Thừa chất béo​: Dấu hiệu cảnh báo của cơ thể

Bạn thường xuyên cảm thấy đầy hơi, mệt mỏi, hay tăng cân không rõ lý do? Các dấu hiệu này có thể cảnh báo rằng bạn đang hấp thụ quá nhiều chất béo. Việc thừa chất béo không chỉ gây ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe tim mạch, gan, hệ tiêu hóa và cả chất lượng giấc ngủ.

Dấu hiệu cảnh báo cơ thể dư thừa chất béo

Những dấu hiệu này có thể cảnh báo vấn đề về sức khỏe và cần được chú ý để có biện pháp điều chỉnh kịp thời.

• Chướng bụng, đầy hơi: Khi cơ thể khó phân hủy chất béo, chúng sẽ mất nhiều thời gian hơn để lên men trong dạ dày. Điều này dẫn đến hiện tượng ợ hơi, đầy bụng, và cảm giác chướng bụng khó chịu. Một số thực phẩm giàu chất béo cũng chứa nhiều chất xơ, khi ăn nhiều có thể tạo ra áp lực lên hệ tiêu hóa, làm tình trạng này thêm trầm trọng.
• Tăng cân: Dư thừa calo, đặc biệt là từ chất béo, có thể khiến cơ thể tăng cân nhanh chóng. Vì chất béo có lượng calo cao hơn so với protein và carbohydrate, việc ăn quá nhiều chất béo dễ dẫn đến dư thừa năng lượng, từ đó gây ra tăng cân không mong muốn.

• Cholesterol tăng cao: Các loại chất béo bão hòa có trong thực phẩm như bơ, phô mai, thịt chế biến sẵn có xu hướng làm tăng mức cholesterol xấu LDL trong cơ thể. Việc duy trì chế độ ăn uống chứa quá nhiều chất béo không tốt có thể khiến mỡ máu tăng cao, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.
• Tiêu chảy: Khi cơ thể không thể hấp thụ thức ăn giàu chất béo một cách hiệu quả, ruột già có thể sản sinh ra chất lỏng dư thừa, dẫn đến tiêu chảy. Điều này cũng có thể xảy ra nếu chế độ ăn thiếu chất xơ, bởi vì chất xơ từ rau củ quả và ngũ cốc nguyên hạt giúp hỗ trợ tiêu hóa và nhuận tràng.
• Cảm giác uể oải: Mặc dù chất béo cung cấp năng lượng cho cơ thể, nhưng chế độ ăn nhiều chất béo dễ gây cảm giác uể oải và mệt mỏi. Chất béo bão hòa và chuyển hóa có thể gây viêm, làm cho cơ thể cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức.
• Hơi thở có mùi hôi: Những người ăn nhiều chất béo và giảm lượng carb (tinh bột) sẽ có xu hướng bị hơi thở có mùi khó chịu. Khi cơ thể thiếu carb, nó sẽ chuyển sang sử dụng chất béo làm nguồn năng lượng chính, quá trình này sản sinh ra ceton, một chất có mùi hôi đặc trưng.
• Ngủ không ngon giấc: Chất béo cần nhiều thời gian để tiêu hóa. Trong khi ngủ, cơ thể tiêu hóa chậm lại tự nhiên, do đó, khi ăn quá nhiều chất béo, cơ thể sẽ khó chìm vào giấc ngủ, dẫn đến tình trạng mất ngủ hoặc giấc ngủ không sâu.

Những dấu hiệu này không nên bị bỏ qua, vì chúng có thể là lời cảnh báo cơ thể đang phải đối mặt với vấn đề về chế độ dinh dưỡng.

Thừa chất béo gây ảnh hưởng như thế nào đến sức khoẻ?

Khi cơ thể tích trữ quá nhiều chất béo, đặc biệt là khi lượng calo tiêu thụ vượt quá mức năng lượng tiêu hao, tình trạng thừa chất béo sẽ xảy ra. Đây không chỉ là một vấn đề về ngoại hình mà còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe, vì chất béo không chỉ tích tụ dưới da mà còn xung quanh các cơ quan nội tạng, làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm.

Xơ vữa động mạch: Một trong những tác hại đầu tiên của việc thừa chất béo là tắc nghẽn động mạch (xơ vữa động mạch). Khi cholesterol xấu (LDL) và triglycerides trong máu tăng cao, chúng sẽ tích tụ và hình thành mảng bám trong các động mạch. Điều này khiến cho các mạch máu bị hẹp lại, cản trở lưu thông máu, từ đó tăng nguy cơ các bệnh tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não.

