Hướng dẫn lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân cúm A an toàn, không lây nhiễm

Việc chăm sóc bệnh nhân cúm A đúng cách không chỉ giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục mà còn bảo vệ sức khỏe của những người xung quanh. Hãy thực hiện các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc cẩn thận để tránh nguy cơ lây nhiễm trong gia đình. Lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân cúm A một cách khoa học và an toàn sẽ giúp bệnh nhân vượt qua giai đoạn bệnh nhanh chóng và hiệu quả.

Cúm A có lây không?

Cúm A là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở đường hô hấp, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo về khả năng lây lan cao. Bệnh do các chủng virus cúm A như H1N1, H3N2, H5N1 và H7N9 gây ra. Virus cúm A dễ dàng lây truyền từ người bệnh sang người lành thông qua các giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Ngoài ra, việc tiếp xúc với các bề mặt, đồ dùng bị nhiễm virus, sau đó chạm vào mắt, mũi hoặc miệng cũng có thể dẫn đến nhiễm bệnh.

Theo thống kê, tại Việt Nam, hàng năm ghi nhận hơn 800.000 ca mắc cúm, trong đó chủ yếu là các chủng cúm A (H1N1 và H3N2) và cúm B (Yamagata, Victoria). Năm 2019 đã có hơn 400.000 trường hợp mắc cúm, gây ra hàng chục ca tử vong. Đặc biệt, vào năm 2022, số ca mắc cúm A gia tăng mạnh trong mùa hè khiến nhiều bệnh nhân nhập viện, một số trường hợp diễn biến nặng phải thở máy.

Nhìn chung, cúm A không chỉ gây tổn thương hô hấp mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nặng nếu không được điều trị kịp thời.

Hướng dẫn lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân cúm A

Nếu không điều trị kịp thời, biến chứng cúm A sẽ rất nghiêm trọng. Để lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân cúm A an toàn, tránh lây nhiễm, bạn có thể tham khảo các bước sau đây:

Các biện pháp phòng tránh lây nhiễm cúm A hiệu quả

Cúm A là bệnh truyền nhiễm có tốc độ lây lan nhanh chóng, chủ yếu qua giọt bắn chứa virus khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Các giọt bắn này có thể tiếp xúc trực tiếp với miệng, mũi hoặc lơ lửng trong không khí và bị hít phải.

Ngoài ra, virus cúm A còn tồn tại trên bề mặt đồ vật khiến người khác nhiễm bệnh khi chạm vào và đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Để giảm nguy cơ lây nhiễm, cần thực hiện các biện pháp phòng tránh một cách nghiêm túc và hiệu quả.

Cách ly người bệnh để hạn chế lây lan

Người mắc cúm A nên được cách ly trong phòng riêng, hạn chế tiếp xúc với các thành viên khác trong gia đình ít nhất 7 ngày kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Nếu có hơn một người bị bệnh, có thể sắp xếp họ ở chung một phòng. Người bệnh cũng cần sử dụng nhà vệ sinh riêng và các vật dụng cá nhân riêng biệt như ly uống nước, khăn tắm, khăn mặt… Trường hợp không có nhà vệ sinh riêng, người bệnh phải đeo khẩu trang khi ra ngoài và rửa tay kỹ sau mỗi lần sử dụng.

Chuẩn bị vật dụng cần thiết trong phòng cách ly

Phòng cách ly cần được trang bị đầy đủ các vật dụng hỗ trợ chăm sóc và hạn chế lây nhiễm, bao gồm:

• Thuốc hạ sốt, giảm đau như paracetamol, ibuprofen.
• Nhiệt kế, khăn lau chườm ấm hoặc mát.
• Dung dịch rửa tay chứa cồn, khẩu trang.
• Khăn giấy, thùng rác có túi nhựa.
• Máy tạo độ ẩm và cốc có ống hút.

Nguyên tắc phòng ngừa trong gia đình

Cả người bệnh và các thành viên khác cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

• Tránh để người không mắc bệnh vào phòng cách ly, đứng cách xa người bệnh ít nhất 2 mét khi tiếp xúc.
• Yêu cầu người bệnh che miệng, mũi bằng khăn giấy khi ho hoặc hắt hơi.
• Chỉ định một người chăm sóc cố định, tránh để phụ nữ mang thai, người lớn tuổi hoặc người có bệnh lý mạn tính đảm nhận vai trò này.
• Đảm bảo không khí trong phòng thông thoáng bằng cách mở cửa sổ hoặc sử dụng quạt.

Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ

Phòng cách ly và các khu vực trong nhà cần được vệ sinh thường xuyên để loại bỏ virus:

• Lau sạch các bề mặt thường tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn ăn, bồn rửa tay bằng cồn hoặc dung dịch sát khuẩn.
• Thay mới và giặt sạch chăn, gối, khăn lau của người bệnh hàng ngày.
• Không tái sử dụng khẩu trang và khăn giấy đã qua sử dụng của bệnh nhân.
• Dụng cụ ăn uống của người bệnh cần được rửa sạch và khử trùng bằng nước sôi sau mỗi lần sử dụng.

