Đạm niệu là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị đạm niệu

Đạm niệu là gì?

Đạm niệu là lượng protein cao trong nước tiểu, tình trạng này có thể là dấu hiệu của bệnh thận.

Protein có nhiều chức năng quan trọng, bao gồm:

• Thành phần cấu tạo nên cơ và xương;
• Giúp duy trì cân bằng chất lỏng trong máu của bạn;
• Chống lại nhiễm trùng;
• Sửa chữa các mô bị hư hỏng.

Nếu protein bị rò rỉ vào nước tiểu của bạn, chúng sẽ rời khỏi cơ thể, điều này có thể gây hại cho sức khỏe tổng thể của bạn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của đạm niệu

Bạn có thể không có bất kỳ triệu chứng nào trong giai đoạn đầu của đạm niệu. Trong giai đoạn tiến triển, các triệu chứng có thể xuất hiện, bao gồm:

• Phù ở mặt, bụng, bàn chân hoặc mắt cá chân;
• Đi tiểu thường xuyên hơn;
• Hụt hơi;
• Mệt mỏi;
• Buồn nôn và nôn;
• Chán ăn;
• Chuột rút vào ban đêm;
• Bọng mắt quanh mắt, đặc biệt là vào buổi sáng;
• Nước tiểu có bọt.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu xét nghiệm nước tiểu cho thấy có protein trong nước tiểu của bạn, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện thêm xét nghiệm. Vì protein trong nước tiểu có thể chỉ là tạm thời nên bạn có thể cần phải lặp lại xét nghiệm nước tiểu vào buổi sáng hoặc vài ngày sau đó. Bạn cũng có thể cần phải lấy nước tiểu trong 24 giờ để làm xét nghiệm.

Nếu bạn mắc bệnh đái tháo đường, bác sĩ có thể kiểm tra microalbumin niệu một hoặc hai lần mỗi năm. Lượng protein mới xuất hiện hoặc tăng lên trong nước tiểu có thể là dấu hiệu sớm nhất của tổn thương thận do đái tháo đường.

Nguyên nhân dẫn đến đạm niệu

Thận lọc các chất thải từ máu trong khi vẫn giữ được những gì cơ thể bạn cần, bao gồm cả protein. Tuy nhiên, một số bệnh khiến protein đi qua bộ lọc của thận, tạo ra đạm niệu.

Các tình trạng có thể gây ra sự gia tăng tạm thời nồng độ protein trong nước tiểu nhưng không nhất thiết là dấu hiệu của tổn thương thận, bao gồm:

• Mất nước;
• Tiếp xúc với thời tiết cực lạnh;
• Sốt;
• Sỏi thận;
• Stress;
• Vận động quá mức.

Những bệnh có thể gây ra đạm niệu bao gồm:

• Bệnh thận mạn tính;
• Bệnh thận do đái tháo đường;
• Xơ chai cầu thận khu trú từng vùng;
• Viêm cầu thận;
• Tăng huyết áp;
• Bệnh thận IgA;
• Lupus ban đỏ hệ thống;
• Bệnh cầu thận màng;
• Bệnh đa u tủy;
• Hội chứng thận hư;
• Tiền sản giật.

Các tình trạng và yếu tố khác ảnh hưởng đến thận có thể dẫn đến đạm niệu, bao gồm:

• Bệnh Amyloidosis;
• Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs);
• Bệnh tim mạch;
• Suy tim;
• Bệnh Hodgkin;
• Nhiễm trùng thận (còn gọi là viêm đài bể thận);
• Bệnh sốt rét;
• Protein niệu tư thế (mức protein trong nước tiểu tăng khi ở tư thế đứng);
• Viêm khớp dạng thấp.

Những ai có nguy cơ mắc phải đạm niệu?

Bất cứ ai cũng có thể bị đạm niệu. Tuy nhiên, bạn có thể dễ bị đạm niệu hơn nếu bạn:

• Bị bệnh đái tháo đường hoặc một tình trạng khác ảnh hưởng đến thận của bạn;
• Thừa cân hoặc béo phì;
• Tiền sản giật.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải đạm niệu

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc đạm niệu là:

• Từ 65 tuổi trở lên;
• Có một thành viên trong gia đình mắc bệnh thận.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán đạm niệu

Bác sĩ kiểm tra tình trạng đạm niệu bằng cách phân tích mẫu nước tiểu, thường sử dụng một dụng cụ kiểm tra nhanh gọi là dipstick. Nó có một lớp phủ hóa chất thay đổi màu sắc theo hàm lượng protein trong mẫu nước tiểu.

Tuy nhiên, xét nghiệm bằng dipstick không có độ chính xác cao, vì vậy bác sĩ có thể gửi mẫu nước tiểu đến phòng xét nghiệm để kiểm tra chính xác hơn.

Một xét nghiệm khác liên quan đến việc thu thập mẫu nước tiểu trong 24 giờ để so sánh mức độ albumin với mức độ creatinin của nước tiểu.

Bác sĩ cũng có thể đề nghị:

• Xét nghiệm máu: Để xác định độ lọc cầu thận của bạn và tìm kiếm nguyên nhân nghi ngờ gây ra đạm niệu.
• Chẩn đoán hình ảnh: Chụp CT và siêu âm bụng có thể giúp phát hiện sỏi thận, khối u hoặc các tắc nghẽn khác.
• Sinh thiết thận: Bác sĩ có thể cần lấy một mẫu mô nhỏ từ thận để quan sát dưới kính hiển vi.

