Viêm mũi mãn tính là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị viêm mũi mãn tính

Viêm mũi mãn tính là gì?

Viêm mũi mãn tính là tình trạng tắc nghẽn/chảy nước mũi tái phát và không tự khỏi và các triệu chứng phát sinh do sự kích ứng hoặc viêm liên tục của niêm mạc bên trong mũi. Viêm mũi mãn tính kéo dài trong một thời gian dài, thường kéo dài hơn 12 tuần. Khi niêm mạc mũi bị viêm sẽ gây nghẹt mũi và tăng tiết chất nhầy dẫn đến chảy nước mũi và chảy nước mũi sau (có chất nhầy ở cổ họng). Chảy nước mũi sau là một trong những đặc điểm phổ biến nhất của viêm mũi mãn tính và về lâu dài có thể dẫn đến viêm họng mạn tính, ho mạn tính hoặc hắng giọng.

Viêm mũi mãn tính thường được chia thành 2 nhóm:

• Viêm mũi dị ứng: Là phản ứng của cơ thể với một số chất gây dị ứng trong không khí. Ví dụ nếu bước ra ngoài vào mùa phấn hoa, bạn có thể gặp phản ứng dị ứng bao gồm nghẹt mũi, hắt hơi và sổ mũi hoặc ngứa. Các tác nhân khác, như lông thú cưng, nấm mốc hoặc mạt nhà, cũng có thể khiến dị ứng bùng phát, dẫn đến nghẹt mũi, chảy nước mũi sau và ngứa, chảy nước mắt.
• Viêm mũi không dị ứng: Gây ra các triệu chứng tương tự nhưng không phải do các chất gây dị ứng gây ra. Từ các chất gây ô nhiễm không khí đến thay đổi nội tiết tố, có rất nhiều nguyên nhân tiềm ẩn gây viêm mũi không dị ứng. Không giống như viêm mũi dị ứng, viêm mũi không dị ứng không gây ngứa mắt, mũi hoặc cổ họng. Nếu không được điều trị, viêm mũi không dị ứng có thể dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng, chẳng hạn như viêm xoang, polyp mũi, nhiễm trùng xoang và nhiễm trùng tai mãn tính.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm mũi mãn tính

Các triệu chứng của viêm mũi mãn tính thường bao gồm:

• Nghẹt mũi;
• Thở bằng miệng;
• Nặng xoang;
• Viêm xoang;
• Sổ mũi;
• Chảy nước mũi sau;
• Ho mãn tính;
• Đau họng;
• Ngứa mắt, mũi, họng;
• Hắt xì;
• Nhức đầu.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh viêm mũi mãn tính

Nếu không được điều trị, tình trạng viêm mạn tính ở mũi có thể dẫn đến:

• Polyp mũi: Polyp mũi là sự tăng sản tế bào (không phải ung thư) ở niêm mạc mũi do viêm mạn tính. Polyp lớn có thể chặn luồng không khí qua mũi và gây khó thở.
• Viêm xoang: Viêm xoang là tình trạng viêm màng lót trong các xoang.
• Nhiễm trùng tai giữa thường xuyên: Nhiễm trùng tai có thể do dịch và nghẹt mũi.
• Bỏ lỡ công việc hoặc gián đoạn các hoạt động hàng ngày: Các triệu chứng của viêm mũi mãn tính có thể gây khó chịu và khiến các hoạt động hàng ngày của bạn trở nên khó khăn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn bị nghẹt mũi dai dẳng không khỏi sau khi sử dụng thuốc thông mũi hoặc thuốc kháng histamin không kê toa, bạn nên đến gặp bác sĩ.

Bạn cũng nên đến bác sĩ nếu bị sốt hoặc đau dữ dội ở mặt hoặc xoang. Điều này có thể là bạn bị nhiễm trùng xoang hoặc một tình trạng nghiêm trọng khác cần được điều trị. Hãy nói với bác sĩ rằng bạn đã có những triệu chứng này trong bao lâu và bạn đã điều trị những phương pháp nào.

Nguyên nhân dẫn đến viêm mũi mạn tính

Viêm mũi mãn tính dị ứng và không dị ứng có nhiều nguyên nhân khác nhau.

Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng

Trong viêm mũi dị ứng, các chất gây dị ứng trong không khí liên kết với kháng thể immunoglobulin E (IgE) trong mũi. Cơ thể sẽ giải phóng hoá chất trung gian gọi là histamine để giúp chống lại chất gây dị ứng. Sự giải phóng histamin này dẫn đến các triệu chứng của viêm mũi dị ứng.

Các dị ứng nguyên phổ biến có thể gây viêm mũi mãn tính bao gồm:

• Cỏ phấn hương;
• Phấn hoa;
• Nấm mốc;
• Mạt nhà;
• Lông thú cưng;
• Gián.

Dị ứng phấn hoa thường xảy ra hơn vào mùa xuân. Dị ứng với cỏ và cỏ dại có xu hướng xảy ra vào mùa hè và mùa thu.

Nguyên nhân gây viêm mũi không dị ứng

Không giống như viêm mũi dị ứng, viêm mũi không dị ứng không liên quan đến hệ thống miễn dịch. Viêm mũi không dị ứng được cho là xảy ra khi các mạch máu bên trong mũi giãn ra dẫn đến phù nề và tắc nghẽn. Người ta không biết chính xác lý do tại sao các mạch máu trong mũi giãn ra, nhưng phản ứng có thể được kích hoạt bởi:

• Chất gây kích ứng hoặc ô nhiễm không khí trong môi trường, chẳng hạn như: Nước hoa, chất tẩy rửa, mùi nồng nặc, khói bụi, khói thuốc lá;
• Biến đổi của thời tiết, chẳng hạn như không khí lạnh hoặc khô;
• Nhiễm trùng đường hô hấp trên như cảm lạnh hoặc cúm (mặc dù những bệnh này thường gây viêm mũi cấp tính);
• Thức ăn hoặc đồ uống nóng hoặc cay (viêm mũi vị giác);
• Một số loại thuốc, như: Aspirin, ibuprofen, thuốc chẹn beta, thuốc chống trầm cảm, thuốc tránh thai đường uống;
• Lạm dụng thuốc xịt chống sung huyết (decongestants) (viêm mũi do thuốc);
• Thay đổi nội tiết tố liên quan đến mang thai, kinh nguyệt hoặc bệnh lý tuyến giáp;
• Stress;
• Phẫu thuật mở rộng xoang;
• Các vấn đề về cấu trúc ảnh hưởng đến đường mũi, bao gồm vẹo vách ngăn, phì đại cuốn mũi to và amidan to;
• Các bệnh lý khác, bao gồm GERD, hen suyễn hoặc viêm xoang mạn tính.

Bác sĩ có thể không xác định được nguyên nhân cụ thể gây ra bệnh viêm mũi không dị ứng đối với một số người bệnh.