Mô cơ là gì? Những thông tin cần biết về mô cơ

Mô cơ bắp là một thành phần thiết yếu của cơ thể con người, đóng vai trò quan trọng trong vận động, duy trì tư thế và hỗ trợ nhiều chức năng sinh lý khác. Cùng tìm hiểu về mô cơ là gì qua bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu.

Mô cơ là gì?

Mô cơ được cấu tạo từ các tế bào cơ, được sắp xếp thành các bó cơ và được bao bọc bởi mô liên kết. Tế bào cơ chứa các sợi protein actin và myosin, có khả năng co lại khi được kích thích bởi hệ thống thần kinh. Khi các tế bào cơ co lại, chúng sẽ kéo các bó cơ lại với nhau, tạo ra lực để di chuyển cơ thể hoặc thực hiện các hoạt động khác.

Mô cơ có thể được phân loại thành mô cơ xương, mô cơ trơn và mô cơ tim.

• Cơ vân (cơ xương): Đây là loại mô cơ phổ biến nhất trong cơ thể con người. Nó được gắn vào xương bằng các gân và được sử dụng để tạo ra chuyển động tự nguyện, chẳng hạn như di chuyển tay, chân và đầu.
• Cơ trơn: Loại mô cơ này được tìm thấy trong thành của các cơ quan rỗng như dạ dày, ruột, mạch máu và bóng đái. Nó hoạt động không tự nguyện, giúp điều chỉnh kích thước và chức năng của các cơ quan này.
• Cơ tim: Loại mô cơ này chỉ được tìm thấy trong tim. Nó hoạt động không tự nguyện và liên tục co bóp để bơm máu đi khắp cơ thể.

Có bao nhiêu mô cơ trong cơ thể con người?

Con số chính xác về số lượng mô cơ trong cơ thể con người vẫn còn là chủ đề tranh luận. Tuy nhiên, theo ước tính, có khoảng 700 cơ xương trong cơ thể người trưởng thành.

Ngoài ra, cần lưu ý rằng cơ trơn và cơ tim không bao gồm trong con số 700 này. Cơ trơn được tìm thấy trong thành của các cơ quan rỗng như dạ dày, ruột, mạch máu và bóng đái, và có số lượng lên đến hàng tỷ. Cơ tim chỉ có duy nhất một cơ, đó là cơ tim, nằm trong tim và chịu trách nhiệm bơm máu đi khắp cơ thể.

Do đó, mặc dù không thể đưa ra con số chính xác về số lượng mô cơ trong cơ thể con người, nhưng ước tính 700 cơ xương là một con số tương đối chính xác.

Chức năng của mô cơ

Mô cơ đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng sinh lý thiết yếu của cơ thể con người, bao gồm:

Vận động

Đây là chức năng chính của mô cơ vân, giúp chúng ta di chuyển cơ thể và thực hiện các hoạt động hàng ngày như đi lại, chạy nhảy, cầm nắm,... Khi hệ thần kinh truyền tín hiệu đến các tế bào cơ, chúng sẽ co lại, tạo ra lực để di chuyển các bộ phận của cơ thể.

Duy trì tư thế

Hệ cơ giúp giữ cho cơ thể ở đúng vị trí và cân bằng. Khi chúng ta đứng, ngồi hoặc nằm, các cơ ở các bộ phận khác nhau của cơ thể sẽ co lại để duy trì tư thế mong muốn.

Ổn định khớp

Mô cơ giúp ổn định các khớp và ngăn ngừa chấn thương. Các cơ xung quanh khớp sẽ co lại để bảo vệ khớp khi chúng ta di chuyển hoặc mang vật nặng.

Lưu thông máu

Tim, được cấu tạo từ mô cơ tim, co bóp liên tục để bơm máu đi khắp cơ thể. Nhờ đó, các tế bào và mô trong cơ thể nhận được oxy và chất dinh dưỡng cần thiết để hoạt động.

Hô hấp

Cơ hoành, một loại cơ trơn, co lại và giãn ra để giúp chúng ta thở. Khi cơ hoành co lại, nó sẽ tạo ra áp lực âm trong khoang ngực, khiến phổi nở ra và hít vào không khí. Khi cơ hoành giãn ra, phổi sẽ xẹp lại và thở ra khí cacbonic.

Tiêu hóa

Cơ trơn trong thành dạ dày và ruột giúp di chuyển thức ăn và tiêu hóa thức ăn. Các cơ này co bóp theo những chuyển động giống như sóng để đẩy thức ăn dọc theo hệ tiêu hóa.

Điều chỉnh nhiệt độ cơ thể

Khi cơ thể bị lạnh, các tế bào cơ sẽ co lại để tạo ra nhiệt, giúp cơ thể giữ ấm. Khi cơ thể bị nóng, các tế bào cơ sẽ giãn ra để giải phóng nhiệt qua mồ hôi.

