Giải đáp: Thế nào là nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm?

Ngộ độc thực phẩm là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Bằng cách hiểu nguyên nhân và thực hiện các biện pháp phòng ngừa, chúng ta có thể giảm nguy cơ ngộ độc thực phẩm để giữ sức. Đồng thời, hãy nhớ luôn thận trọng và tuân theo các thực hành vệ sinh khi xử lý và chuẩn bị thực phẩm.

Thế nào là nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm? 

Nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai, ở đâu và bất cứ lúc nào. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây truyền theo đường tiêu hóa, thường do các vi sinh vật như vi khuẩn, vi rút, nấm xâm nhiễm vào thực phẩm trong quá trình con người cầm nắm, cất giữ, chế biến, bảo quản.

Nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm xảy ra đột ngột sau khi người bệnh ăn phải thực phẩm bị nhiễm độc và có thể dẫn đến các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, sốt, buồn nôn, tiêu chảy và trong trường hợp nặng có thể tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Có nhiều nguyên nhân phổ biến gây ngộ độc thực phẩm, bao gồm vi khuẩn Salmonella có thể gây ra các triệu chứng như nhức đầu, chóng mặt, sốt, buồn nôn, tiêu chảy; độc tố của Staphylococcus aureus thường có trong sữa hoặc thịt gia cầm nấu chưa chín và có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, nhức đầu, mạch nhanh, buồn nôn và tiêu chảy; và độc tố vi khuẩn Clostridium botulinum, được tìm thấy trong cá và thức ăn hư hỏng, có thể phá hủy hệ thống thần kinh trung ương và tủy sống, dẫn đến tử vong.

Các nguyên nhân khác gây nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm bao gồm độc tố nấm mốc aflatoxin trên các loại hạt như đậu phộng, đậu nành, hướng dương, hạt điều, ngô, hoặc bột từ hạt bị nhiễm nấm mốc; virus viêm gan A có trong thực phẩm như rau sống, sò, ốc, hến sống ở vùng nước bẩn; sán lá gan nhỏ xuất hiện trong các món ăn chế biến từ gỏi cá, cá nướng, ốc chưa nấu chín; kim loại nặng trong thực phẩm như asen, chì, thủy ngân và selen; dư lượng thuốc bảo vệ thực vật; và một số chất phụ gia, chất bảo quản không được phép sử dụng, hết hạn sử dụng, quá liều lượng.

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm, đó là thời tiết thay đổi, giao mùa, thiếu nước sạch, điều kiện vệ sinh không đảm bảo, ô nhiễm môi trường, phong tục tập quán và tâm lý chủ quan của người bệnh. Do đó, điều quan trọng là phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa bị ngộ độc thực phẩm, chẳng hạn như rửa tay và thực phẩm kỹ lưỡng, nấu thức ăn đúng cách, tránh thực phẩm sống, thực phẩm gây ngộ độc hoặc nấu chưa chín và giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn.

Triệu chứng của nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm

Nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm là một tình trạng phổ biến và nguy hiểm có thể do nhiều yếu tố gây ra. Nguyên nhân gây bệnh rất đa dạng và có thể dẫn đến một loạt các triệu chứng.

Nếu bạn nghi ngờ mình nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm, điều quan trọng là phải nhận biết các triệu chứng và cách xử lý để tránh các biến chứng. Các triệu chứng nhiễm trùng ngộ độc thực phẩm thường xuất hiện trong vòng vài giờ đến một ngày sau khi ăn thực phẩm bị ô nhiễm và có thể bao gồm sốt cao, ớn lạnh, đau nhức cơ thể, đau bụng, đầy bụng, phân lỏng, có nước và nôn mửa.

Trong những trường hợp nghiêm trọng, nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm có thể dẫn đến mất nước và mất cân bằng điện giải nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu bạn gặp các triệu chứng như huyết áp thấp, mạch nhanh hoặc trụy tim mạch.

Nguyên nhân gây nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm có rất nhiều và có thể khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố như loại thực phẩm được tiêu thụ và cách chế biến. Ví dụ, ngộ độc vi sinh vật có thể do vi sinh vật hoặc độc tố của chúng gây ra và có thể dẫn đến các triệu chứng như sốt, ớn lạnh, đổ mồ hôi và mất nước.

Mặt khác, ngộ độc hóa chất có thể gây ra các triệu chứng phức tạp ảnh hưởng đến nhiều cơ quan, bao gồm hệ tiêu hóa, đầu và tim. Và độc tố tự nhiên có trong thực phẩm như sắn, măng, cá nóc, cóc cũng có thể gây ra các triệu chứng bất thường khi không được chế biến đúng cách.