Gan nhiễm mỡ: Bên cạnh đó, gan nhiễm mỡ cũng là một vấn đề phổ biến khi chất béo dư thừa tích tụ trong gan. Triglycerides tích tụ trong tế bào gan làm suy giảm khả năng hoạt động của gan, có thể dẫn đến các bệnh như viêm gan, xơ gan, và trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến ung thư gan.

Tiểu đường tuýp 2: Mỡ nội tạng (mỡ trong bụng) làm giảm hiệu quả của insulin, gây ra tình trạng đề kháng insulin. Điều này khiến cơ thể gặp khó khăn trong việc điều chỉnh mức đường huyết, dẫn đến tiểu đường loại 2 và các biến chứng liên quan như bệnh tim mạch và tổn thương thận.

Đột quy: Ngoài ra, thừa chất béo có thể gây ra đột quỵ và huyết áp cao. Thừa chất béo cũng là nguyên nhân gây mỡ máu cao. Thừa chất béo đặc biệt là mỡ nội tạng, kết hợp với mức cholesterol cao, sẽ làm tăng áp lực trong các mạch máu gây mỡ máu cao. Điều này làm tăng nguy cơ đột quỵ, đồng thời có thể gây tổn thương cho tim, não và thận, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng các cơ quan này.

Như vậy, thừa chất béo không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Để bảo vệ sức khỏe, việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và thường xuyên vận động là điều vô cùng quan trọng.

Sử dụng chất béo đúng cách để bảo vệ sức khỏe

Chất béo là một thành phần dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, nhưng không phải tất cả các loại chất béo đều có lợi. Một số loại chất béo lành mạnh có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu được sử dụng đúng cách.

• Một trong những loại chất béo có lợi cho sức khỏe là chất béo không bão hòa đơn. Chúng có nhiều trong các thực phẩm như bơ, dầu ô liu và các loại quả hạch như óc chó, hạnh nhân. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất béo không bão hòa đơn có khả năng làm giảm mức cholesterol xấu (LDL), đồng thời giúp tăng mức cholesterol tốt (HDL), từ đó giảm nguy cơ các bệnh tim mạch.
• Ngoài ra, chất béo không bão hòa đa cũng rất tốt cho cơ thể, đặc biệt là các axit béo omega-3 và omega-6. Những chất béo này có nhiều trong các loại cá như cá hồi, cá thu, cá ngừ và cá trích. Chất béo không bão hòa đa giúp giảm viêm và cải thiện sức khỏe tim mạch. Đây là lý do tại sao bác sĩ Tuấn khuyến nghị nên bổ sung các loại cá béo vào chế độ ăn uống hàng ngày.
• Mặc dù các loại mỡ động vật như mỡ bò, mỡ gà, mỡ heo thường chứa nhiều chất béo bão hòa, có thể dẫn đến tăng cân và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nhưng chúng vẫn có giá trị dinh dưỡng nếu được ăn với một lượng hợp lý. Các loại chất béo này cung cấp năng lượng và vitamin cần thiết cho cơ thể, nhưng cần phải kiểm soát khẩu phần để tránh tác động tiêu cực đến sức khỏe.
• Hạt có nhiều dầu như hạt chia, hạt lanh, hạt óc chó là nguồn thực phẩm chứa nhiều omega-3, omega-6 và vitamin E, rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, do chứa nhiều calo, nên chỉ nên tiêu thụ một lượng nhỏ mỗi ngày để tránh gây tăng cân.
• Dù chất béo lành mạnh có lợi cho sức khỏe, nhưng việc ăn quá nhiều chất béo, dù là loại tốt, cũng có thể gây ra tình trạng thừa cân và các vấn đề sức khỏe khác. Vì vậy, khi bổ sung chất béo vào chế độ ăn, điều quan trọng là phải duy trì sự cân bằng và ăn điều độ để đảm bảo sức khỏe lâu dài.

Chất béo không hoàn toàn là “xấu”, nhưng khi cơ thể tích trữ quá mức, nó có thể gây ra hàng loạt vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Một chế độ ăn uống cân bằng, kiểm soát lượng chất béo nạp vào mỗi ngày, kết hợp với vận động hợp lý sẽ giúp cơ thể duy trì trạng thái khỏe mạnh và phòng tránh các nguy cơ bệnh tật do dư thừa chất béo gây ra.