Đảm bảo bệnh nhân uống thuốc đúng hướng dẫn bác sĩ

Một việc quan trọng khi lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân cúm A đó là phải đảm bảo bệnh nhân uống thuốc đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Trong một số trường hợp cúm A, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng virus nhằm rút ngắn thời gian bệnh từ 1 – 2 ngày và giảm nguy cơ biến chứng. Mặc dù không chữa khỏi hoàn toàn, thuốc hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn.

Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ về liều lượng và thời gian uống thuốc. Tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc hoặc điều chỉnh liều lượng khi chưa được bác sĩ đồng ý. Việc sử dụng thuốc đúng cách đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát bệnh và bảo vệ sức khỏe người bệnh.

Giúp bệnh nhân cúm A cảm thấy thoải mái hơn

Để hỗ trợ người bệnh cúm A hồi phục nhanh chóng, việc tạo môi trường thoải mái là điều cần thiết. Hãy đảm bảo người bệnh được nghỉ ngơi đầy đủ bằng cách:

Giữ yên tĩnh

Tránh tạo tiếng ồn làm gián đoạn giấc ngủ.

Bổ sung nước

Khuyến khích bệnh nhân uống nước lọc, nước canh hoặc trà với chanh và mật ong để duy trì độ ẩm cho cơ thể.

Không gian ngủ thoáng mát

Điều chỉnh nhiệt độ phòng phù hợp, chuẩn bị chăn gối sạch sẽ, tạo sự dễ chịu.

Sử dụng thuốc không kê đơn

Dùng siro ho, thuốc hạ sốt, giảm đau theo hướng dẫn khi cần thiết.

Giữ vệ sinh cá nhân

Khuyến khích thay quần áo sạch hàng ngày, đặc biệt sau khi ra nhiều mồ hôi do sốt.

Dọn dẹp phòng

Giữ không gian sạch sẽ, thoáng khí bằng cách mở cửa sổ hoặc bật quạt nhẹ nhàng.

Những biện pháp này giúp giảm khó chịu, cải thiện sức khỏe và hỗ trợ quá trình hồi phục hiệu quả hơn.

Thử các biện pháp chăm sóc tại nhà để cải thiện triệu chứng cúm A

Việc chăm sóc tại nhà tập trung giảm triệu chứng để hỗ trợ người bệnh cúm A hồi phục nhanh chóng. Dưới đây là các biện pháp hiệu quả:

Giảm đau và sốt

Sử dụng thuốc không kê đơn như paracetamol hoặc NSAID để giảm đau cơ, đau khớp, đau đầu hoặc hạ sốt. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng.

Giảm đau họng

Khuyến khích uống nước chanh, trà thảo dược hoặc sử dụng kẹo ngậm. Súc miệng bằng nước muối thường xuyên giúp giảm viêm họng hiệu quả.

Xử lý sổ mũi, nghẹt mũi

Rửa mũi bằng nước muối sinh lý và trang bị máy tạo độ ẩm trong phòng giúp giảm tắc nghẽn.

Giảm mệt mỏi

Tạo điều kiện cho người bệnh nghỉ ngơi đầy đủ và tránh các hoạt động gắng sức.

Giảm ớn lạnh, đổ mồ hôi

Đảm bảo người bệnh mặc quần áo thoải mái, thoáng mát.

Giảm buồn nôn, nôn

Dùng nước gừng, trà thảo mộc hoặc thức ăn nhạt để làm dịu dạ dày.

Những biện pháp này không chỉ giúp cải thiện triệu chứng mà còn tăng cường cảm giác thoải mái cho người bệnh trong quá trình hồi phục.

Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ người bệnh cúm A hồi phục nhanh chóng

Trong việc lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân cúm A, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng, hỗ trợ người bệnh nhanh phục hồi. Đặc biệt, người cao tuổi và trẻ em cần được cung cấp thực phẩm lỏng, nóng, dễ tiêu và uống nhiều nước.

Dưới đây là những thực phẩm nên bổ sung trong chế độ ăn:

Thực phẩm giàu protein

Thịt gà, sữa, hải sản, trứng cung cấp năng lượng và hỗ trợ tái tạo tế bào.

Thực phẩm giàu vitamin C

Trái cây họ cam quýt, bông cải xanh, kiwi, dâu tây giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Thực phẩm giàu kẽm

Thịt bò, trứng, các loại đậu, hạt cải thiện khả năng chống lại virus.

Thực phẩm chứa vitamin D

Lòng đỏ trứng, cá hồi, cá mòi, nấm tăng cường sức khỏe xương và miễn dịch.

Rau lá xanh và trái cây

Cung cấp chất xơ, vitamin, khoáng chất cần thiết.

Gia vị tự nhiên

Tỏi, gừng, nghệ giúp giảm viêm và hỗ trợ tiêu hóa.

Các loại nước

Nước lọc, nước dừa, trà gừng, nước cam, nước chanh duy trì độ ẩm cơ thể.

