mạng.

Những dấu hiệu và triệu chứng của Viêm tai ngoài ác tính

Triệu chứng của bệnh viêm tai ngoài ác tính thường đa dạng và có mức độ nặng nề hơn so với những tình trạng viêm nhiễm thông thường. Do đó, những biểu hiện của viêm tai ngoài ác tính rất dễ nhận biết, cụ thể:

• Tiết dịch màu vàng hoặc xanh (dịch mủ) chảy ra từ tai dai dẳng kèm theo mùi hôi khó chịu;

• Đau tai nặng hơn khi cử động đầu;

• Mất thính lực làm bệnh nhân không nghe rõ, ù tai nặng;

• Cảm giác ngứa dai dẳng trong ống tai;

• Sốt cao;

• Mất giọng hoặc viêm thanh quản;

• Sưng và đỏ da quanh tai;

• Triệu chứng toàn thân: Yếu cơ, khó nuốt, mất giọng hoặc viêm thanh quản,…

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào trên, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức. Điều trị sớm sẽ giúp ngăn chặn sự lây lan của nhiễm trùng. Điều này sẽ làm giảm các biến chứng do nhiễm trùng.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh Viêm tai ngoài ác tính

Viêm tai ngoài ác tính là một bệnh nguy hiểm, nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây ra một số biến chứng như:

• Áp xe tại chỗ viêm;

• Áp xe não;

• Viêm màng nhĩ, thủng màng nhĩ;

• Viêm mô tế bào;

• Viêm màng não dẫn đến liệt dây thần kinh;

• Nghe kém hoặc không thể nghe do ống tai bị thu hẹp hay ứ đọng dịch;

• Tử vong do không điều trị và viêm nhiễm nặng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe. Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.

Nguyên nhân dẫn đến Viêm tai ngoài ác tính

Viêm tai ngoài ác tính thường không phải là biến chứng của viêm tai ngoài thông thường. Tình trạng này xảy ra khi bạn có các vấn đề sức khỏe khác hoặc do hệ thống miễn dịch của bạn đang suy yếu, chúng có thể bao gồm:

• Bệnh tiểu đường;

• Ung thư đang hóa trị hoặc xạ trị;

• Nhiễm HIV/AIDS.

Khi hệ thống miễn dịch của bạn bị suy yếu sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập vào ống tai gây nhiễm trùng làm hỏng mô của ống tai và xương ở đáy hộp sọ của bạn. Nếu không được điều trị, nhiễm trùng có thể lây lan đến não, dây thần kinh sọ và các bộ phận khác của cơ thể. 

Vi khuẩn làm mủ xanh Pseudomonas aeruginosa được xác định là tác nhân gây bệnh viêm tai ngoài ác tính thường gặp. Ngoài ra, Staphylococcus aureus, Aspergillus, Proteus mirabilis, Klebsiella oxytoca, Burkholderia cepacia và Candida parapsilosis cũng là một trong những tác nhân gây bệnh viêm tai ngoài ác tính thường gặp.

Một số yếu tố khác tăng nguy cơ mắc viêm tai ngoài ác tính, bao gồm:

• Khí hậu nóng ẩm: Khí hậu nóng ẩm thường tạo điều kiện thuận lợi cho các chủng vi khuẩn gây bệnh phát triển, vì vậy, những người làm việc hoặc sinh sống ở những nơi có khí hậu nóng ẩm sẽ có nguy cơ bị viêm nhiễm tai ngoài và khiến bệnh tiến triển theo chiều hướng xấu. 

• Độ tuổi và giới tính: Những người có độ tuổi trên 60 thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm tai ngoài hoại tử cao. Ngoài ra kết quả khảo sát cũng cho thấy, nguy cơ bị viêm tai ngoài hoại tử ở nam giới cũng cao hơn so với phụ nữ.

• Phơi nhiễm Pseudomonas aeruginosa: Thường xuất hiện trong những hồ nước chứa hàm lượng clo cao như nước trong hồ bơi và những nơi có nguồn nước bẩn.

• Chấn thương/ tổn thương tai ngoài: Chấn thương tai ngoài hoặc trầy xước, tổn thương tai ngoài từ những lần va đập, té ngã, làm sạch ống tai quá mạnh, gãi bên trong tai, có vật lạ mắc kẹt trong ống tai… Các vi khuẩn sẽ lợi dụng những vết rách da này để xâm nhập vào bên trong tế bào gây viêm, sau đó tiếp tục làm viêm sụn ở những vùng lân cận và tiếp đến gây viêm xương nhĩ (các xương búa, đe, bàn đạp ở sát màng nhĩ).

Những ai có nguy cơ mắc phải (bị) Viêm tai ngoài ác tính?

Viêm tai ngoài ác tính là một bệnh phổ biến, có thể xảy ra với bất cứ ai. Tuy nhiên nguy cơ mắc bệnh cao hơn ở những người có hệ miễn dịch yếu như:

• Người bị HIV;

• Có tiền sử bệnh đái tháo đường;

• Ung thư đang hóa xạ trị;

• Người già;

• Nam có xu hướng bị nhiều hơn nữ.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc (bị) Viêm tai ngoài ác tính

Các yếu tố làm tăng nguy cơ viêm tai ngoài ác tính: 

• Tuổi tác: Những người có độ tuổi trên 60 thường dễ bị viêm tai ngoài ác tính hơn;

• Sống trong môi trường ô nhiễm, nóng ẩm;

• Chấn thương ở tai ngoài;

• Người bị suy giảm hệ miễn dịch;

• Người có tiền sử đái tháo đường;

• Bị phơi nhiễm Pseudomonas aeruginosa.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán Viêm tai ngoài ác tính

Nếu bạn thấy một số dấu hiệu chứng tỏ bạn đang bị viêm tai ngoài ác tính. Bác sĩ sẽ hỏi bạn về những triệu chứng đang gặp phải, kiểm tra thăm khám lâm sàng và yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm. Những xét nghiệm thường thấy như:

• Xét nghiệm máu toàn bộ, số lượng bạch cầu và hồng cầu, nồng độ glucose và creatine.

• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan), chụp cộng hưởng từ (MRI).

• Nuôi cấy dịch tai để xác định bệnh lý.

• Sinh thiết các mô bên ngoài ống tai.

Nếu bạn bị viêm tai ngoài ác tính, bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm bổ sung để xem liệu tình trạng nhiễm trùng đã lan rộng chưa. Các bài kiểm tra như vậy bao gồm:

• Kiểm tra hệ thần kinh;

• Chụp CT, MRI đầu;

• Xạ hình.

Điều này rất quan trọng để có thể tìm ra nguyên nhân gây bệnh để giúp bác sĩ điều trị càng sớm càng tốt.

Phương pháp điều trị viêm tai ngoài ác tính

Tùy  vào mức độ nghiêm trọng và khả năng lây lan của tình trạng viêm nhiễm, nguyên nhân gây viêm, mức độ hoại tử và khả năng đáp ứng với các phương pháp chữa trị, bác sĩ chuyên khoa có thể cho bạn áp dụng nhiều phương pháp điều trị khác nhau. 

Điều trị tại chỗ

Phương pháp điều trị tại chỗ thường áp dụng cho những bệnh nhân bị viêm tai ngoài ác tính ở mức độ nhẹ, viêm nhiễm chưa lan rộng đến các cơ quan lân cận.

• Làm sạch tai và loại bỏ những yếu tố gây hại.

• Bôi thuốc chống khuẩn tại chỗ.

• Sử dụng thuốc nhỏ tai có chứa kháng sinh hoặc kem bôi corticoid trong trường hợp nặng hơn.

Điều trị ức chế miễn dịch

Đối với những người bị suy giảm hệ miễn dịch thì bệnh nhân cần được kiểm soát chặt chẽ để tránh cho vi khuẩn có cơ hội gây bệnh.

Với bệnh nhân bị tiểu đường cần kiểm soát lượng đường trong cơ thể mỗi ngày.

Thuốc kháng sinh

Kháng sinh là một trong những biện pháp không thể thiếu trong điều trị viêm tai ngoài ác tính. Tình trạng này có thể khó điều trị, bệnh nhân sẽ được đề nghị dùng thuốc kháng sinh từ 10 – 14 ngày để kiểm soát triệu chứng viêm, sưng và giúp tiêu diệt vi khuẩn.

Đối với những trường hợp nặng, viêm tai ngoài ác tính lan rộng gây nhiễm trùng xương, người bệnh phải sử dụng kháng sinh liên tục trong 3 tháng hoặc sử dụng thuốc cho đến khi nhiễm trùng đã biến mất.

Điều trị bằng kháng sinh có thể dùng thuốc uống, hoặc trong trường hợp nặng hơn cần phải tiêm kháng sinh qua đường tĩnh mạch. 

Kháng sinh còn nhạy cảm với chủng vi khuẩn gây bệnh P. aeruginosa gồm có: Aminoglycoside, ceftazidime, cefepime, penicillin, imipenem… Tùy thuộc vào loại vi khuẩn gây viêm và mức độ nhạy cảm của chúng bác sĩ sẽ đưa ra những phác đồ điều trị khác nhau. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định phối hợp Amino - glycoside và Penicillin antipseudomonal.

Liệu pháp oxy cao áp có thể được chỉ định phối hợp với dùng kháng sinh cho tới khi hết tình trạng viêm.

Phẫu thuật

Bác sĩ sẽ đề nghị bạn thực hiện phẫu thuật nếu nhiễm trùng gây tổn thương mô nghiêm trọng. Phẫu thuật giúp loại bỏ các mô bị hỏng. Phẫu thuật được thực hiện sau khi hết nhiễm trùng.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của viêm tai ngoài ác tính 

Chế độ dinh dưỡng:

• Uống nhiều nước, uống đủ 2,5 lít nước mỗi ngày.

• Bổ sung rau xanh, trái cây giàu vitamin, khoáng chất.

• Hạn chế bổ sung vào chế độ ăn uống rượu bia, thức uống chứa chất kích thích và những loại thực phẩm có khả năng gây viêm như thực phẩm hư hỏng, thức ăn đóng hộp, thực phẩm nhiều chất béo và dầu mỡ, thức ăn cay nóng…

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.

• Sử dụng nước muối sinh lý để rửa tai.

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

Phương pháp phòng ngừa viêm tai ngoài ác tính hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Giữ vệ sinh tai sạch sẽ, tránh tác động mạnh vào tai.

• Tránh tiếp xúc với không khí ô nhiễm, đầy khói bụi, nấm mốc, tránh đi bơi ở những nơi có nguồn nước bẩn. Cần áp dụng những biện pháp bảo vệ tai khi bơi trong hồ bơi.

• Nhỏ dầu khoáng có thể giúp bảo vệ tai khỏi nước khi da bị khô dày sừng.

• Nên chú trọng việc chăm sóc sức khỏe, tăng cường vận động, thường xuyên luyện tập, ăn uống điều độ và đầy đủ chất dinh dưỡng để nâng cao chức năng chống viêm nhiễm của hệ miễn dịch.

• Hạn chế sử dụng những chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá.

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây bổ sung vitamin, khoáng chất.

• Nếu bị tiểu đường, nên kiểm soát lượng đường trong cơ thể của bạn mỗi ngày.