Bảo vệ các cơ quan nội tạng

Mô cơ giúp bảo vệ các cơ quan nội tạng khỏi bị tổn thương. Các cơ ở thành bụng, ví dụ, sẽ co lại để bảo vệ các cơ quan nội tạng khỏi tác động của lực.

Chức năng bài tiết

Hệ tiết niệu sử dụng sự kết hợp của cơ trơn và cơ vân ở các cơ quan như bàng quang, thận, dương vật/âm đạo, tuyến tiền liệt (ở nam giới), niệu quản và niệu đạo để thực hiện chức năng bài tiết.

• Cơ trơn: Giữ và giải phóng nước tiểu khỏi bàng quang.
• Cơ vân: Giúp kiểm soát lưu lượng nước tiểu.

Điều chỉnh nhiệt độ cơ thể

Mô cơ có vai trò trong việc điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, giúp duy trì trạng thái cân bằng nội môi:

• Sinh nhiệt: Khi cơ thể bị lạnh, các cơ bắp sẽ tăng cường hoạt động co thắt, tạo ra nhiệt thông qua quá trình trao đổi chất.
• Giữ ấm: Lớp mỡ bao quanh cơ bắp có tác dụng cách nhiệt, giúp giữ ấm cho cơ thể.
• Tản nhiệt: Khi cơ thể bị nóng, các cơ trơn ở thành mạch máu sẽ giãn ra, tăng lưu lượng máu đến da. Mồ hôi được tiết ra từ da để bay hơi, giúp hạ nhiệt cơ thể.

Một số bệnh lý liên quan đến mô cơ

Mô cơ có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều bệnh lý khác nhau, gây ra các triệu chứng như đau nhức, yếu cơ, co cứng, teo cơ,... Một số bệnh lý phổ biến bao gồm:

Bệnh cơ xương khớp

• Viêm khớp dạng thấp: Là bệnh tự miễn gây viêm và tổn thương khớp, dẫn đến đau nhức, cứng khớp, sưng tấy và giảm khả năng vận động.
• Viêm khớp thoái hóa: Xảy ra do sự hao mòn sụn khớp theo thời gian, dẫn đến đau nhức, cứng khớp và giảm khả năng vận động.
• Viêm gân: Gây viêm và sưng tấy ở các gân, là những dải mô nối cơ với xương. Triệu chứng thường là đau nhức, sưng tấy và khó khăn khi vận động.
• Viêm cơ: Gây viêm ở các cơ, dẫn đến đau nhức, yếu cơ và mệt mỏi.

Bệnh lý do thiếu hụt dinh dưỡng

• Thiếu vitamin D: Có thể dẫn đến yếu cơ, đau nhức và loãng xương.
• Thiếu protein: Cần thiết cho sự phát triển và sửa chữa cơ bắp. Việc thiếu hụt protein có thể dẫn đến yếu cơ và teo cơ.
• Mất cân bằng điện giải: Các chất điện giải như kali, magie và canxi đóng vai trò quan trọng trong chức năng cơ bắp. Mất cân bằng điện giải có thể dẫn đến yếu cơ, chuột rút và co thắt cơ.

Bệnh lý do chấn thương

• Rách cơ: Xảy ra khi các sợi cơ bị rách, gây ra đau nhức, sưng tấy và hạn chế vận động.
• Bong gân: Xảy ra khi dây chằng bị kéo căng hoặc rách, gây ra đau nhức, sưng tấy và bầm tím.
• Gãy xương: Xảy ra khi xương bị gãy, có thể dẫn đến đau nhức, sưng tấy và biến dạng.

Bệnh lý thần kinh cơ

• Bệnh nhược cơ: Là bệnh tự miễn gây yếu cơ, thường ảnh hưởng đến các cơ ở mặt, cổ và vai.
• Bệnh xơ cứng cột bên teo cơ (ALS): Là bệnh thoái hóa thần kinh vận động, gây ra suy yếu cơ tiến triển, ảnh hưởng đến khả năng vận động, nói, nhai và nuốt.
• Bệnh teo cơ Duchenne: Là bệnh di truyền ảnh hưởng đến cơ bắp ở nam giới, gây ra yếu cơ tiến triển và teo cơ, thường bắt đầu từ thời thơ ấu.

Hy vọng bài viết trên có thể giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về mô cơ và những thông tin liên quan khác. Mô cơ không chỉ đóng vai trò trong việc vận động mà còn ảnh hưởng đến nhiều chức năng khác của cơ thể. Hãy bảo vệ và chăm sóc mô cơ thông qua chế độ ăn uống cân đối, lối sống lành mạnh và thường xuyên vận động bạn nhé!

Xem thêm: Hệ thống cơ bắp trong cơ thể gồm những gì? Cách tăng sức khỏe cơ bắp