Đột tử ở người trẻ tuổi do đâu? Một số dấu hiệu cảnh báo đột tử bạn cần biết

Đột tử là một tình trạng cấp cứu liên quan đến tim mạch và có nguy cơ tử vong rất cao. Nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến đột tử nhưng phần lớn liên quan đến các bệnh lý tim mạch. Vậy đột tử ở người trẻ tuổi là gì?

Đột tử ở người trẻ tuổi là gì?

Đột tử là hiện tượng tử vong xảy ra đột ngột, thường xảy ra trong vòng 1 giờ sau khi xuất hiện các triệu chứng cấp tính hoặc khi không có triệu chứng rõ ràng trong 24 giờ trước khi tử vong. Trong số các nguyên nhân gây đột tử, bệnh lý tim mạch là phổ biến nhất với tỷ lệ dao động từ 50 đến 100 trường hợp trên 100.000 người mỗi năm.

Nguyên nhân chính thường là do bệnh mạch vành gây nhồi máu cơ tim cấp. Tình trạng này xảy ra khi động mạch cung cấp máu cho tim bị tắc nghẽn đột ngột do vữa xơ hoặc vôi hóa, từ đó dẫn đến ngừng tim. Các rối loạn tim mạch bẩm sinh có thể dẫn đến ngừng tim đột ngột ở người trẻ tuổi, trong đó thường gặp nhất là:

• Bệnh cơ tim phì đại: Đây là một tình trạng mà cơ tim dày lên, làm giảm khả năng bơm máu và dễ gây rối loạn nhịp tim.
• Viêm cơ tim: Thường do vi rút gây ra, làm cho cơ tim bị viêm nhiễm, ảnh hưởng đến chức năng bơm máu và dẫn đến ngừng tim.

Tuy nhiên, các bệnh lý trên thường có triệu chứng rõ ràng và có thể được chẩn đoán qua thăm khám tim mạch định kỳ.

Đột tử và đột quỵ khác nhau như thế nào?

Đột tử do tim thường xảy ra khi cơ tim bị thiếu máu cấp tính, chủ yếu do huyết khối làm tắc nghẽn dòng máu nuôi tim. Nguyên nhân này có thể gây ra ngừng tim đột ngột. Đột tử do tim cũng có thể xuất phát từ rối loạn nhịp tim ở cả người khỏe mạnh và những người có bệnh lý nền như suy tim hoặc thiếu máu cơ tim.

Ngược lại, đột quỵ xảy ra khi mạch máu cung cấp máu cho não bị tắc nghẽn (nhồi máu não) hoặc bị vỡ (xuất huyết não). Não không có khả năng dự trữ oxy và hoạt động của nó phụ thuộc hoàn toàn vào mạch máu cung cấp oxy cho tế bào. Khi xảy ra đột quỵ, sự gián đoạn trong cung cấp máu khiến tế bào não thiếu oxy và dưỡng chất. Nếu tình trạng thiếu máu kéo dài hơn 3 đến 4 phút, các tế bào não sẽ bắt đầu chết.

Các triệu chứng giúp phân biệt đột tử và đột quỵ bao gồm:

• Đột tử: Có thể xuất hiện khó thở, đau ngực và đau lan ra cánh tay, lưng, cổ hoặc hàm dưới.
• Đột quỵ: Thường kèm theo triệu chứng như méo miệng, liệt tay chân và rối loạn ngôn ngữ.

Yếu tố nguy cơ của đột tử ở người trẻ tuổi

Các yếu tố nguy cơ gây đột tử có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể nhưng các yếu tố liên quan đến sức khỏe tim mạch thường phổ biến, bao gồm:

• Uống rượu quá mức;
• Hút thuốc lá;
• Thiếu vận động thể chất;
• Béo phì;
• Huyết áp cao;
• Suy thận mạn;
• Đái tháo đường;
• Tiền sử gia đình có người đột tử.

Dấu hiệu cảnh báo của đột tử

Các triệu chứng đột tử ở người trẻ tuổi có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Trong nhiều trường hợp, đột tử xảy ra đột ngột mà không có dấu hiệu báo trước. Tuy nhiên, một số người có thể gặp các triệu chứng cảnh báo như:

• Hồi hộp hoặc đánh trống ngực;
• Khó chịu ở ngực;
• Chóng mặt;
• Hụt hơi;
• Ngất xỉu.

Đôi khi, các dấu hiệu cảnh báo có thể khó nhận biết vì các triệu chứng như phình động mạch não có thể bị nhầm lẫn với cứng cổ hoặc đau đầu.

Các phương pháp điều trị đột tử

Khi các dấu hiệu cảnh báo xuất hiện nhưng chưa dẫn đến ngừng tim, bệnh nhân cần dừng ngay mọi hoạt động, ngồi xuống nghỉ ngơi và gọi người hỗ trợ. Nếu ngừng tim xảy ra, người trợ giúp nên thực hiện hồi sức tim phổi (CPR). Kỹ thuật này bao gồm:

• Ép tim ngoài lồng ngực để khôi phục lưu lượng máu.
• Thực hiện thông khí nhân tạo (thổi ngạt) để cung cấp oxy cho cơ thể.

Tại bệnh viện, bác sĩ có thể sử dụng máy khử rung tim (ICD) để kích thích tim trở lại nhịp đập bình thường. Nếu hồi sức thành công, bệnh nhân có thể được cấy máy khử rung tim. Thiết bị này hỗ trợ duy trì nhịp tim bình thường nếu xảy ra các hiện tượng ngừng tim hoặc loạn nhịp nguy hiểm trong tương lai.

Biện pháp phòng ngừa đột tử

Chẩn đoán sớm là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa tử vong đột ngột. Nếu gia đình bạn có tiền sử đột tử, việc kiểm tra sớm các yếu tố nguy cơ là rất cần thiết. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa cho những người có nguy cơ cao:

• Tránh sử dụng các loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ như thuốc chống trầm cảm và thuốc chẹn natri.
• Hạ sốt ngay nếu bị sốt cao.
• Cẩn trọng khi tập thể dục, đặc biệt là tránh tập quá sức.
• Duy trì chế độ ăn uống hợp lý để bảo vệ sức khỏe tim mạch.
• Thực hiện khám sức khỏe định kỳ với bác sĩ hoặc chuyên gia tim mạch.

Đột tử ở người trẻ tuổi mặc dù ít gặp hơn so với các nhóm tuổi khác nhưng vẫn là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nếu gặp phải bất kỳ triệu chứng nghi ngờ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ kịp thời để giảm thiểu nguy cơ đột tử và đảm bảo một cuộc sống khỏe mạnh.