Xơ phổi là gì? Nguyên nhân và cách điều trị xơ phổi

Xơ phổi là gì?

Xơ phổi là một bệnh phổi nghiêm trọng khiến mô sẹo phát triển bên trong phổi và gây khó thở. Nó trở nên tồi tệ hơn theo thời gian.

Mô sẹo dày làm chậm lưu lượng oxy từ phổi đến máu, điều này có thể khiến cơ thể không hoạt động như bình thường.

Không có cách chữa khỏi xơ phổi. Đối với hầu hết mọi người, các triệu chứng không thuyên giảm nhưng các phương pháp điều trị có thể làm chậm quá trình tổn thương phổi.

Những dấu hiệu và triệu chứng của xơ phổi

Các dấu hiệu và triệu chứng của xơ phổi có thể bao gồm:

• Khó thở;

• Ho khan;

• Mệt mỏi;

• Giảm cân không giải thích được;

• Đau cơ và khớp;

• Mở rộng và làm tròn các đầu ngón tay hoặc ngón chân (hình khoèo).

Quá trình xơ hóa phổi và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng có thể khác nhau đáng kể ở mỗi người. Một số người bị bệnh rất nhanh với bệnh nặng. Những người khác có các triệu chứng vừa phải, trầm trọng hơn chậm hơn, trong nhiều tháng hoặc nhiều năm.

Một số người có thể cảm thấy các triệu chứng xấu đi nhanh chóng (đợt cấp), chẳng hạn như khó thở dữ dội, có thể kéo dài vài ngày đến vài tuần. Những người có đợt cấp có thể được đặt máy thở máy. Các bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc kháng sinh, thuốc corticosteroid hoặc các loại thuốc khác để điều trị đợt cấp.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh xơ phổi

Các biến chứng của xơ phổi có thể bao gồm:

• Huyết áp cao trong phổi (tăng áp động mạch phổi): Không giống như huyết áp cao toàn thân, tình trạng này chỉ ảnh hưởng đến các động mạch trong phổi. Nó bắt đầu khi các động mạch và mao mạch nhỏ nhất bị nén bởi mô sẹo, làm tăng sức cản trở lưu lượng máu trong phổi. Điều này đến lượt nó làm tăng áp lực trong động mạch phổi và buồng tim phía dưới bên phải (tâm thất phải). Một số dạng tăng áp động mạch phổi là những bệnh nghiêm trọng trở nên nặng dần và đôi khi gây tử vong.

• Suy tim bên phải (cor pulmonale): Tình trạng nghiêm trọng này xảy ra khi buồng dưới bên phải của tim (tâm thất) phải bơm mạnh hơn bình thường để di chuyển máu qua các động mạch phổi bị tắc nghẽn một phần.

• Suy hô hấp: Đây thường là giai đoạn cuối của bệnh phổi mãn tính. Nó xảy ra khi nồng độ oxy trong máu xuống thấp một cách nguy hiểm.

• Ung thư phổi: Xơ phổi lâu ngày cũng làm tăng nguy cơ phát triển ung thư phổi.

• Biến chứng phổi: Khi quá trình xơ hóa phổi tiến triển, nó có thể dẫn đến các biến chứng như cục máu đông trong phổi, xẹp phổi hoặc nhiễm trùng phổi.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến xơ phổi

Xơ hóa phổi tạo sẹo và làm dày mô xung quanh và giữa các túi khí (phế nang) trong phổi. Điều này làm cho oxy khó đi vào máu hơn. Nguyên nhân có thể do nhiều yếu tố khác nhau gây ra, bao gồm tiếp xúc lâu dài với một số chất độc, điều kiện y tế nhất định, xạ trị và một số loại thuốc.

Các yếu tố nghề nghiệp và môi trường

Tiếp xúc lâu dài với một số chất độc và chất ô nhiễm có thể tác động xấu đến phổi. Bao gồm các:

• Bụi silic;

• Sợi ami-ăng;

• Bụi kim loại cứng;

• Bụi than;

• Hạt bụi;

• Phân chim và động vật

Phương pháp điều trị bức xạ

Một số người được xạ trị ung thư phổi hoặc ung thư vú có dấu hiệu tổn thương phổi vài tháng hoặc đôi khi vài năm sau lần điều trị đầu tiên. Mức độ nghiêm trọng của thiệt hại có thể phụ thuộc vào:

• Bao nhiêu phần phổi đã tiếp xúc với bức xạ.

• Tổng lượng bức xạ được sử dụng.

• Cho dù hóa trị liệu cũng đã được sử dụng.

• Sự hiện diện của bệnh phổi tiềm ẩn.

Thuốc

Nhiều loại thuốc có thể ảnh hưởng xấu đến phổi, đặc biệt là các loại thuốc như:

• Thuốc hóa trị: Các loại thuốc được thiết kế để tiêu diệt tế bào ung thư, chẳng hạn như methotrexate và cyclophosphamide.

• Thuốc điều trị bệnh tim: Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị nhịp tim không đều, chẳng hạn như amiodarone.

• Một số loại thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh như nitrofurantoin hoặc ethambutol có thể gây tổn thương phổi.

• Thuốc chống viêm: Một số loại thuốc chống viêm như rituximab hoặc sulfasalazine.

Tiền sử bệnh

Tổn thương phổi cũng có thể do một số tình trạng, bao gồm:

• Viêm da cơ;

• Viêm đa cơ;

• Bệnh mô liên kết hỗn hợp;

• Lupus ban đỏ hệ thống;

• Viêm khớp dạng thấp;

• Sarcoidosis;

• Bệnh xơ cứng bì;

• Viêm phổi.

Nhiều chất và tình trạng cơ thể có thể dẫn đến xơ phổi. Xơ phổi không rõ nguyên nhân được gọi là xơ phổi vô căn.

Các nhà nghiên cứu có một số giả thuyết về những gì có thể gây ra bệnh xơ phổi vô căn, bao gồm vi rút và tiếp xúc với khói thuốc. Ngoài ra, một số dạng xơ hóa phổi vô căn xảy ra trong gia đình, và di truyền có thể đóng một vai trò trong bệnh xơ phổi vô căn.

Nhiều người bị xơ phổi vô căn cũng có thể mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) - một tình trạng xảy ra khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Nghiên cứu đang tiến hành đang đánh giá xem GERD có thể là một yếu tố nguy cơ của xơ phổi vô căn hay không, hoặc nếu GERD có thể dẫn đến sự tiến triển nhanh hơn của tình trạng này. Tuy nhiên, nghiên cứu thêm là cần thiết để xác định mối liên quan giữa xơ phổi vô căn và GERD.