Hạ canxi máu nguy hiểm thế nào và cách phòng ngừa?

Trong trường hợp hạ canxi máu, bệnh nhân có thể bị co thắt cơ bàn tay và bàn chân, rối loạn nhịp tim, co giật cơ mặt,... Vậy hạ canxi máu nguy hiểm thế nào và làm thế nào để phòng tránh?

Hạ canxi máu là gì?

Canxi đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể con người. Không chỉ cần thiết cho sự phát triển hệ cơ xương mà còn là chất dẫn truyền tín hiệu thần kinh, chức năng của tế bào và sự co cơ. Mức canxi trong máu được coi là bình thường khi đạt giá trị từ 8.8 đến 10.4 mg/dL.

Nếu canxi trong máu dưới 8.8 mg/dL, protein huyết tương bình thường và nồng độ ion canxi dưới 4.7 mg/dL được coi là hạ canxi máu. Để duy trì lượng canxi trong máu ổn định, cần đáp ứng các yếu tố sau:

• Bổ sung canxi cho cơ thể thông qua chế độ ăn uống.
• Khả năng hấp thụ canxi của cơ thể.
• Quá trình thận bài tiết canxi.

Cơ thể người trưởng thành cần khoảng 1000mg canxi mỗi ngày. Nhưng ruột chỉ hấp thụ được khoảng 200 - 400mg canxi. Lượng còn lại sẽ được đào thải qua thận và thải ra ngoài cơ thể theo phân.

Nguyên nhân gây hạ canxi máu

Dưới đây là những nguyên nhân gây hạ canxi máu:

• Cơ thể không được cung cấp đủ canxi: Khi không cung cấp đủ canxi cho cơ thể sẽ dễ dẫn đến tình trạng hạ canxi trong máu. Đặc biệt với trẻ em đang trong thời kỳ tăng trưởng nhanh, phụ nữ mang thai và cho con bú thì việc bổ sung canxi lại càng cần thiết.
• Thiếu vitamin D: Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi một cách tốt nhất. Trường hợp thiếu vitamin D, khả năng hấp thụ canxi của cơ thể sẽ giảm và từ đó lượng canxi trong máu cũng có nguy cơ bị giảm sút. Những người bị thiếu vitamin D là do ăn ít thực phẩm chứa vitamin D và ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Suy tuyến cận giáp: Đối với những người mắc bệnh tuyến giáp, đặc biệt là suy tuyến cận giáp, hormone PTH trong cơ thể bị suy giảm đồng thời lượng canxi trong máu cũng giảm theo. Do đó, những bệnh nhân này nên bổ sung canxi nhiều hơn cho cơ thể.
• Người bệnh thận: Bệnh thận là một trong những nguyên nhân gây thiếu canxi, hạ canxi trong máu.
• Bệnh nhân viêm tụy cấp: Nếu bị viêm tụy cấp, tuyến tụy có thể giải phóng nhiều sản phẩm có khả năng phân hủy chất béo và do đó có nguy cơ biến chứng cao hơn. Khi bị viêm tụy cấp, các mô tụy tiết ra nhiều chất gây phân hủy chất béo, tạo chelat với canxi và gây hạ canxi trong máu.
• Ngoài ra, một số trường hợp cũng có thể bị hạ canxi máu như người kém hấp thu dinh dưỡng, người bị nhiễm trùng huyết, người vừa mới phẫu thuật, tăng tiết calcitonin hoặc tăng phospho máu,…

Triệu chứng hạ canxi máu

Nhận biết các triệu chứng của người hạ canxi máu giúp người bệnh sớm nhận biết được tình trạng bệnh của bản thân. Từ đó nhanh chóng đến bệnh viện kiểm tra. Nhiều bệnh nhân được cứu sống nhờ phát hiện sớm những biểu hiện đầu tiên của bệnh.

