Nhiễm trùng não do giun sán có nguy hiểm không?

Nhiễm ký sinh trùng não hiện đang là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở nhiều nước, trong đó có Việt Nam. Nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là do nhiễm giun sán hoặc các loại ký sinh trùng khác của hệ thần kinh trung ương nên việc phát hiện sớm là cần thiết để tránh những hậu quả nguy hiểm.

Các dạng bệnh nhiễm ký sinh trùng giun sán phổ biến

Có khoảng 20 loài giun sán có thể lây sang người, chúng sống ký sinh và có thể gây ra các bệnh về thần kinh. Mỗi loại ký sinh trùng, giun sán gây bệnh sẽ có những biểu hiện và mức độ khác nhau, dưới đây là các dạng phổ biến nhất:

Bệnh do sán dây lợn gây ra

Đây là loại giun sán rất phổ biến có thể gây ra bệnh về hệ thần kinh trung ương. Ký sinh trùng là một loại sán dây dài ở lợn, chia thành nhiều đốt, mỗi đốt chứa trứng sán dây. Bệnh nhân bị nhiễm sán dây lợn do ăn thịt lợn hoặc thực phẩm có chứa trứng sán dây. Ấu trùng sán dây xâm nhập vào ruột và phát triển thành cơ thể sán dây. Đây là nguyên nhân chính gây nhiễm trùng não do giun sán.

Các nang sán xâm nhập vào nhu mô não và khi chết đi sẽ gây viêm, phù nề, co giật, động kinh và đau đầu dữ dội... Những nang sán lớn hơn có thể gây tắc nghẽn dịch não, viêm màng não, não úng thủy, co giật nặng…, nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong rất cao.

Nhiễm trùng não do bệnh giun gnathostoma

Đây là một căn bệnh khá hiếm gặp do bệnh nhân nhiễm giun tròn thuộc loài gnathostoma. Chúng có thể gây hoại tử và phản ứng ở rễ thần kinh, tủy sống và não. Bệnh này gây xuất huyết dưới nhện, gây sốt, cứng cổ…, và nhiều triệu chứng khác.

Nhiễm giun đũa chó

Một trong những nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng não do giun sán là bệnh giun đũa chó. Loại ký sinh trùng này có tên khoa học là toxocara, có kích thước nhỏ, hình trụ và dài bằng chiếc đũa. Chúng là ký sinh trùng của chó, mèo được tìm thấy trong phân và truyền sang người qua tiếp xúc không an toàn. Ôm, vuốt ve chó, mèo mỗi ngày cũng là những hành động dễ gây nhiễm loại giun sán này.

Chúng xâm nhập vào cơ thể con người và xâm chiếm nhiều nơi, trong đó có não người, gây tổn thương và nhiễm trùng. Các triệu chứng thường gặp bao gồm nôn mửa, sốt, chán ăn, phát ban... Việc tìm ra nguyên nhân không hề dễ dàng vì triệu chứng thường bị nhầm lẫn với các bệnh lý thần kinh khác.

Một số loại giun sán khác

Nhiễm trùng não do giun sán gây ra cũng bao gồm các loại ký sinh trùng khác, chẳng hạn như:

• Sán máng: Chúng là ký sinh trùng và gây nhiễm trùng khiến bệnh nhân thường xuyên bị co giật, tăng áp lực nội sọ và nhiều triệu chứng nghiêm trọng khác, nặng nhất là chứng động kinh.
• Sán nhiều đầu: Thuộc ấu trùng sán dây taenia. Chúng tạo ra những kén hình quả nho làm tắc nghẽn sự lưu thông dịch não, gây tổn thương não, dẫn đến động kinh, mất ý thức...

Viêm màng não do giun sán ký sinh có nguy hiểm không?

Nhiễm trùng não điển hình nhất do giun gây ra là viêm màng não do ký sinh trùng giun sán gây ra. Tổn thương màng não có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng và thậm chí các biến chứng phức tạp, với tỷ lệ tử vong cao.

Nguyên nhân gây bệnh là gì?