Phương pháp điều trị đạm niệu hiệu quả

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào nguyên gây ra đạm niệu, mức độ nghiêm trọng của nó và liệu nó là tình trạng tạm thời hay mạn tính.

Bác sĩ có thể đề nghị:

• Thay đổi lối sống: Những điều này có thể bao gồm giảm cân, tập thể dục và ngừng hút thuốc lá.
• Thuốc: Nếu người bệnh bị tăng huyết áp hoặc đái tháo đường, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giúp kiểm soát bệnh. Hoặc điều trị cụ thể cho nguyên nhân gây ra tình trạng đạm niệu.
• Một chế độ ăn đặc biệt: Chế độ ăn thân thiện với thận, ít khoáng chất và protein có thể giúp kiểm soát các vấn đề về thận.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của đạm niệu

Chế độ sinh hoạt:

• Giữ huyết áp ổn định: Điều chỉnh mức huyết áp của bạn có thể giúp giảm tác động lên hệ thống thận và giảm mức đạm niệu. Tuân thủ các chỉ dẫn về kiểm soát huyết áp từ bác sĩ, bao gồm việc ăn một chế độ ăn ít muối và tăng cường hoạt động thể chất.
• Kiểm soát cân nặng: Giữ cân nặng ở mức lý tưởng và tránh tăng cân quá nhanh có thể giúp giảm căng thẳng trên hệ thống thận và giảm đạm niệu.
• Tuân thủ điều trị từ bác sĩ: Mỗi trường hợp đạm niệu có thể có nguyên nhân và yêu cầu điều trị riêng. Vì vậy, cần tuân thủ chỉ dẫn và lời khuyên từ bác sĩ của bạn.

Lưu ý rằng chế độ sinh hoạt chỉ là một phần trong việc quản lý đạm niệu. Hãy thảo luận với bác sĩ để được tư vấn về chế độ sinh hoạt phù hợp nhất cho bạn.

Chế độ dinh dưỡng:

• Tiêu thụ chất béo lành mạnh: Thay vì tiêu thụ chất béo bão hòa, hãy ưu tiên chất béo lành mạnh như dầu ô liu, dầu hạt lanh, dầu hạnh nhân và các nguồn chất béo omega-3 từ cá, hạt chia và hạt lanh. Chất béo lành mạnh có thể giúp giảm viêm và cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Tăng cường tiêu thụ rau và trái cây: Rau xanh và trái cây là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất quan trọng. Chúng cung cấp chất chống oxy hóa và hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Hãy ăn đủ loại rau xanh và trái cây tươi mỗi ngày.
• Hạn chế tiêu thụ muối: Hạn chế tiêu thụ muối có thể giảm áp lực lên thận và giúp kiểm soát đạm niệu. Tránh sử dụng nhiều muối trong quá trình nấu ăn và hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều muối như thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn.

Lưu ý rằng chế độ dinh dưỡng chỉ là một phần trong việc quản lý đạm niệu. Hãy thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn về chế độ dinh dưỡng phù hợp nhất cho trường hợp của bạn.

Phương pháp phòng ngừa đạm niệu hiệu quả

Đạm niệu có thể được phòng ngừa bằng một số biện pháp sau đây:

• Kiểm soát bệnh lý cơ bản: Đạm niệu thường là một triệu chứng hoặc biến chứng của một bệnh lý cơ bản như bệnh thận, bệnh tim mạch, đái tháo đường hoặc tăng huyết áp. Điều quan trọng là kiểm soát và điều trị chính xác bệnh lý cơ bản này để giảm nguy cơ đạm niệu.
• Thường xuyên kiểm tra sức khỏe tổng thể: Khám sức khỏe định kỳ và kiểm tra chức năng thận, huyết áp, đường huyết và các chỉ số sức khỏe tổng quát có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến đạm niệu và can thiệp kịp thời.
• Tuân thủ chế độ ăn lành mạnh: Một chế độ ăn giàu chất xơ, ít muối và ít protein động vật có thể giúp giảm nguy cơ đạm niệu. Tăng cường tiêu thụ rau, trái cây, hạt, đậu và các nguồn protein từ thực vật, hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn và có nhiều muối.
• Quản lý cân nặng và tập thể dục thường xuyên: Giữ cân nặng ở mức lý tưởng và duy trì một lối sống hoạt động có thể giảm nguy cơ đạm niệu. Tập thể dục đều đặn và duy trì mức hoạt động thể chất phù hợp với khả năng của bạn.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Nếu bạn đang sử dụng thuốc điều trị bệnh lý cơ bản liên quan đến đạm niệu, hãy tuân thủ đúng liều lượng và lịch trình được chỉ định bởi bác sĩ. Đừng tự ý ngừng hoặc thay đổi liều lượng mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.
• Hạn chế tiếp xúc với các chất gây hại: Tránh tiếp xúc với các chất độc hại như thuốc lá, hóa chất công nghiệp và các chất gây ô nhiễm môi trường. Điều này có thể giảm nguy cơ bị tổn thương thận.