Lưu ý: Tránh các thực phẩm lạnh, đồ ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp, chiên xào, rượu, cà phê và sữa vì có thể kéo dài thời gian hồi phục. Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh cải thiện triệu chứng và nhanh chóng lấy lại sức khỏe.

Chú ý trang phục của người bệnh

Khi lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân cúm A, việc chọn lựa trang phục phù hợp là rất quan trọng. Hãy đảm bảo người bệnh mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi để giảm bớt cảm giác khó chịu do sốt và mồ hôi. Quần áo cần được thay thường xuyên để duy trì sự thoải mái.

Nên giặt quần áo của người bệnh hàng ngày, có thể giặt chung với quần áo của các thành viên khác trong gia đình. Sau khi giặt, phơi dưới ánh nắng hoặc sấy khô để đảm bảo sạch sẽ. Lưu ý khi tiếp xúc với đồ dơ, tránh để quần áo tiếp xúc với mặt, mũi và rửa tay sạch sẽ sau khi xử lý đồ bẩn. Việc giữ vệ sinh trang phục sẽ giúp giảm nguy cơ lây lan virus cúm A.

Khi nào cần đến bệnh viện khi bị cúm A?

Cúm A có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như mất nước, nhiễm trùng huyết và suy đa cơ quan, đặc biệt ở những đối tượng có nguy cơ cao. Các nhóm nguy cơ cao bao gồm:

• Người từ 65 tuổi trở lên và trẻ em dưới 5 tuổi.
• Phụ nữ mang thai.
• Người dùng thuốc ức chế miễn dịch, hóa trị liệu ung thư hoặc steroid.
• Người cấy ghép nội tạng hoặc mắc bệnh như HIV, ung thư.
• Người mắc các bệnh mạn tính như COPD, hen suyễn, bệnh tim, tiểu đường, bệnh thận, gan hoặc thần kinh.

Khi chăm sóc người bệnh cúm A, cần theo dõi các triệu chứng nguy hiểm, đặc biệt với những người thuộc nhóm nguy cơ cao.

Ở trẻ em, các dấu hiệu nguy hiểm bao gồm:

• Thở nhanh hoặc khó thở;
• Da xanh hoặc tím tái;
• Không uống đủ nước, khó thức dậy, quấy khóc;
• Sốt kéo dài, ho nặng;
• Sốt kèm phát ban hoặc các dấu hiệu như không ăn được, khó thở, tã ướt ít hơn bình thường.

Ở người lớn, cần lưu ý:

• Khó thở hoặc hụt hơi;
• Đau ngực hoặc bụng;
• Chóng mặt, lú lẫn;
• Nôn mửa dữ dội, ho và sốt quay lại sau khi có dấu hiệu cải thiện.

Nếu gặp phải các triệu chứng này, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức để được điều trị kịp thời.

Những lưu ý quan trọng khi chăm sóc bệnh nhân cúm A

Khi chăm sóc bệnh nhân cúm A, ngoài việc quan tâm đến sức khỏe của người bệnh, gia đình cần lưu ý một số điểm quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho cả người bệnh và người chăm sóc.

Giới hạn tiếp xúc trực tiếp

Tránh tiếp xúc mặt đối mặt với người bệnh để hạn chế nguy cơ lây nhiễm. Nếu phải tiếp xúc, nhớ đeo khẩu trang bảo vệ.

Giữ khoảng cách khi bế trẻ

Khi bế trẻ ốm, hãy đặt cằm trẻ lên vai để hạn chế việc ho hoặc hắt hơi vào mặt bạn.

Rửa tay thường xuyên

Sử dụng xà phòng và nước để rửa tay đúng cách, đặc biệt sau khi tiếp xúc với người bệnh hoặc các đồ dùng của họ. Nếu không có nước, có thể dùng nước rửa tay khô chứa cồn.

Không dùng chung đồ dùng

Tránh sử dụng chung khăn, ly uống nước, đồ ăn hoặc đồ dùng cá nhân với người bệnh.

Chăm sóc bản thân

Đảm bảo nghỉ ngơi đầy đủ, ăn uống hợp lý để nâng cao sức đề kháng. Đừng quên chăm sóc sức khỏe của bản thân trong quá trình chăm sóc người bệnh.

Vệ sinh mũi họng

Sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi họng và uống trà gừng ấm để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

Tóm lại, cúm A là bệnh lý lây nhiễm phổ biến, có thể gây biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở những đối tượng như trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh lý nền. Để đảm bảo bệnh nhân hồi phục nhanh chóng và hạn chế lây lan trong gia đình, việc lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân cúm A an toàn, đúng cách là rất quan trọng. Ngoài ra, lưu ý áp dụng các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho các thành viên trong gia đình.

Vì vậy, chủ động phòng ngừa cúm A bằng biện pháp tiêm phòng vắc xin là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. Bạn có thể liên hệ các Trung tâm Tiêm chủng Long Châu trên toàn quốc để được tư vấn và tiêm phòng hiệu quả. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin cúm an toàn và chất lượng như Influvac Tetra, Ivacflu-S và Vaxigrip Tetra. Hãy đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm chủng tận tâm, bảo vệ bạn và gia đình khỏi cúm!