Các loại giun sán ký sinh thường gây viêm màng não bao gồm: Giun mạch, sán máng, giun đũa chó mèo, giun đầu gai, sán lá phổi... Ấu trùng giun sán được tìm thấy trong môi trường bên ngoài, trong phân hoặc thân vật nuôi. Chúng xâm nhập vào cơ thể qua đường ăn uống, khi người bệnh ăn thức ăn có chứa ấu trùng, thức ăn sống hoặc chưa nấu chín kỹ hoặc thức ăn không hợp vệ sinh hoặc khi người bệnh sống trong môi trường có nhiều ký sinh trùng. Điều này giải thích tại sao nhiễm trùng não do giun sán gây ra lại rất phổ biến ở các nước đang phát triển.

Triệu chứng của bệnh là gì?

Tùy vào vị trí và cách thức nhiễm ký sinh trùng giun sán mà người bệnh sẽ có những triệu chứng khác nhau. Các triệu chứng điển hình nhất như sau: Sốt, đau đầu nặng nhất ở vùng thùy trán, chẩm hoặc thái dương, chóng mặt và đau dữ dội về đêm, uống thuốc giảm đau không có tác dụng, cảm thấy buồn nôn, nôn, mệt mỏi và cứng cổ, trường hợp nặng sẽ xuất hiện cả co giật và động kinh.

Nhiễm trùng não do giun sán có nguy hiểm không?

Ấu trùng giun sán khi xâm nhập vào cơ thể người sẽ xâm chiếm các mô và hình thành các nốt cứng trên bắp cơ, đặc biệt là ở mô dưới da, vùng mắt và não. Chúng có thể gây tổn thương và dẫn đến viêm màng não nghiêm trọng, giảm thị lực và thậm chí mù lòa. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn tới nhiều biến chứng phức tạp. Bệnh nhân dễ bị rối loạn thần kinh, mất ý thức, co giật, hôn mê và tử vong.

Nhiễm trùng não do giun sán có điều trị dứt điểm được không?

Để điều trị bệnh nhiễm trùng não do giun sán gây ra, người bệnh phải được bác sĩ chuyên khoa phù hợp khám để xác định nguyên nhân và cách điều trị.

Xác định bệnh lý

Dựa trên các dấu hiệu của bệnh nhân, bác sĩ tiến hành khám lâm sàng và đưa ra chẩn đoán sơ bộ. Điều quan trọng nhất là các điều tra dịch tễ, giúp chẩn đoán khả năng nhiễm ký sinh trùng ở các nhóm có nguy cơ cao. Đồng thời, thực hiện phân tích tế bào máu toàn diện, xét nghiệm phân, chẩn đoán hình ảnh…, để tìm ra loại ấu trùng sán dây và xác định vị trí cũng như mức độ tổn thương. Chỉ bằng cách này bạn mới có thể có được kế hoạch điều trị phù hợp.

Phương pháp điều trị

• Điều trị nội khoa: Tất cả các trường hợp nhiễm trùng não do giun sán đều phải được điều trị bằng thuốc diệt ký sinh trùng, kháng sinh chống viêm và thuốc giảm triệu chứng…
• Phẫu thuật: Nếu bệnh nhân bị nhiễm ký sinh trùng nặng và có nang sán lớn gây tắc nghẽn hệ thần kinh, có thể cần phải phẫu thuật cắt bỏ nang sán, kết hợp với phục hồi chức năng tích cực.

Có thể thấy, nhiễm trùng não do giun sán là một căn bệnh nguy hiểm, có nguy cơ gây tử vong và để lại nhiều di chứng phức tạp. Bệnh này chỉ có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và không có biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, khi xuất hiện những dấu hiệu bất thường bạn cần phải đi khám bác sĩ ngay.

Xem thêm:

• Giun kim kí sinh ở đâu? Cách nhân biết và phòng ngừa?
• Dấu hiệu cần tẩy giun ở người lớn không nên bỏ qua
• Phác đồ điều trị giun đầu gai hiệu quả