Viêm võng mạc là gì? Những vấn đề cần biết về viêm võng mạc

Viêm võng mạc là gì?

Võng mạc hay còn gọi là vùng đáy mắt - thực chất là một lớp màng thần kinh ở phía trong cùng của nhãn cầu, có độ dày khoảng 0.5mm và có nhiệm vụ tiếp nhận ánh sáng từ giác mạc và thủy tinh thể. Các tế bào thần kinh thị giác trên võng mạc sẽ chuyển năng lượng ánh sáng thành tín hiệu đặc biệt và gửi về trung khu phân tích ở não, sau đó não bộ sẽ cho chúng ta những nhận thức về hình ảnh mà chúng ta đang nhìn thấy. Do đó, võng mạc có vai trò hết sức quan trọng, giúp con người có thể nhìn thấy thế giới xung quanh.

Bệnh lý võng mạc là một tập hợp những bệnh lý liên quan đến võng mạc, trong đó có viêm võng mạc. Viêm võng mạc gồm 2 loại là:

Viêm võng mạc sắc tố (Retinitis pigmentosa)

Viêm võng mạc sắc tố hay còn được biết đến với tên gọi khác là thoái hóa võng mạc sắc tố hay bệnh thoái hóa võng mạc di truyền.

Võng mạc được cấu tạo bởi hàng trăm triệu tế bào cảm nhận ánh sáng (các tế bào hình nón và các tế bào hình que). Các tế bào hình que nhiều hơn các tế bào hình nón và cũng nhạy cảm với ánh sáng hơn. Tế bào hình que giúp đảm bảo tầm nhìn ngoại biên và điều tiết mắt giúp nhìn thấy rõ xung quanh trong điều kiện thiếu sáng. Tế bào hình nón tập trung chủ yếu ở điểm vàng giúp nhận diện sự chi tiết, sắc nét và màu sắc của hình ảnh.

Viêm võng mạc sắc tố là bệnh lý liên quan đến sự tổn thương các tế bào hình que ảnh hưởng đến khả năng nhìn của người mắc.

Viêm võng mạc trung tâm thanh dịch (Central serous chorioretinopathy)

Viêm võng mạc trung tâm thanh dịch là một bệnh lý được gây ra do tích tụ một bọng thanh dịch ngay vùng trung tâm dưới lớp võng mạc khiến người mắc bệnh nhìn mờ, có thể cảm thấy có một quầng tối che trước mắt.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm võng mạc

Những triệu chứng của viêm võng mạc sắc tố là thu hẹp thị trường ngoại vi, mất khả năng nhìn trong điều kiện thiếu sáng (quáng gà). Những triệu chứng của viêm võng mạc trung tâm thanh dịch là rối loạn khả năng nhận diện các màu sáng, màu nhạt (như màu vàng) hay nhìn thấy các mặt phẳng méo mó, dị dạng,...

Tác động của viêm võng mạc đối với sức khỏe

Viêm võng mạc ảnh hưởng đến khả năng nhìn của người mắt, đau đầu, đau hốc mắt,... khiến người bệnh lo lắng, căng thẳng, ảnh hưởng đến khả năng sinh hoạt, làm việc, giảm sự an toàn khi điều khiển xe,....

Trong bệnh lý viêm võng mạc sắc tố, các tế bào hình nón cũng bắt đầu chết dần theo thời gian, thị trường của bệnh nhân sẽ mất dần (thu hẹp dần) và sẽ xuất hiện tình trạng thị trường hình ống. Cuối cùng người bệnh có thể mất gần như toàn bộ tầm nhìn của mình.

Bệnh thường thường xảy ra ở một mắt, gây giảm thị lực tạm thời. Dịch trong ổ thanh dịch vùng trung tâm thường trong. Thị lực của người mắc bệnh có thể phục hồi hoàn toàn sau khi dịch trong ổ thanh dịch rút hết, nhưng trong một số trường hợp, thị lực giảm không thể phục hồi dù ổ thanh dịch võng mạc đã hết.

Biến chứng có thể gặp khi mắc viêm võng mạc

Biến chứng của viêm võng mạc sắc tố là bong võng mạc, đục thủy tinh thể, mù,...

Biến chứng của viêm võng mạc trung tâm thanh dịch là giảm thị lực, rối loạn màu sắc, rối loạn hình dạng vật thể xung quanh,...

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các bệnh lý mắt rất đa dạng và có thể ảnh hưởng đến khả năng nhìn của người mắc nên ngay khi có bất kì khó chịu gì ở mắt, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt ngay để được tư vấn, kiểm tra sớm nhất.

Nguyên nhân dẫn đến viêm võng mạc

Nguyên nhân gây viêm võng mạc sắc tố và viêm võng mạc trung tâm thanh dịch có sự khác biệt cụ thể như sau:

Viêm võng mạc sắc tố

Bệnh lý viêm võng mạc sắc tố được cho là do di truyền. Trong đó, đột biến gen lặn chiếm khoảng 65% các trường hợp, đột biến gen trội chiếm khoảng 25%, còn lại là đột biến gen liên kết với nhiễm sắc thể X gây thoái hóa tiến triển võng mạc.

Ngoài ra, CMV (cytomegalovirus) cũng là nguyên nhân gây viêm võng mạc sắc tố thanh dịch. CMV là một loại virus herpes. Hầu hết mọi người đều đã tiếp xúc với virus này nhưng nó thường không gây hại gì. Virus herpes gây bệnh khi được kích hoạt ở những người có hệ miễn dịch suy yếu sẽ gây nên bệnh lý này.

Viêm võng mạc trung tâm thanh dịch

Bệnh lý này thường xảy ra sau những căng thẳng tâm lý (stress) hoặc làm việc quá sức. Đôi khi cũng không thể xác định được nguyên nhân gây bệnh.