Triệu chứng hạ canxi máu ở người lớn thường không rõ ràng ở giai đoạn nhẹ, các biểu hiện xuất hiện rõ hơn khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng. Các triệu chứng bao gồm tăng phản xạ gân xương nhưng chỉ 25% bệnh nhân hạ canxi máu có triệu chứng này. Người bệnh thấy đau bụng, nhịp tim không đều, trầm cảm, dễ cáu gắt với người khác, hay ngủ gà ngủ gật, mệt mỏi hơn bình thường. Bệnh nhân cũng xuất hiện các triệu chứng co giật, co cứng cơ có, triệu chứng này xuất hiện khoảng 66% trường hợp bệnh.

Hạ canxi máu ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh biểu hiện bằng cách bỏ bú, quấy khóc, buồn ngủ. Giống như người lớn, trẻ em cũng có phản xạ gân cốt và co cơ.

Ngoài ra, một số triệu chứng của hạ canxi máu cấp tính phổ biến như co giật, co giật và co thắt cơ nghiêm trọng. Những trường hợp này cần được cấp cứu gấp.

Hạ canxi máu nguy hiểm thế nào?

Hạ canxi máu có thể gây ra các triệu chứng như co thắt cơ, rối loạn cảm giác ở tay chân, rối loạn nhịp tim, co giật cơ mặt, đau nhức khắp người,… Cơ thể lúc nào cũng cảm thấy mệt mỏi. Nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị loãng xương, ảnh hưởng đến chức năng vận động, hệ thần kinh cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Đối với trẻ em đang trong giai đoạn phát triển bị hạ canxi máu thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ, hạn chế chiều cao, tăng nguy cơ suy dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sức khỏe xương khớp sau này.

Cách điều trị và phòng ngừa hạ canxi máu

Các bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng sức khoẻ và dấu hiệu bệnh nhân để đưa ra phương án điều trị phù hợp:

• Gluconate canxi tiêm tĩnh mạch.
• Canxi uống khi suy tuyến cận giáp.
• Uống canxi và vitamin D khi bị hạ canxi máu mãn tính.

Việc chẩn đoán hạ canxi máu dựa vào biểu hiện lâm sàng và xét nghiệm canxi trong máu giảm. Bệnh nhân sẽ được bổ sung canxi kịp thời, triệu chứng sẽ thuyên giảm khi canxi được bổ sung đầy đủ.

Phòng tránh hạ canxi trong máu bằng các cách sau:

• Bổ sung thực phẩm giàu canxi và vitamin D vào chế độ ăn uống, có thể sử dụng thực phẩm tự nhiên và thực phẩm chức năng, trước khi sử dụng nên hỏi ý kiến ​​bác sĩ. Một số loại thực phẩm giàu canxi và vitamin D bao gồm phô mai, hạnh nhân, rau xanh, bông cải xanh, ngũ cốc, các loại hạt, sữa chua, tôm, hàu, cá ngừ,...
• Thường xuyên tập thể dục để nâng cao sức khỏe, chơi các môn thể thao tốt cho xương khớp như đi bộ, bơi lội, bóng rổ,...
• Bổ sung vitamin D bằng cách tắm nắng trước 8 giờ sáng. Tránh phơi nắng từ 9h - 17h vì tia cực tím cao gây hại cho da, có nguy cơ bị ung thư da cao.
• Bỏ thuốc lá vì hút thuốc lá là nguyên nhân làm mất canxi, người hút thuốc thường bài tiết nhiều canxi qua nước tiểu hơn người bình thường.
• Không ăn nhiều muối và đạm động vật vì tăng thải canxi qua nước tiểu.
• Phụ nữ mang thai và cho con bú tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung đủ lượng canxi cho mẹ và bé.

Bài viết trên đây đã giúp bạn biết hạ canxi máu nguy hiểm thế nào cũng như cách phòng tránh tình trạng này. Bổ sung đầy đủ vitamin D và canxi cho cơ thể là cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh.

Xem thêm: 

• Hạ canxi nên ăn gì để nhanh chóng hồi phục sức khỏe?
• Hạ canxi máu là gì và hạ canxi nên uống gì?
• Bị hạ canxi máu uống thuốc gì?