Để ngăn ngừa nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm, điều quan trọng là phải thực hiện các bước để đảm bảo an toàn thực phẩm. Điều này bao gồm bảo quản thực phẩm, xử lý và nấu thức ăn đúng cách, rửa tay thường xuyên và tránh các loại thực phẩm đã quá hạn sử dụng hoặc có mùi, vị hoặc hình thức khác thường.

Biến chứng nguy hiểm của nhiễm trùng nhiễm độc thức ăn

Như đã đề cập ở trên, nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm là một vấn đề sức khỏe phổ biến có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, bất kể tuổi tác, giới tính hay lối sống. Trong khi hầu hết các trường hợp ngộ độc thực phẩm đều nhẹ và tự khỏi, một số trường hợp có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.

Rối loạn thần kinh là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm. Những rối loạn này có thể gây ra một loạt các triệu chứng, bao gồm nhức đầu, chóng mặt, mờ mắt, nhìn đôi, khó nói, nói lắp, tê liệt cơ và co giật. Trong những trường hợp nghiêm trọng, những triệu chứng này có thể đe dọa đến tính mạng và cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.

Rối loạn tim mạch là một biến chứng tiềm ẩn khác của ngộ độc thực phẩm. Những rối loạn này có thể gây hạ huyết áp, rối loạn nhịp tim, khó thở, đau ngực và các triệu chứng nghiêm trọng khác có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị.

Ngoài rối loạn thần kinh và tim mạch, ngộ độc thực phẩm còn có thể gây rối loạn chức năng tiêu hóa. Điều này có thể bao gồm đi tiêu ra máu hoặc nhầy, đau bụng dữ dội kèm theo đau cổ, đau họng, đau ngực và các triệu chứng khác có thể gây đau đớn và khó chịu.

Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của ngộ độc thực phẩm là suy giảm sức đề kháng trầm trọng, đặc biệt nguy hiểm đối với các đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ nhỏ, người già, người có hệ miễn dịch yếu. Bệnh nhân dùng thuốc ức chế miễn dịch, suy dinh dưỡng, bệnh lý dạ dày tá tràng, suy thận, bệnh gan, rối loạn sắc tố cũng có nguy cơ mắc bệnh cao.

Hướng dẫn cách sơ cứu, xử lý nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm

Đến đây hẳn bạn đã hiểu được thế nào là nhiễm trùng, nhiễm độc thực phẩm cùng những biến chứng có thể xảy ra. Khi phát hiện cơ thể có triệu chứng của nhiễm trùng ngộ độc thực phẩm, việc sơ cứu, xứ lý ban đầu là vô cùng quan trọng và cần thiết, bao gồm gây nôn, bù nước cho cơ thể và tìm kiếm sự chăm sóc y tế.

Gây nôn

Đây là biện pháp sơ cứu quan trọng khi bạn nghi ngờ nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm. Cách gây nôn an toàn và hiệu quả là ấn vào khóe lưỡi của bệnh nhân và cho họ uống nước muối. Trong quá trình gây nôn, cần chú ý cho người bệnh nằm nghiêng, đầu kê lên cao để chất nôn không trào ngược vào phổi, hạn chế nguy cơ hít sặc hay ngạt thở có thể gây tử vong. Nếu người bệnh là trẻ em, cần thực hiện gây môn khéo léo để hạn chế trầy xước cổ họng. Quan trọng không kém là bạn nên giữ lại những mẫu thực phẩm nghi ngờ gây nhiễm trùng nhiễm độc ngộ, hay cả mẫu thức ăn người bệnh vừa nôn để hỗ trợ xác định chính xác nguyên nhân.

Bù nước và điện giải

Biện pháp này rất cần thiết để điều trị ngộ độc thực phẩm. Sử dụng dung dịch oresol đúng cách và lưu ý không được pha dung dịch này với quá ít hoặc quá nhiều nước hoặc uống dung dịch đã pha trong hơn 24 giờ.

Tìm kiếm sự chăm sóc y tế

Khi gặp phải nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm và xuất hiện các triệu chứng bất thường, nghiêm trọng như co giật, lú lẫn hoặc suy hô hấp thì bạn phải ngay lập tức tìm kiếm sự trợ giúp đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để tránh nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng.

Đến đây bạn đã hiểu được thế nào là nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm cùng cách sơ cứu, xử lý bệnh rồi. Các triệu chứng của nhiễm trùng và nhiễm độc thực phẩm thường xuất hiện cấp tính, khá nghiêm trọng và có thể gây đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Vì thế, khi thấy xuất hiện các dấu hiệu nhiễm khuẩn, nhiễm độc thức ăn thì người thân cần áp dụng biện pháp sơ cứu, song song đó nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời.

Xem thêm:

• Cảnh báo 10 dấu hiệu cơ thể bị nhiễm độc dễ nhận biết
• Biểu hiện ngộ độc kim loại nặng? Nên và không nên ăn gì?

Phúc Khang

Nguồn tham khảo: vinmec.com